Αθόρυβα θεσμικά τέρατα

Αθόρυβα θεσμικά τέρατα

Της Λίνας Παπαδάκη

Την περασμένη βδομάδα ήταν η κυρία Χριστοδουλοπούλου που με τη σνομπ ειρωνεία που έχει πατεντάρει ως Αντιπρόεδρος της Βουλής, απέρριπτε με συνοπτικές διαδικασίες το αυτονόητο αίτημα της αντιπολίτευσης, να κληθεί ο κ. Καμμένος να καταθέσει στην Επιτροπή Θεσμών για τις συνομιλίες του με τον ισοβίτη. Δεν ήταν φυσικά η πρώτη φορά που η Βουλή γινόταν υποχείριο των κυβερνητικών σχεδίων- και μόνο τις Εξεταστικές Επιτροπές που συστάθηκαν ή δεν συστάθηκαν να δεις, καταλαβαίνεις ότι η Εκτελεστική Εξουσία εργαλειοποιεί τη Νομοθετική κατά το δοκούν και χωρίς να τηρούνται στοιχειώδη προσχήματα.

Αυτή τη βδομάδα μια άλλη κυρία έρχεται να μας θυμίσει πόσο σχετική έχει γίνει στις μέρες μας η έννοια της διάκρισης των Εξουσιών. Η κυρία Θάνου είχε μπει ξαφνικά στη ζωή μας με τις γνωστές αντιμνημονιακές επιστολές της προς τους Ευρωπαίους συναδέλφους της, τις οποίες είχε στηλιτεύσει ο καθηγητής Τσακυράκης. Και ο μεν Τσακυράκης έφαγε μήνυση, η δε Θάνου έγινε Πρωθυπουργός. Πολλοί είχαν μιλήσει τότε για στενή σύνδεσή της με τα κόμματα που κυβερνούν. Αυτοί φαίνεται να δικαιώνονται σήμερα.

Η κ. Θάνου τιμήθηκε από τη Δημοκρατία μας με δύο θέσεις κορυφαίας θεσμικής ευθύνης τις οποίες η ίδια είχε την υποχρέωση να τις σηματοδοτήσει με την απόλυτη ανεξαρτησία της από κόμματα. Και η θέση του Προέδρου του Αρείου Πάγου και η θέση του Υπηρεσιακού Πρωθυπουργού είναι ανώτατα αξιώματα που απαιτούν απολύτως ακομμάτιστα πρόσωπα και διαρκή θεσμική ουδετερότητα. Η απρόσμενη και παράδοξη κατάληξή της στο γραφείο του κ. Τσίπρα ως συμβούλου, αναπόφευκτα στιγματίζει την προηγούμενη διαδρομή της και επισημοποιεί τον κομματικό χρωματισμό που πολλοί υποψιάζονταν. Μπορεί κανείς να δείξει υπαρξιακή κατανόηση για την αγωνία της να παραμείνει ενεργή στα δημόσια πράγματα αλλά θεσμική κατανόηση δεν υπάρχει.

Αυτή η Κυβέρνηση δείχνει να πιστεύει ότι οι εξουσίες είναι ομόκεντροι κύκλοι με κέντρο την ίδια για αυτό εκπλήσσεται και αντιδρά όταν δεν καλουπώνονται στο σχήμα της.

Αυτό που προξενεί μεγαλύτερη εντύπωση είναι η απάθεια της κοινωνίας σε αυτό το φαινόμενο. Σαν να υπάρχει συλλογική κόπωση από την επτάχρονη περιπέτεια, και τα θεμελιώδη της Δημοκρατίας να μας φαίνονται λεπτομέρειες. Σύμφωνοι, αντιλαμβάνομαι την προτεραιότητα που έχει για τους πολίτες η καθημερινή μάχη επιβίωσης και είναι εύλογη η προσοχή να δίνεται κυρίως στην οικονομία, δηλαδή στα λεφτά που (δεν) μπαίνουν και βγαίνουν από την τσέπη μας. Όμως συμβαίνουν πράγματα πρωτοφανή στη δημόσια σφαίρα, που σε άλλες εποχές θα ξεσήκωναν τον κόσμο, με πρώτη την αριστερά. Οι προσπάθειες εμπέδωσης μιας νέας πραγματικότητας στις σχέσεις της Εκτελεστικής Εξουσίας με τις υπόλοιπες δύο, αλλά και με την τέταρτη, δημιουργεί θεσμικά τέρατα και θα περίμενε κανείς να εξεγείρουν την κοινωνία.

Φαίνεται να είναι η ουσιωδέστερη παράπλευρη απώλεια της κρίσης. Η απώλεια των δημοκρατικών αντανακλαστικών. Στις παρέες και τα καφέ ελάχιστοι χτες συζητούσαν για την κ. Θάνου, κι αν το έκαναν θα μιλούσαν για το μαλλί της. Ελάχιστοι θυμώνουν με τις συνομιλίες με ισοβίτες, με τις επιθέσεις υπουργών στη Δικαιοσύνη, με τα παιχνίδια στο τηλεοπτικό και έντυπο τοπίο. Βρισκόμαστε σε περίοδο απώλειας ερεθισμού, πνευματικής οκνηρίας και παραίτησης. Δηλαδή σε περίοδο παρατεταμένης ήττας.