Του Ροδιανού Αντωνακόπουλου*
Τα τελευταία είκοσι χρόνια η χρήση μεθόδων αξιολόγησης έχει αναπτυχθεί ραγδαία. Υπήρχε πάντα κατά κάποιον τρόπο αλλά όσο αναπτύσσονται οι κοινωνίες η αντικειμενική και μετρήσιμη αξιολόγηση αποκτά επιτακτικό ρόλο προς εξυπηρέτηση της αξιοκρατίας και τις συνεχείς βελτιώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η εφαρμογή και η αξία της να μεγαλώνουν τόσο σε σημασία όσο και σε εύρος. Πλέον ο κάθε πολίτης αξιολογείται, είτε αυτό γίνεται μεθοδευμένα είτε με ένα φυσικό τρόπο. Αξιολογείται από τον προϊστάμενο του αν εργάζεται σε μια επιχείρηση ή από τον πελάτη του αν έχει κάποια εμπορική δραστηριότητα. Ειδικά στα καταναλωτικά προϊόντα και στην παροχή υπηρεσιών, η χρήση μηχανισμών αξιολόγησης και βαθμολόγησης έχει αναπτυχθεί σε σημαντικό βαθμό. Ξεκίνησαν ως συμβουλευτικά εργαλεία και κάποια από αυτά εξελίχτηκαν στο σημείο να έχουν καθοριστική σημασία για τον ενδιαφερόμενο αλλά και για την αγορά. Οι μηχανισμοί αυτοί λειτουργούν αμφίδρομα, δημιουργώντας έτσι μια σχέση η οποία καταλήγει στην συνεχή βελτίωση του σχεδιασμού του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Ο τελικός ωφελούμενος αποδέκτης είναι το συμφέρον του γενικότερο συνόλου.
H πρόταση εδώ λοιπόν είναι απλή, η εφαρμογή της αξιολόγησης και της βαθμολόγησις να επεκταθεί και σε όλους αυτούς που αναλαμβάνουν ρόλους διακυβέρνησης της χώρας όπως είναι οι Υπουργοί, Υφυπουργοί, Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς, Διοικητές Οργανισμών, Διευθυντές ΔΕΚΟ κτλ. Αυτό που γνωρίζουμε ότι συμβαίνει συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι ένας τέτοιος λειτουργός ή στέλεχος, είτε είναι Υπουργός είτε είναι ένας Διευθυντής σε μια υπηρεσία, να κρίνεται από τον πολιτικό του προϊστάμενο. Στην περίπτωση ενός Υπουργού να κρίνεται κυρίως από τον Πρωθυπουργό, ενός Υφυπουργού από τον Υπουργό και ούτω το καθεξής. Τα κριτήρια τις περισσότερες φορές είναι πολιτικά. Υπάρχει λογική σε αυτού του είδους την κρίση, αλλά γιατί να μην υπάρχουν παράλληλα και μια σειρά από μετρήσιμα και αντικειμενικά στοιχεία που να αξιολογούν την δράση ενός τέτοιου προσώπου.
Δεν θα ήταν χρήσιμο για τον πολίτη να μπορεί να παρακολουθήσει μια αντικειμενική αξιολόγηση αυτών που των κυβερνούν; Είτε κάποιος συμφωνεί είτε όχι με ένα πολιτικό ή μη πρόσωπο, όταν αυτό αναλαμβάνει κάποιο ρόλο εξουσίας στο ευρύτερο οργανόγραμμα του κράτους, πάντα υπάρχει μια σειρά από κριτήρια τα οποία μπορούν να μετρηθούν αντικειμενικά. Δεν θα ήταν άραγε προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος ένας Υπουργός ο οποίος έκανε αντικειμενικά μετρήσιμο έργο να μπορεί στην λήξη της θητείας του να το παρουσιάσει και κατ' αυτό τον τρόπο να ενθαρρύνει την περαιτερω βελτίωση των μετρήσιμων στοιχείων από αυτόν που θα τον αντικαταστήσει; Δεν θα ήταν ένα ανεκτίμητο εργαλείο στην διάθεση ενός Πρωθυπουργού να διαθέτει την αντικειμενικά μετρήσιμη απόδοση ενός Υπουργού, ώστε να προβαίνει στην αντικατάσταση αυτού όταν εκείνος δεν αποδίδει; ανεξάρτητα των πιθανών καλών προθέσεων του, του άψογου κομματικού του ιστορικού και της απόλυτης αφοσίωση του. Στο τέλος, κερδισμένο πάνω από όλα θα είναι το σύνολο της κοινωνίας απολαμβάνοντας καλύτερες υπηρεσίες από καταλληλότερους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν την τιμή να καταλαμβάνουν θέσεις εξουσίας.
Υπάρχουν ήδη μια σειρά από στατιστικά στοιχεία που αφορούν το έργο συγκεκριμένων Υπουργείων και ετήσιες εκθέσεις που αφορούν άλλους οργανισμούς, από τα οποία μπορούν να αναδειχτούν μετρήσιμα δεδομένα και να καταλήγουν συγκεντρωμένα σε μηνιαίες ή τρίμηνες αξιολογήσεις. Πλέον ο πολίτης χρειάζεται να απαιτήσει να ενημερώνεται συνεχώς για το έργο των ανθρώπων που των κυβερνούν. Να γνωρίζει αν ο εκάστοτε Υπουργός, Υφυπουργός, Γραμματέας κτλ. αποδίδει έργο και ποιο είναι αυτό συγκεκριμένα.
Πρόκειται για την δημιουργία ενός μηχανισμού αξιολόγησης του έργου των λειτουργών μέσα από τους οποίους ασκείται η κυβερνητική πολιτική. Αυτός ο μηχανισμός αξιολόγησης πρέπει να είναι αντικειμενικός, μετρήσιμος και δημόσια διαθέσιμος. Θα αποτελεί ένα βοηθητικό εργαλείο στο χέρι αυτού που θα κρίνει το έργο του εκάστοτε λειτουργού αλλά παράλληλα θα αποτελεί ένα ουσιώδες μέτρο ενίσχυσης της αξιοκρατίας και καταπολέμησης του λαϊκισμού. Προς τον πολίτη, ένας τέτοιος έγκυρος μηχανισμός αξιολόγησης θα έχει τα ίδια θετικά αποτελέσματα με τους αντίστοιχους στα προϊόντα και υπηρεσίες. Θα βοηθήσει δηλαδή την κοινωνία και κατ' επέκταση τον ίδιο, στις «υπηρεσίες» που λαμβάνει από τους κυβερνώντες. Τέλος, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να εφαρμόσεις την αξιολόγηση στον κρατικό μηχανισμό αν όχι αυτός που συμπεριλαμβάνει μέσα και αυτούς που τον διοικούν, σε όλα τα επίπεδα.
*Ο κ. Ροδιανός Αντωνακόπουλος είναι πτυχιούχος στην Περιβαλλοντολογία με ειδίκευση στην Διαχείριση Περιβάλλοντος και στην Διαχείριση Αποβλήτων από το Πανεπιστήμιο του Abertay Dundee της Σκωτίας. Είναι πολιτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, που έχει περάσει από τη διαδικασία του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών.
