Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Την Uber (εφαρμογή μετακίνησης) την ψεκάσαμε, τη ρυθμίσαμε και την εξαφανίσαμε. Τώρα σειρά έχει η βραχυχρόνια αστική μίσθωση, τύπου Airbnb, Homeaway, Homekey κ.λπ. Άρχισε το επικοινωνιακό ψέκασμα και η προπαγάνδα περί αναγκαιότητας ρύθμισης, θα ακολουθήσει η ρύθμιση και στο τέλος θα την εξαφανίσουμε κι αυτή. «Θα μας πει το κράτος σε ποιον θα νοικιάζουμε τα σπίτια μας;» λένε οι ιδιοκτήτες. «Πού θα μένουν οι δημόσιοι υπάλληλοι στα νησιά;» ερωτούν οι φλερτάροντες με τις ρυθμίσεις. Η βραχυχρόνια αστική μίσθωση (ΒΑM), όπως θεσπίστηκε από τα μνημόνια, ήρθε να δώσει ρεαλιστικές απαντήσεις στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην χώρα μας. Η ΒΑM έρχεται να λύσει διαφορετικά προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων στα αστικά κέντρα και διαφορετικά των ιδιοκτητών ακινήτων στις τουριστικές περιοχές.
Στα αστικά κέντρα οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν βρεθεί τα τελευταία χρόνια μέσα σε ένα περιβάλλον μεγαλύτερης φορολογικής επιβάρυνσης λόγω ΕΝΦΙΑ, αυξημένης φορολογίας εισοδήματος, εισφοράς αλληλεγγύης κ.λπ., χαμηλότερων ενοικίων λόγω της πτώσης των εισοδημάτων, αύξησης των επισφαλειών από την πλευρά των ενοικιαστών, αύξησης του κόστους προσφυγής στη Δικαιοσύνη και αύξησης του χρόνου απονομής της. Έτσι οι ιδιοκτήτες ακινήτων δύσκολα μπορούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, δύσκολα μπορούν να κάνουν έξωση στον δύστροπο ενοικιαστή, δύσκολα μπορούν να εισπράξουν τα ενοίκιά τους και πολλές φορές αναγκάζονται να πληρώνουν ακόμα και τα κοινόχρηστα και τους λογαριασμούς που μένουν απλήρωτοι. Και όταν παραλάβουν τα ακίνητά τους, αρκετές φορές εκταμιεύουν σημαντικά ποσά για να τα επιδιορθώσουν.
Η ΒΑM αλλάζει τα δεδομένα στους τουριστικούς προορισμούς, ουσιαστικά εκσυγχρονίζοντας τους ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς. Οι παλαιότεροι μηχανισμοί διάθεσης ακινήτων στα νησιά ξεκίνησαν από τις περίφημες ταμπέλες που συναντούσαμε στα λιμάνια των εφηβικών εξορμήσεών μας με το «Rooms To Let» και το «Zimmer Vermieten», συνέχισαν με τα τοπικά ταξιδιωτικά πρακτορεία και κατέληξαν στους μεγάλους tour operators, οι οποίοι ενοικιάζουν πλέον τα σπίτια με τη σεζόν και ακολούθως τα διαθέτουν σε επισκέπτες, κυρίως από το εξωτερικό. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες έρχονται να εκλογικεύσουν, να απλοποιήσουν και να προσδώσουν προστιθέμενη αξία σε κάτι το οποίο ούτως ή αλλιώς γινόταν, εδώ και χρόνια. Σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς, όποιος μπορούσε ενοικίαζε το σπίτι του τον χειμώνα στους καθηγητές ή σε εποχικούς δημοσίους υπαλλήλους και το καλοκαίρι το διέθετε σε τουρίστες. Όμως η προστασία της τριετούς μίσθωσης έδινε το δικαίωμα στον μισθωτή να μείνει μέσα στο ακίνητο για τρία χρόνια, οπότε η ιδιοκτήτης προτιμούσε να το διαθέσει αποκλειστικά και μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες σε επισκέπτες, για να έχει το κεφάλι του ήσυχο. Τον χειμώνα, το κρατούσε κλειστό.
