Του Τάσου Ι. Αβραντίνη*
Γράφοντας την Παρασκευή στον «Φιλελεύθερο» για παράνομες κρατικές ενισχύσεις σε ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες μέσω της ΕΡΤ, δεν περίμενα ότι μόλις μια ημέρα μετά θα επιβεβαιωνόταν πλήρως το περιεχόμενο του άρθρου εκείνου από τον μέχρι πρότινος διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΤ, καθηγητή κ. Δρόσο. Από το Σαββατιάτικο άρθρο του κ. Δρόσου με τίτλο «Έξι αλήθειες για την ΕΡΤ και τα ποδοσφαιρικά», στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (13 Ιουλίου 2019, σελ. 20) προκύπτει λοιπόν ξεκάθαρα, ότι η ΕΡΤ αξιοποίησε τα χρήματα που λαμβάνει από το υποχρεωτικό τέλος για να επιδοτήσει συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες, αλλά και με σκοπό να ενισχύσει την εμπορικότητά της - δηλαδή όχι για να υπηρετήσει σκοπό δημόσιας ωφέλειας. Επισημαίνω, ότι τα όσα γράφει ο κ. Δρόσος έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, δεδομένης της θέσης του ως Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΡΤ ΑΕ.
Στην αρχή του κειμένου του ο κ. Δρόσος επιχειρεί να δικαιολογήσει, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, την υπογραφή προσυμφώνων της ΕΡΤ με κάποιες ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες και με την Super League ισχυριζόμενος, ότι η ΕΡΤ «δεν λειτουργεί αποκλειστικά με την αρχή της οικονομικής ανταποδοτικότητας» αλλά «οφείλει να προβάλλει τους αγώνες του λαοφιλέστερου αθλήματος στην Ελλάδα, που είναι το ποδόσφαιρο. Όχι χωρίς όρους, όχι με κάθε τίμημα, αλλά πάντως όχι με μόνο κριτήριο την οικονομική ανταποδοτικότητα». Συνομολογεί εμμέσως στο σημείο αυτό ο κ. Δρόσος, ό,τι ακριβώς έγγραφα την Παρασκευή, ότι δηλαδή η μετάδοση των αγώνων δεν καλύπτεται από αντίστοιχα διαφημιστικά (ή άλλα) έσοδα, αλλά προφανώς από το υποχρεωτικό τέλος της ΕΡΤ.
Στη συνέχεια αναφέρει ότι ο ρόλος της ΕΡΤ δεν είναι μόνο να προβάλλει το ποδόσφαιρο, αλλά και να ενισχύει χρηματικά τις επαγγελματικές ποδοσφαιρικές ομάδες: «ανήκει στο ρόλο της ΕΡΤ… η ενίσχυση, και μέσω σχετικών συμβολαίων, του αθλητισμού, προεχόντως, αλλά όχι μόνο του ερασιτεχνικού». Επομένως η ΕΡΤ έχει, κατά την άποψη της απερχόμενης διοίκησής της, το ρόλο όχι μόνο του ραδιοτηλεοπτικού φορέα, αλλά και του… παραρτήματος του Υπουργείου Αθλητισμού. Άλλωστε, ούτε ουσιαστική προβολή μπορεί να γίνει, δεδομένου ότι η ΕΡΤ δεσμεύεται να μεταδίδει 18 ποδοσφαιρικούς αγώνες το Σαββατοκύριακο, πράγμα που, κατά τον κ. Δρόσο, «από τηλεοπτική άποψη, είναι στα όρια του αδυνάτου».
Αυτό ενισχύεται στη συνέχεια, από τις αναφορές του κ. Δρόσου ότι τα προσύμφωνα δεν έγιναν με σκοπό την παροχή κάποιας δημόσιας υπηρεσίας, αλλά για να υπηρετήσουν συμφωνία του Δημοσίου (μοναδικού μετόχου της ΕΡΤ) και της Super League (δηλαδή του συνδέσμου επαγγελματικών ομάδων ποδοσφαίρου), στην οποία αναφέρεται αναλυτικά. Προς το τέλος του κειμένου του, μάλιστα, αναφέρει ευθέως ότι: «Ωστόσο οι εμπλεκόμενες ομάδες συναίνεσαν στην περίφημη αναδιάρθρωση των πρωταθλημάτων ακριβώς επειδή τους δόθηκε η υπόσχεση ότι θα λάβουν αυτά τα ποσά». Δηλαδή πρόκειται για ευθεία επιδότηση των επαγγελματικών ομάδων ποδοσφαίρου.
