Το διάγγελμα του Ταγιπ Ερντογάν την Παρασκευή για την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί αποτέλεσε τον επικήδειο του Κεμαλισμού και του κοσμικού χαρακτήρα της Τουρκίας και εκφράζει το νέο ιδεολόγημα στο οποίο οικοδομείται η νεα Ερντογανική Τουρκία: στον μουσουλμανικό συντηρητισμό και εθνικισμό, εμβαπτισμένο στον ακτιβισμό του κινήματος των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Ο Ταγιπ Ερντογάν με αφορμή την Αγια Σοφιά καταφέρθηκε με σφοδρότητα εναντίον της «μονοκομματικής κυβέρνησης» (σ.σ.του CHP) που στέρησε την Αγιά Σοφιά από τους πιστούς και απευθυνόμενος στην πιο σκληρή και ακραία πτέρυγα των μουσουλμάνων ευχήθηκε η Αγιά Σοφιά να είναι προάγγελος της «απελευθέρωσης του τεμένους του Αλ Ακσά» (στην Ιερουσαλήμ).
Στο διάγγελμα του αφού ανακοίνωσε ότι η πρώτη προσευχή θα γινει στις 24 Ιουλίου (ήμερα που υπογράφτηκε το 1923 η Συνθήκη της Λοζάνης) επικαλείται ακόμη και την «κατάρα» του Πορθητή(Fatih) που όπως λέει, βάραινε την Τουρκία από την απόφαση για μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε Μουσείο:
«Εάν το τέμενος της Αγίας Σοφίας δεν ήταν ιδιοκτησία του Fatih, τότε δεν θα είχε το δικαίωμα να αφιερώσει αυτό το μέρος στο ίδρυμά του. Στην ιδρυτική πράξη λέει ότι όποιος το αλλάξει για οποιονδήποτε λόγο διαπράττει το μεγαλύτερο κακό και κερδίζει τη μεγαλύτερη αμαρτία. Όποιος αλλάξει αυτήν την πράξη, είθε η αιώνια κατάρα του Θεού, του προφήτη, όλων των ηγεμόνων και όλων των Μουσουλμάνων να είναι πάνω του. Ο Αλλάχ ακούει τα πάντα, γνωρίζει τα πάντα. Ναι, η απόφαση που ελήφθη σήμερα μας επέτρεψε επίσης να απαλλαγούμε από αυτήν τη βαριά κατάρα του Fatih».
Πλέον ο Ταγιπ Ερντογάν προβάλει ως ο ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου , ο προστάτης των κατατρεγμένων και καταπιεσμένων μουσουλμάνων καθώς το ιδεολόγημά του ισλαμικού εθνικισμού που προβάλει, δίνει το «πάτημα» για την άσκηση της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας και την κυριαρχία της στο Σουνιτικό Ισλάμ.
Κινήσεις όπως αυτή με την Αγιά Σοφιά, την στρατιωτική εμπλοκή στην Λιβύη και το τουρκολυβικο Μνημόνιο, ο εναγκαλισμός με την Χαμάς, η άτυπη ηγεσία των Αδελφών Μουσουλμάνων, ούτε είναι κεραυνός εν αιθρία ούτε αποσπασματικές κινήσεις . Εντάσσονται ακριβώς σε αυτή την νεα στρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας και προσωπικά του Ερντογάν, βαδίζοντας προς το 2023 να γυρίσει σελίδα η Τουρκία εγκαταλείποντας τον κοσμικό χαρακτήρα της και να συνδέσει την ικανοποίηση των εθνικιστικών επιδιώξεων με την μουσουλμανική παρουσία σε μια περιοχή που ξεκινά όπως λέει ο ίδιος ο Ερντογάν από την «Μπουχάρα (Ουζμπεκισταν) έως την Αναδαλουσία…».
«Η επιστροφή της Αγίας Σοφίας δεν είναι μόνο η αναζωπύρωση της ελπίδας για τους Μουσουλμάνους, αλλά και για όλους εκείνους που υπέστησαν προσβολές και καταπίεση και εκμετάλλευση. Η επιστροφή της Αγίας Σοφίας αποδεικνύει ότι το τουρκικό έθνος, οι μουσουλμάνοι και η ανθρωπότητα συνολικά έχουν κάτι νέο να πουν στον κόσμο», δήλωσε στο διάγγελμα του ο Ερντογάν.
Όταν ξεκίνησε από την γειτονιά Κατσίμπασα της Κωνσταντινούπολης ο νεαρός Ερντογάν πουλώντας όπως ακόμη λέει κουλούρια και καρπούζια στον δρόμο ίσως δεν φαντάζονταν ότι θα έφθανε στο παλάτι των 1000 δωματίων και θα διεκδικούσε ένα τέτοιο ρόλο για τον εαυτό του.. Φανατικός ποδοσφαιριστής συνδέθηκε από νωρίς με την θρησκεία φοίτησε σε ιμαμ χατίπ και νεαρός εγινε μέλος οργανώσεων στις οποίες ηγείτο ο Νεσμετίν Ερμπακάν, ο εκφραστής του πολιτικού ισλάμ που σφράγισε την πορεία του Tούρκου ηγέτη.
