Στην ωραία συνέντευξη που έδωσε το περασμένο Σάββατο στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου δεν υπάρχει ούτε ένα κόμμα για να διαφωνήσει ο σοσιαλιστής ή αριστερός αναγνώστης ενώ υπάρχουν κάποια σημεία που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη δυσφορία σε ένα φιλελεύθερο.
Και μόνη η υπόμνηση της ύπαρξης του ΑΚΑΓΕ, του ταμείου στο οποίο το κράτος συλλέγει τα λάφυρα της ληστρικής φορολόγησης «υπέρ τρίτων» και μέρος του άδικου -για τους φτωχούς- ΦΠΑ, ήταν αρκετή για να μας «ανάψει τα λαμπάκια». Γιατί βέβαια, η κυβέρνηση Καραμανλή θέσπισε το ΑΚΑΓΕ το 2008 ως μεταρρύθμιση για να προστατεύσει το ασφαλιστικό σύστημα από τις δημογραφικές προκλήσεις αλλά το έκανε αφού όμως πρώτα έριξε την Ελλάδα στο γκρεμό.
Ο κ. Π.Τσακλόγλου που είναι από τους κορυφαίους ειδικούς στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης, ίσως και να εμφανίστηκε καταρχάς καθησυχαστικός αναφορικά με όσα δεν υπάρχει περίπτωση να θιγούν με την εισαγωγή του λεγόμενου «τρίτου πυλώνα» της κοινωνικής ασφάλισης γιατί σκέφτηκε στρατηγικά.
Καταρχάς, διαβεβαίωσε ότι θα προηγηθεί ευρύς κοινωνικός διάλογος, κάτι με το οποίο φυσικά συμφωνούμε θυμίζοντας, βέβαια, ότι η εντολή που έδωσε ο λαός στην κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ακόμα σχετικά «νωπή» και είναι μια εντολή ξεκάθαρη, με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να της «λύσει τα χέρια» και να μπορεί να διακρίνει που τελειώνει η δημοκρατική διαβούλευση και που αρχίζει το «μασάζ» στα οργανωμένα συμφέροντα με τα οποία υποσχέθηκε ότι θα συγκρουστεί.
Σ΄ένα δεύτερο επίπεδο, διαβεβαίωσε ότι το νέο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης θα είναι δημόσιο εάν και ψυχανεμιζόμαστε ότι η διαβεβαίωση αυτή δεν θα είναι αρκετή για το φαιοκόκκινο μέτωπο της αντιμεταρρυθμισης το οποίο θα ζητάει με επιμονή την ένταξή του στον ΕΦΚΑ. Έτσι, για να έχει κάτι να λέει.
Η αλήθεια είναι ότι δεδομένων των συνθηκών και των δομών της ελληνικής οικονομίας η ιδέα ότι πόροι της κοινωνικής ασφάλισης μπορούν να γίνουν μοχλός ανάπτυξης είναι καλή και πειστική. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
Το δεύτερο πολύ σημαντικό σημείο της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισης είναι ότι αφορά μόνο τους νέους εργαζόμενους και αφήνει το υπόλοιπο σύστημα άθικτο. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση στο Ασφαλιστικό επιλέγει ένα διαφορετικό δρόμο για τη μεταρρυθμιση του: αφήνει το παλιό, προβληματικό σύστημα στην ησυχία του και χτίζει δίπλα κάτι νέο, με γερά θεμέλια ανθεκτικά στο χρόνο. Αναρωτιόμαστε, παρεμπιπτόντως, μήπως πρέπει να κάνει το ίδιο και στην Παιδεία όπου όλοι απλώς σοβαντιζουν το ετοιμόρροπο…
Όποιος συζητήσει με νέους μέχρι 35 ετών θα εισπράξει μια καθαρά μηδενιστική αντίληψη για την κοινωνική ασφάλιση: «Αφού δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη, γιατί να ασφαλιστώ;», λένε οι περισσότεροι.
