Αν δεν πειθαρχήσουμε στα μέτρα και δεν ληφθούν κι άλλα, ακόμη πιο αυστηρά, θα έχουμε περισσότερα θύματα από κορονοϊό απ’ ότι αν βρισκόμασταν σε πόλεμο, προειδοποιεί η καθηγήτρια επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, προσθέτοντας ότι πρέπει άμεσα η χρήση μάσκας να γίνει υποχρεωτική και σε όλους τους εξωτερικούς χώρους. Διαφορετικά, ο χειμώνας θα μας βρει με πάρα πολλά κρούσματα στις εντατικές και ίσως χωρίς επαρκή αριθμό ΜΕΘ για να καλύψουμε την νοσηλεία όσων την χρειάζονται.
Μιλά επίσης για την ανάγκη λήψης επιπλέον μέτρων, τα οποία θα συνοδεύονται από κίνητρα που δυσκολεύουν τον συγχρωτισμό των ανθρώπων, όπως να επιστρατευτούν έναντι μισθώματος τα σχολικά λεωφορεία, προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των μέσων μαζικής μεταφοράς. Επίσης να καθιερωθούν κουπόνια για την χρήση ταξί ή και βενζίνης, προκειμένου να πηγαίνουν στην εργασία τους άνθρωποι με αντικειμενικά οικονομικά προβλήματα.
Μιλά επίσης για την ανάγκη να υπάρξει άμεσα καμπάνια ευαισθητοποίησης ειδικά των νέων, θυμίζει ότι στην πανδημία της γρίπης του 1917 ο πλανήτης θρήνησε εκατομμύρια θυμάτων και ότι ήδη σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο οι νεκροί έχουν πλέον ξεπεράσει τους 700.000. «Δεν νομίζω ότι σε πολέμους έχουμε τόσο μεγάλους αριθμούς θυμάτων», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Κρούετε καθημερινά τον κώδωνα του κινδύνου και εσείς, όπως και άλλοι ειδικοί για την κρισιμότητα της κατάστασης. Πού βρισκόμαστε;
Η αλήθεια είναι πως αν δεν προσέξουμε, θα έχουμε περισσότερα θύματα από τον κορονοϊό απ’ ότι αν ήμασταν σε πόλεμο. Βλέπουμε την αυξητική τάση των κρουσμάτων, τον πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων σε άλλες χώρες και ταυτόχρονα συνειδητοποιούμε ότι δεν διαθέτουμε πολλά όπλα στα χέρια μας. Η καραντίνα όταν εφαρμόστηκε μας δημιούργησε τεράστια οικονομικά προβλήματα, δεν πρέπει να την ξαναζήσουμε. Τα μοναδικά μας όπλα είναι η τήρηση των αποστάσεων, το πλύσιμο των χεριών, η μάσκα, η αξιοποίηση των ανοικτών χωρών χωρίς συνωστισμό. Αν για παράδειγμα σήμερα γινόταν υποχρεωτική η χρήση μάσκας και σε εξωτερικούς χώρους και αυτό μπορούσαμε να το περιφρουρήσουμε, τότε δεν θα οδηγηθούμε στο παραπάνω δυσμενές σενάριο.
- Αναφέρεστε στην επισήμανσή σας νωρίτερα ότι αν δεν προσέξουμε θα έχουμε περισσότερα θύματα, απ’ ότι σε ένα πόλεμο, σωστά ;
Ναι, είναι πιθανό αυτό. Αν δεν προσέξουμε, αν δεν πειθαρχήσουμε στα μέτρα, και δεν ληφθούν και άλλα καινούργια, θα θρηνήσουμε πολλά θύματα. Σκεφτείτε ότι στην πανδημία της γρίπης του 1917 ο πλανήτης θρήνησε εκατομμύρια θυμάτων. Και ήδη σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο οι νεκροί έχουν πλέον ξεπεράσει τους 700.000. Δεν νομίζω ότι σε πολέμους έχουμε τόσο μεγάλους αριθμούς θυμάτων. Αν φυσικά εφαρμοσθούν σωστά τα μέτρα στην Ελλάδα και ληφθούν και νέα, πιο αυστηρά, θα συγκρατήσουμε τον αριθμό των θυμάτων. Αυτήν την στιγμή ωστόσο έχουμε χάσει τον έλεγχο και δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν, όπως στις γειτονικές μας χώρες, δηλαδή στη Σερβία ή στο Μαυροβούνιο.
