«Φοβούνται. Οι περισσότεροι φίλοι μου στη Σουηδία είναι εκπαιδευτικοί. Πηγαίνουν κανονικά στις δουλειές τους και απλά ελπίζουν να μη γίνει καμία στραβή», αναφέρει ο συγγραφέας Βαγγέλης Γιαννίσης ο οποίος μοιράζεται τη ζωή του στην Ελλάδα και τη Σουηδία, και αγαπά -για τις νουάρ ιστορίες του- «βαριά» ιστορικά και ανθρώπινα περιστατικά, μας μιλά στο Liberal για την πανδημία και την επόμενη μέρα.
Επισημαίνοντας παράλληλα ότι «η καραντίνα δεν είναι ούτε διακοπές, ούτε ευκαιρία για να εκμεταλλευτούμε τον χαμένο χρόνο, όπως το παρουσιάζουν κάποιοι. Θα αφήσει απίστευτα σημάδια μέσα μας.»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα:
- Κύριε Γιαννίση, σας φοβίζει η επόμενη μέρα; Ο ήρωάς σας στο «Αμαρόκ» αλλά και «Η γυναίκα του Ίσνταλ» και τι δεν έχουν ζήσει, ξορκίζεται κάπως έτσι το Κακό και η δυστοπία μας στο παρόν;
Η λογοτεχνία —ψέματα, η τέχνη σε όλες της τις μορφές— βοηθάει το παρόν να γίνεται πιο υποφερτό. Δεν είναι τυχαίο που σε τέτοιες στιγμές απελπισίας, πολλοί στρεφόμαστε στα βιβλία, στις τηλεοπτικές σειρές και τον κινηματογράφο (μέσα από τις οθόνες των υπολογιστών μας). Και σε αρκετές περιπτώσεις, ναι, το μαρτύριο ενός μη πραγματικού χαρακτήρα μας παίρνει λίγο το μυαλό από το δικό μας.
- Στο καινούργιο σας βιβλίο, οι πληγές του παρελθόντος στοιχειώνουν, θα μας καταδιώκει η πανδημία μετά;
Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ζούμε μία πανδημία που έχει αναγκάσει δισεκατομμύρια ανθρώπους να μείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους. Τέτοια γεγονότα δεν ξεγράφονται έτσι απλά, θα μείνουν στις μνήμες όσων τα ζήσαμε και θα περάσουν στο DNA των επόμενων γενιών.
- Αλήθεια, μπορείτε να φανταστείτε την επόμενη μέρα;
Μπορώ, χωρίς να είμαι σίγουρος πως θα είναι όντως όπως τη φαντάζομαι. Στο καλό σενάριο, ο κόσμος αναρρώνει όπως μετά από έναν πόλεμο, με ένα οικονομικό μπουμ που παρασέρνει τα πάντα προς τα πάνω. Στο κακό, η εσωστρέφεια συνεχίζεται και πάμε για νέο γύρο ύφεσης.
- Το ότι ο εχθρός είναι αόρατος, έχει κάτι να μας πει; Κάνει ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα;
Πάντα το άγνωστο και το αόρατο φοβίζουν περισσότερο.
- Εμείς; Θα είμαστε άλλοι την επόμενη μέρα;
Περνάμε από μία τραυματική εμπειρία. Η καραντίνα δεν είναι ούτε διακοπές, ούτε ευκαιρία για να εκμεταλλευτούμε τον χαμένο χρόνο, όπως το παρουσιάζουν κάποιοι. Θα αφήσει απίστευτα σημάδια μέσα μας. Θα μας αλλάξει. Τώρα, το πώς είναι άλλη συζήτηση.
- Συγγραφικά η εποχή; Θα γράφουμε αλλιώς; Θα γεμίσουμε από βιβλία εγκλεισμού;
Φαντάζομαι ότι αρκετοί θα είναι αυτοί που θα αντλήσουν ιδέες από την περίοδο αυτή —και σίγουρα τη στιγμή που μιλάμε γράφονται μεγάλα βιβλία.
- Στο μεταξύ πρέπει να επιζήσουμε, οδηγίες προς ναυτιλομένους;
Έχω διαπιστώσει πως με βοηθάει ψυχολογικά η αποχή από τη συνεχή ενημέρωση. Μία φορά την ημέρα, το βράδυ, αρκεί. Λίγη γυμναστική και προσοχή στη διατροφή, για να μη βγούμε απ’ την καραντίνα σε χειρότερη κατάσταση απ’ όταν μπήκαμε. Και συχνή επικοινωνία με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
- Ας σας ζητούσα μικρό ημερολόγιο εγκλεισμού;
Τα πρωινά, ευτυχώς, δουλεύω, οπότε η ρουτίνα αυτή δεν έχει σταματήσει. Το απόγευμα τώρα που ανοίγει ο καιρός το περνάω στο μπαλκόνι με ένα βιβλίο, ή φτιάχνοντας παζλ. Λίγη γυμναστική, λίγοι πειραματισμοί στην κουζίνα, γενικά προσπαθώ να γεμίζω τον χρόνο μου χωρίς να το κάνω καταναγκαστικά. Δεν υποχρεώνω τον εαυτό μου να κάνει κάτι μόνο και μόνο για να διατηρήσω μία επίφαση παραγωγικότητας. Υπάρχουν μέρες που την περνάω από το πρωί μέχρι το βράδυ βλέποντας ταινίες στο Neflix.
- Στο μυθιστόρημα «Η γυναίκα του Ίσνταλ» αφορμή είναι κάτι το υπαρκτό, στο «Αμαρόκ» αυτό το βασανιστικό, όντως συμβαίνει; Τι είναι για σας, εν τέλει το «Αμαρόκ»;
Συμβαίνει για πολλούς ανθρώπους. Η μεθοδευμένη δικαιοσύνη είναι πραγματικό φαινόμενο και χάρη στη δύναμη του ίντερνετ αποκαλύπτονται ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις ανθρώπων που καταδικάστηκαν άδικα, βασισμένοι σε μία ομολογία, την οποία οι Αρχές απέσπασαν υπό πίεση.
- Έχετε ζήσει στη Σουηδία και στις ΗΠΑ, έχετε φίλους εκεί, τι σας λένε για την πανδημία;
Φοβούνται. Οι περισσότεροι φίλοι μου στη Σουηδία είναι εκπαιδευτικοί. Πηγαίνουν κανονικά στις δουλειές τους και απλά ελπίζουν να μη γίνει καμία στραβή.
- Τι πιστεύετε ότι είναι εκείνο που θ’ αντέξει;
Εμείς θα αντέξουμε. Έχουμε περάσει πολλά και θα περάσουμε ακόμη χειρότερα στο μέλλον. Αλλά θα αντέξουμε.