Είμαστε σίγουροι ότι τους επόμενους μήνες θα εξηγηθεί αναλυτικά ότι με την εισαγωγή του τρίτου ασφαλιστικού πυλώνα δεν εξασφαλίζεται απλώς μια επικουρική σύνταξη και μάλιστα καλύτερη από την υφιστάμενη αλλά η έννοια της αποταμίευσης παύει να είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο για τους νέους. Το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης θα λειτουργεί ακριβώς ως αποταμίευση, κάτι που σήμερα οι νέοι είναι πρακτικά αδύνατον να κάνουν.
Ο Πάνος Τσακλόγλου μελετά εδώ και πολλά χρόνια τα θέματα ανισότητας και φτώχειας. Δεν μιλάμε λοιπόν για κάποιον τεχνοκράτη με το αρνητικό πρόσημο που φέρει η λέξη. Σίγουρα ο άνθρωπος διαθέτει πολιτική σκέψη και κυρίως πολιτική συνείδηση.
Αυτός είναι ο λόγος που από τη συνέντευξή του στην Εφ. Συν. μας έλειψαν οι αναφορές και στα καθαρά πολιτικά ζητήματα που εφάπτονται της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού: τη μαζική είσοδο των γυναικών στην αγορά εργασίας και βέβαια το μεταναστευτικό.
Ο κ.Τσακλόγλου σε ομιλίες και συνεντεύξεις του συνηθίζει να επισημαίνει ότι με υψηλά ποσοστά ανεργίας δεν είναι πολιτικά εφικτό για μια κυβέρνηση να υποστηρίξει τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να έχει η ενσωμάτωση των μεταναστών στη δημιουργία ενός ακμαίου και όχι απλώς βιώσιμου ασφαλιστικού συστήματος. Διαφωνούμε απολύτως. Η ανεργία δεν οφείλεται στη μετανάστευση, το ξέρει αυτό ο καθηγητής.
Αν όμως κάποιος σαν τον κ.Τσακλόγλου δεν περιγράψει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση με όρους πολιτικούς, αν εκείνος δεν προτρέψει τις Ελληνίδες να βγουν από το σπίτι για να πάνε να δουλέψουν, αν εκείνος δεν εξηγήσει στην κοινωνία ότι πρέπει να δει το μεταναστευτικό ως ευκαιρία και όχι ως πρόβλημα, ποιος θα το κάνει; Οι πολιτικοί που παραχωρούν με ανακούφιση την «ηλεκτρική καρέκλα» του υπουργού κοινωνικής ασφάλισης στους καθηγητές των ΑΕΙ για να μην θίξουν τους πελάτες τους;
Τα «κουκιά» για να περάσει από τη Βουλή η μεταρρύθμιση του τρίτου πυλώνα υπάρχουν. Η κοινωνία έχει λίγο-πολύ καταλάβει ότι η ληξιαρχική πράξη γέννησης της ελληνικής κρίσης εκδόθηκε τo 2001, την ημέρα που αποσύρθηκε η μεταρρύθμιση Γιαννίτση (η φράση αυτή ανήκει στον κ.Τσακλόγλου, την επαναλαμβάνει συχνά στις συνεντεύξεις και τις ομιλίες του). Αυτό που για την ώρα μας λείπει είναι η πολιτική έμπνευση, το πάθος της ηγεσίας να ζητήσει από μια κουρασμένη κοινωνία να βρει το κουράγιο να αμφισβητήσει τις ίδιες της τις καθηλώσεις και τις προκαταλήψεις, να συγκρουστεί με τον ίδιο της τον εαυτό και την ίδια στιγμή να χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους νέους εργαζόμενους.
Η πολιτική δεν είναι κάτι διεκπεραιωτικό. Μοιάζει πολύ με τη δημιουργία του Σύμπαντος που αναδύθηκε μέσα από εκρήξεις και συγκρούσεις. Αξίζουμε να δούμε μία τέτοια βαθιά ιδεολογική σύγκρουση με τις απολιθωμένες αντιλήψεις του παρελθόντος. Το Ασφαλιστικό μπορεί μεν να γίνει μοχλός ανάπτυξης αλλά πάνω απο όλα πρέπει να λειτουργήσει ως ένα πολιτικό Big Bang.