- Σύμφωνα με τον Ελληνο-αμερικανό καθηγητή στο Yale Ν. Χριστάκης, θα μπορούσε να νοσήσει ακόμη και το 40% του παγκοσμίου πληθυσμού. Συμμερίζεστε μια τέτοια εκτίμηση;
Είναι ένα ακραίο σενάριο αυτό. Ωστόσο ακόμη και αν η πιθανότητα θανάτου είναι κατά μέσον όρο 1% για όσους θα νοσήσουν και πάλι αντιλαμβάνεσθε ότι μιλάμε για τεράστια νούμερα σε επίπεδο παγκοσμίου πληθυσμού. Ελπίζω ότι θα προλάβουμε να έχουμε εμβόλιο εγκαίρως. Εξάλλου υπάρχουν και υπολογισμοί ότι θα αποκτήσουμε ανοσία αγέλης εφόσον νοσήσει το 30% σύμφωνα με κάποιες αναλύσεις ή το 60% σύμφωνα με κάποιες άλλες. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
- Σε κάθε περίπτωση, εννοείτε ότι τα υφιστάμενα μέτρα δεν είναι αρκετά και χρειάζονται και νέα, σωστά;
Ακριβώς. Πρέπει η χρήση μάσκας να γίνει υποχρεωτική και στους εξωτερικούς χώρους. Και επειδή τέτοια μέτρα, τόσο μαζικά, δύσκολα επιβάλλονται, χρειάζεται να εμπνεύσουμε τους ανθρώπους, να τους πείσουμε πόσο σημαντική είναι η χρήση μάσκας, να τους ευαισθητοποιήσουμε και αυτό αφορά ειδικά την νεολαία. Μια ιδέα για παράδειγμα θα ήταν, μια σειρά από influencers, μουσικοί και επώνυμοι με επιρροή στην νεολαία, να αναλάβουν μέσα από μια καμπάνια να την ευαισθητοποιήσουν. Επίσης οποιαδήποτε δημόσιο πρόσωπο, όχι μόνο ο πρωθυπουργός, θα πρέπει να εμφανίζεται με μάσκα στις φωτογραφίες. Επίσης να περάσουμε το μήνυμα ότι δεν πρέπει να υπάρχει ρατσισμός κατά των νοσούντων.
- Τι άλλα νέα μέτρα πρέπει να ληφθούν ;
Μέτρα τα οποία συνοδευόμενα από κίνητρα θα δυσκολεύουν τον συγχρωτισμό των ανθρώπων. Υπάρχουν πολλές ιδέες. Χρειάζεται, για παράδειγμα, να αυξηθεί ο αριθμός των λεωφορείων και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Πως; Έναντι κάποιας μίσθωσης στους ιδιοκτήτες τους να μισθωθούν τα σχολικά λεωφορεία που λόγω καλοκαιριού δεν χρησιμοποιούνται, καθώς και όλα τα παρόμοια οχήματα τα οποία την εποχή αυτή παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Μια άλλη ιδέα είναι να καθιερωθούν κουπόνια για την χρήση ταξί ή και βενζίνης, προκειμένου να πηγαίνουν στην εργασία τους άνθρωποι με αντικειμενικά οικονομικά προβλήματα.
- Εφόσον σε κάθε περίπτωση δεν καταφέρουμε να συμμορφωθούμε με τα μέτρα ή δεν λάβουμε καινούργια, ποια θα είναι η εικόνα το φετινό χειμώνα;
Ο χειμώνας θα μας βρει με πάρα πολλά κρούσματα στις εντατικές και ίσως χωρίς επαρκή αριθμό ΜΕΘ για να καλύψουμε την νοσηλεία όσων την χρειάζονται. Αυτό θα συμβεί εφόσον δεν τηρήσουμε τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί και δεν ληφθούν νέα, με πρώτο την γενικευμένη χρήση μάσκας σε όλους τους εξωτερικούς χώρους. Η μάσκα από μόνη της δεν θα λύσει το πρόβλημα, απλώς θα μειώσει τον πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων. Η τήρηση των αποστάσεων -δηλαδή τα δύο μέτρα- πρέπει να εφαρμόζεται απαρέγκλιτα.
* Η Αθηνά Λινού είναι Καθηγήτρια Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