Το 1994 ως υποψήφιος του κόμματος του Ερμπακάν κερδίζει την Δημαρχία της Κωνσταντινούπολης ξεκινώντας ετσι μια λαμπρή πολιτική διαδρομή. Μετά την ανατροπή του Ερμπακάν από το σιωπηρό πραξικόπημα του Στρατού ,το 1997 η απαγγελία των στίχων εθνικιστή ποιητή του 9ου αιώνα «Τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι θόλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί είναι οι στρατιώτες μας» τον οδήγησε για μικρο διάστημα στην φυλακή και στην παραίτηση από την Δημαρχία. Αυτό εκτόξευσε την δημοφιλία του και ετσι το κόμμα που ίδρυσε το ΑΚΡ κέρδισε τις εκλογές το 2002 αλλά μόνον το 2003 έγινε πρωθυπουργός, καθώς είχε στερηθεί τα πολιτικά δικαιώματα του.
Στήριγμα του στην προσπάθεια να αλώσει τις κρατικές δομές ήταν ο ιμάμης Φετουλαχ Γκιουλεν του οποίου η αδελφότητα είχε διεισδύσει στην Αστυνομία και στην Δικαιοσύνη. Με τον Γκιουλεν έμελλε να συγκρουστούν μερικά χρόνια αργότερα και από τότε είναι θανάσιμος εχθρός και του έχει αποδοθεί η ευθύνη για την απόπειρα πραξικοπήματος.
Το προφίλ του, ως ηγέτη αυτής της ιδεολογικής-θρησκευτικής πλατφόρμας του Ισλαμοεθνικισμού κτίσθηκε σταδιακά:
Το 2009 συγκρούεται δημοσίως με τον ισραηλινό πρόεδρο Σ. Πέρες στο Νταβός για την Γάζα. Έναν χρόνο αργότερα το 2010 το επεισόδιο με το σκάφος Μαβη Μαρμαρά που προσπάθησε να σπάσει το εμπάργκο στην Γάζα οδήγησε σε πλήρη ρήξη των σχέσεων με το Ισραήλ ,με το οποίο αποτελούσαν τους πυλώνες της Δύσης στην περιοχή και άρχισε να εμφανίζεται ως ο προστάτης των μουσουλμάνων και των παλαιστινίων.
Το 2012 στηρίζει την κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Αίγυπτο , προσδοκώντας σε μια ισχυρή συμμαχία που θα αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία της Σ. Αραβιας στον σουνιτικό κόσμο. Μετά την ανατροπή του Μορσι ο Ερντογάν έχει αναδειχθεί σε άτυπο ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Στόχος είναι η κυριαρχία στο σουνιτικό ισλάμ. Οι κινήσεις δεν είναι τυχαίες. Ακόμη και οι συμμαχίες και παρεμβάσεις της Τουρκίας ακολουθούν έναν συγκεκριμένο σχεδιασμό. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία σε Κατεχόμενη Κύπρο, Συρία, Ιράκ, Κατάρ, Σουδάν Σομαλία Λιβύη δημιουργούν μια «γραμμή» που «περικυκλώνει» την Σ. Αραβία, τα Εμιράτα την Αίγυπτο..
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 ο Ερντογάν χαράζει ξεκάθαρα την πορεία . Με το Δημοψήφισμα επιβάλει την προεδρική Δημοκρατία και συμπορεύεται με τον Μπαχτσελι τον εκφραστή του πιο ακραίου εθνικισμού
Με αυτόν σχεδιάζει τώρα την μετάβαση στην Νεα Τουρκία. Και η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί είναι το πρώτο μεγάλο σημαντικό συμβολικό βήμα, όπως ο ίδιος το περιέγραψε στον επίλογο του διαγγέλματος του:
«Η Τουρκία, με κάθε βήμα που έκανε πρόσφατα, δείχνει ότι δεν είναι πλέον αντικείμενο χρόνου και χώρου, αλλά υποκείμενο. Με τον ιστορικό μας αγώνα ως έθνος, χτίζουμε μια γέφυρα που αγκαλιάζει όλη την ανθρωπότητα από το παρελθόν στο μέλλον για το λαμπρό μέλλον του πολιτισμού που εκπροσωπούμε. Με το θέλημα του Αλλάχ , θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε αυτόν τον ευλογημένο δρόμο χωρίς διακοπή, με αποφασιστικότητα, με θυσία μέχρι να φτάσουμε στους στόχους μας».