Ο «Aρμαγεδδών» στις διαδικτυακές πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων το μόνο που κάνει ουσιαστικά είναι να μοντερνοποιήσει και να κάνει πιο αποτελεσματική την εκμετάλλευση των ακινήτων κυρίως στους νησιωτικούς προορισμούς, χωρίς να αλλάζει στο παραμικρό το ήδη υπάρχον καθεστώς. Απλώς φέρνει πιο κοντά τα αντισυμβαλλόμενα μέρη και επιτρέπει την εύκολη επιλογή και συνεργασία. Οι «τρισκατάρατες» βραχυχρόνιες μισθώσεις στα αστικά κέντρα επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες να έχουν μια πιο ικανοποιητική απόδοση, με περισσότερη φροντίδα από μέρους τους, αλλά με λιγότερο μπλέξιμο.
Οι ΒΑM φορολογούνται ακριβώς όπως και οι μακροχρόνιες αστικές μισθώσεις και αν το Δημόσιο επέλεγε μια κεντρική φορολόγηση απευθείας από τις πλατφόρμες και δεν υιοθετούσε τις δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες που ετοιμάζεται να εφαρμόσει, τους περιορισμούς και τις ρυθμίσεις, τα έσοδα που θα προέκυπταν θα ήταν σίγουρα μεγαλύτερα και το κόστος διαχείρισης αισθητά χαμηλότερο.
Δεν θα μπω στον πειρασμό της ιδεολογικής υπεράσπισης της οικονομίας του διαμοιρασμού, παρόλο που είναι εμφανή τα πλεονεκτήματά της, με όρους ελεύθερης οικονομίας. Ούτε θα αναφερθώ στη θετική επίδραση που έχει πολιτισμικά και κοινωνικά στους πολίτες που επιλέγουν τις ΒΑM ως πηγή εσόδων από τα ακίνητά τους. Επίσης δεν θα αναπτύξω τους λόγους που οι ΒΑM έχουν επιτρέψει στην Αθήνα γίνει προορισμός τριημέρου για πολλούς Ευρωπαίους ή προορισμός hub για όσους επισκέπτες θέλουν να συνδυάσουν τα Μετέωρα, τους Δελφούς, τη Σαντορίνη, την Ύδρα, με κέντρο επιχειρήσεων την επίσκεψη στην Αθήνα.
Η απλή λογική, μαζί με τη βασική γνώση της αγοράς ακινήτων τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στους βασικούς τουριστικούς προορισμούς, δίνει από μόνη της την απάντηση στο ερώτημα: «To Airbnb, or not to Airbnb?». Και η απάντηση είναι «To Airbnb»!
Ο επτάλογος των διευκολύνσεων
Οι ΒΑM διευκολύνουν τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων των αστικών κέντρων στους ακόλουθους τομείς:
1) Εισπράττουν εξασφαλισμένα ενοίκια.
2) Δεσμεύονται για μικρά χρονικά διαστήματα και όχι για την προβλεπόμενη από το νόμο τριετία.
3) Επισκέπτονται τακτικότατα τα ακίνητά τους και παρακολουθούν την κατάστασή τους.
4) Σε περίπτωση ζημιών αποζημιώνονται από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες που φιλοξενούν τα ακίνητά τους.
5) Γνωρίζουν το ποιόν των εν δυνάμει ενοικιαστών τους, με βάση τις βαθμολογίες που συνοδεύουν τα διαδικτυακά profile τους και τις κριτικές από προηγούμενους ιδιοκτήτες.
6) Τα ενοίκια που εισπράττουν είναι αυξημένα σε σχέση με τις μακροπρόθεσμες μισθώσεις και αυξομειώνονται ανάλογα με την εποχικότητα και τις κριτικές που αφήνουν οι φιλοξενούμενοι.
7) Δεν χρησιμοποιούν μεσίτες.
Οι περιοχές όπου αναπτύσσονται οι ΒΑM είναι πολύ συγκεκριμένες και βρίσκονται γύρω από το ιστορικό κέντρο, κοντά στους αρχαιολογικούς χώρους και σε περιοχές κοντά στους σταθμούς του μετρό.
* Αναδημοσίευση από «Φιλελεύθερο» της Παρασκευής 20 Απριλίου.