Ο κ. Δρόσος έχει την ευθύτητα να ομολογήσει-αναγνωρίσει, ότι το αντάλλαγμα που δίνεται με τα επίμαχα προσύμφωνα σε κάποιες ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες δεν είναι απλώς μη-ανταποδοτικό, αλλά και υπερβολικό. Συγκρίνει το αντάλλαγμα με το (εντυπωσιακά χαμηλότερο) κόστος άλλων τηλεοπτικών παραγωγών, αθλητικών και μη, ενώ προς το τέλος του κειμένου του αναφέρει με ειλικρίνεια, ότι «τα προβλεπόμενα από το Προσύμφωνο σχετικά ποσά είναι υπερβολικά και αδικαιολόγητα».
Πιο σημαντική ομολογία, όμως, κρύβεται στα σημεία, στα οποία ο κ. Δρόσος παραδέχεται ότι τελικώς η συμφωνία έγινε με σκοπό την αύξηση της θεαματικότητας της ΕΡΤ, δηλαδή έγινε με σκοπό εντελώς εμπορικό. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Δρόσος αναφέρει ότι φοβάται πως, εάν ο Παναθηναϊκός τελικώς αποχωρήσει από τη συμφωνία, «η ΕΡΤ θα μείνει χωρίς καμία πραγματικά ελκυστική για το ευρύτερο - δηλαδή πέραν των οπαδών της - κοινό ομάδα». Επισημαίνει ακόμη ότι, εάν δεν συμβληθεί με την ΕΡΤ ο ΠΑΟΚ ή ο Ολυμπιακός, «η ΕΡΤ θα μείνει με ένα μέτριας ποιότητας και μάλλον μικρής θεαματικότητας ποδοσφαιρικό τηλεοπτικό προϊόν».
Επομένως, από το παραπάνω πολύ αποκαλυπτικό άρθρο, βγαίνουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα:
1. Ξεκαθαρίζεται ότι τα ανταλλάγματα που περιέχονται στα προσύμφωνα χρηματοδοτούνται από το υποχρεωτικό τέλος, καθώς δεν αποφέρουν διαφημιστικά ή άλλα έσοδα για την ΕΡΤ.
2. Είναι σαφές ότι η ΕΡΤ δεν λειτουργεί με κριτήρια ραδιοτηλεοπτικού φορέα, είτε σε σχέση με τη δημόσια αποστολή της (αφού σ' αυτήν δεν περιλαμβάνεται η άμεση επιδότηση επαγγελματικών ομάδων ποδοσφαίρου), είτε με την εμπορική της δραστηριότητα. Χρησιμοποιήθηκε για να επιτύχει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τους σκοπούς του σχετικά με την αναδιάρθρωση του επαγγελματικού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος.
3. Η αξιοποίηση, εκ μέρους της ΕΡΤ, του υποχρεωτικού τέλους για να αυξήσει την εμπορικότητά της, μέσω συμφωνίας με ΠΑΕ που προσδοκάται να αυξήσουν τη θεαματικότητά της, συνιστά απαγορευμένη σταυρωτή επιδότηση και οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά κανάλια.
4. Ομοίως, σε παράνομη στρέβλωση του ανταγωνισμού οδηγεί η αξιοποίηση του υποχρεωτικού τέλους για την ενίσχυση/επιδότηση επαγγελματικών ομάδων ποδοσφαίρου. Ενδεχομένως να προκύπτουν και ποινικές ευθύνες σχετικώς. Έχει σημασία να επισημανθεί ότι ο κ. Δρόσος τονίζει κατ' επανάληψιν ότι οι βασικές αποφάσεις για τα προσύμφωνα είχαν ληφθεί προτού ο ίδιος αναλάβει καθήκοντα (αποποιείται, δηλαδή, τις σχετικές ευθύνες, των οποίων την ύπαρξη εμμέσως αναγνωρίζει).
* O Τάσος Ι. Αβραντίνης είναι δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω, με ειδίκευση σε θέματα εταιρικού, φορολογικού και πτωχευτικού δικαίου.
