Του Χρήστου Ν. Κώνστα
«Οσο πιο πολλά εργαλεία έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες για τη διαχείριση των συσσωρευμένων κόκκινων δανείων, τόσο το καλύτερο». Η κατ'' αρχήν αινιγματική απάντηση της επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού Danielle Nouy, στη συνεδρίαση του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, αποκάλυψε τη «μισή» εικόνα που έχει ήδη σκιαγραφήσει ο Γιάννης Στουρνάρας.
Το σχέδιο του διοικητή της ΤτΕ για τη δημιουργία μιας Εθνικής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών στοιχείων προσπαθεί ταυτόχρονα:
- να παρακάμψει την καθολική άρνηση της κυβέρνησης για μια προληπτική γραμμή πίστωσης (ECCL), αλλά επίσης
- να δημιουργήσει ένα χρήσιμο εργαλείο για να σώσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από μία ενδεχόμενη ανακεφαλαιοποίηση.
Το σχέδιο Στουρνάρα στηρίζεται στο πετυχημένο «ιρλανδικό» παράδειγμα της ΝΑΜΑ (Νational Asset Management Agency), που όχι μόνο κατάφερε να επιταχύνει την εκκαθάριση των «κόκκινων δανείων» των ιρλανδικών τραπεζών αλλά – το σημαντικότερο – πέτυχε θετικά οικονομικά αποτελέσματα, δηλαδή δεν κόστισε αλλά απέφερε έσοδα για το Δημόσιο.
Η πρόταση Στουρνάρα προς τους «θεσμούς» έχει προφανώς την υποστήριξη της διοίκησης της ΕΚΤ και προβλέπει να χρηματοδοτηθεί κατ'' αρχήν η Εθνική «κακή τράπεζα» με ένα ποσό 5 δισ. ευρώ από τα αδιάθετα χρήματα του Μηχανισμού Στήριξης του ΕSM.
Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν ως αρχικό μετοχικό κεφάλαιο κι αμέσως μετά η Εθνική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων θα αναζητήσει ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, ώστε να διασφαλιστεί πλήρως ο ιδιωτικοοικονομικός χαρακτήρας του σχεδίου.
Στην περίπτωση της Ιρλανδίας, η NAMA δημιουργήθηκε το 2009, με το κράτος να κατέχει το 49% με εκδιδόμενο χρέος ύψους 7,3% του ΑΕΠ για την αγορά δανείων με κούρεμα 57%. Το σημαντικό όμως είναι ότι σήμερα η ΝΑΜΑ έχει σχεδόν το σύνολο των χρημάτων με τα οποία επιβαρύνθηκαν οι Ιρλανδοί φορολογούμενοι και ήδη προσβλέπει σε κέρδος. Κερδοφόρα για το κράτος ήταν και η αντίστοιχη αμερικανική εταιρεία TARP.
Η ελληνική ΝΑΜΑ θα αγοράζει κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες σε λογικές και ρεαλιστικές τιμές, θα δημιουργήσει συνθήκες ενεργούς ζήτησης στη δευτερογενή αγορά αυτών των δανείων, θα συμβάλει στη διαφάνεια και κυρίως θα απαλλάξει το τραπεζικό σύστημα από τον εκβιασμό των vulture funds (γύπες των αγορών). Λόγω του χαμηλού κόστους κτήσης των αρχικών κεφαλαίων (από τον ESM και τους ιδιώτες επενδυτές), η αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μπορεί να αποβεί ιδιαιτέρως αποδοτική.
Ολοι γνωρίζουν τους εξαιρετικά φιλόδοξους και πιεστικούς στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τις διοικήσεις των τραπεζών, για τη μείωση των «κόκκινων δανείων». Γι'' αυτό σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι τιμές που προσφέρουν αυτά τα funds είναι εξευτελιστικές και τελικά δημιουργούν νέο πρόβλημα στους ισολογισμούς των τραπεζών από τις κεφαλαιακές ζημιές.
Το θέμα συζητήθηκε αναλυτικά με τους «θεσμούς» ακόμη και κατά τη διάρκεια της σύντομης επίσκεψής τους στην Αθήνα. Βασική παρατήρηση των υπόλοιπων – εκτός ΕΚΤ – «θεσμών» είναι ότι προτού πωληθούν τα δάνεια στην Εθνική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει οι τράπεζες στην Ελλάδα να έχουν προχωρήσει σ'' ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων, ώστε να αποφευχθεί ο ηθικός κίνδυνος («moral hazard»).
Οι εκπρόσωποι των θεσμών έκαναν σαφές στον Γιάννη Στουρνάρα ότι μια τέτοια πρωτοβουλία πρέπει να λειτουργήσει εξυγιαντικά για την ελληνική επιχειρηματική σκηνή της επόμενης μέρας και να μη λειτουργήσει ως κρατική βοήθεια προς ορισμένες επιχειρήσεις.
Η πώληση των NPL''s σε μια Εθνική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων είναι μια κατεύθυνση στην οποία στρέφεται η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ) και εξετάζεται σοβαρά, σημείωσε αποκάλυψε χθες στους Δελφούς η κ. Nouy, μαζί με τη ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων (πλειστηριασμοί) και τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο», Παρασκευή 2 Μαρτίου, Αρ. φύλλου 70.
