Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την παρέμβαση του Υφυπουργού Οικονομικών, αρμόδιου για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, στο συνέδριο με θέμα «Integrity: The Ultimate Brand», που αναφερόταν στην ανάγκη της ακεραιότητας, ως απόλυτου συστατικού της επιχειρηματικότητας και της αγοράς. Ο Υφυπουργός υποσχέθηκε ριζικές μεταρρυθμίσεις, για την επάνοδο της ελληνικής κεφαλαιαγοράς στον δρόμο της αξιοπιστίας.
Η αλήθεια είναι, πως έφτασε η στιγμή που πρέπει να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα, η χρόνια νοσηρότητα και το ισχνό επενδυτικό ενδιαφέρον, που κυριαρχούν εδώ και χρόνια στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι μεταρρυθμίσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο Υφυπουργός, αφορούν στο πρώτο μόνο σκέλος, δηλαδή στην χρόνια νοσηρότητα και στην ανάγκη προστασίας των μικροεπενδυτών.
Οι άξονες κίνησης της κυβέρνησης στον χώρο του ρυθμιστικού και ελεγκτικού πλαισίου, είναι η ακόλουθοι:
Ο πρώτος, αφορά στην θεσμική θωράκιση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μέσω της θέσπισης ενός νέου και σύγχρονου εσωτερικού κανονισμού. Η Ε.Κ. θα αποκτήσει νέες σημαντικές εξουσίες, παρόμοιες με τις υπερεξουσίες που έχει η Αμερική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η περίφημη SEC, η οποία όποτε επιλαμβάνεται καταστάσεων, ξεκινάει με το «αφήστε τα μολύβια κάτω και απομακρυνθείτε από τα γραφεία σας» και φτάνει μέχρι την αντικατάσταση των Διοικητικών Συμβουλίων των εισηγμένων εταιρειών και σε ειδικές περιπτώσεις, προβαίνει ακόμα και σε συλλήψεις. Είναι αναγκαίο, να τελειώνουμε επιτέλους με συμπεριφορές που παραπέμπουν σε παρακμιακά καφενεία και οι οποίες έχουν βλάψει σωρευτικά όλα αυτά τα χρόνια τον θεσμό της κεφαλαιαγοράς, παραμένοντας ατιμώρητες τις περισσότερες φορές.
Ο δεύτερος, δεν είναι άλλος από την θέσπιση μηχανισμών εντατικής παρακολούθησης και ελέγχου των οικονομικών στοιχείων και οικονομικών καταστάσεων των εισηγμένων επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση επιλέγει, ο έλεγχος αυτός να πραγματοποιείται από την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, μέσω της υποβολής των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών σε ηλεκτρονική μορφή. Εδώ όμως, δεν θα πρέπει να έχουμε να κάνουμε με κάποιους τυπικούς ελέγχους, που να πιστοποιούν το νομότυπο των λογιστικών καταστάσεων. Θα πρέπει να πραγματοποιούνται έλεγχοι από ειδικά εξειδικευμένα συνεργεία που έχοντας γνώση όλων των παραμέτρων του χρηματοοικονομικού εγκλήματος, θα λειτουργούν ως λαγωνικά και θα προλαμβάνουν καταστάσεις τύπου Folli Follie, πολύ πριν σκάσουν. Για παράδειγμα, στην συγκεκριμένη περίπτωση της FF, όλοι όσοι είχαν επαφή με το χρηματιστήριο γνώριζαν ακριβώς τι συνέβαινε, εκτός από την προηγούμενη Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Ο τρίτος άξονας, είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικός και έρχεται να καλύψει ένα κενό, που υπάρχει στην πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων ξεκίνησαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις. Αυτό το κενό μέσα στο οποίο εξακολουθούν να λειτουργούν ακόμα και σήμερα, με την ίδια αντίληψη και φιλοσοφία, είναι η απουσία εταιρικής διακυβέρνησης. Η κυβέρνηση στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου της εταιρικής διακυβέρνησης, στην ενίσχυση του εποπτικού ρόλου του Διοικητικού Συμβουλίου στις εισηγμένες εταιρείες, στην μη χειραγώγηση του από τους βασικούς μετόχους, στον εμπλουτισμό του με ανεξάρτητα μέλη που θα έχουν να συνεισφέρουν ουσιαστικά με την εμπειρία τους και το κύρος τους και στην πλήρη εξασφάλιση επαρκούς ανεξαρτησίας του ΔΣ στη λήψη αποφάσεων. Η υιοθέτηση των αρχών της εταιρικής διακυβέρνησης θα φέρει διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, αφήνοντας στην άκρη μεθοδολογίες και τακτικές, που αποτελούν τροχοπέδη για το μέλλον των επιχειρήσεων και της κεφαλαιαγοράς.
Ο τέταρτος άξονας, είναι η περεταίρω ενδυνάμωση του ήδη ισχυρού νομικού πλαισίου στα πλαίσια της πάταξης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Όλα καλά λοιπόν στον τομέα των ρυθμίσεων και των κανονισμών. Στον τομέα της προσέλκυσης επενδυτών και εταιριών, που θα συμμετάσχουν στα χρηματιστηριακά δρώμενα τι γίνεται; Σίγουρα δεν είναι η έλλειψη ισχυρών ρυθμίσεων και ελέγχων, που αποτρέπει τους εγχώριους επενδυτές από το να κινηθούν στο χρηματιστήριο. Σίγουρα δεν είναι η μη ενεργοποίηση μέχρι σήμερα, της Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, που αποτρέπει τους ξένους επενδυτές να εμφανιστούν δυναμικά στο χρηματιστήριο.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών, έχει όλες κι όλες 25-30 καλές και στιβαρές εταιρείες, με ισχυρά θεμελιώδη στοιχεία, με ικανή διοίκηση και με δραστηριοποίηση σε σημαντικούς κλάδες. Μετά από αυτές τις εταιρείες, ακολουθεί το χάος. Για κάποιες από αυτές τις 25-30 μετοχές, διαπραγματεύονται και παράγωγα προϊόντα. Διαπραγματεύονται επίσης και παράγωγα προϊόντα των χρηματιστηριακών δεικτών. Από εκεί και πέρα, τι έχει να προσφέρει το χρηματιστήριο, ως νέο προϊόν στους επενδυτές; Τι έχει να προσφέρει επίσης το χρηματιστήριο, στις εταιρίες που επιθυμούν να εισαχθούν σε αυτό;
Πραγματικά, έχει διερωτηθεί κανείς, για ποιόν λόγο θα θελήσει να έρθει ένας επενδυτής από το εξωτερικό, για να επενδύσει στο Χρηματιστήριο της Αθήνας; Τι μπορεί να του προσφέρει το Χρηματιστήριο; Ποια απ' όλα τα σύγχρονα χρηματιστηριακά προϊόντα και εργαλεία, με τα οποία είναι εξοικειωμένος στις αγορές του εξωτερικού, θα βρει να τον περιμένουν εδώ; Μέσω ποιων μορφών εναλλακτικών επενδύσεων, θα μπορούσε να κινηθεί στη χώρα μας; Πως θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει νέες επιχειρήσεις; Πως θα μπορούσε να ιδρύσει την δική του πλατφόρμα στην Ελλάδα, που θα έφερνε σε επαφή τις μικρές επιχειρήσεις, με τους επενδυτές που επιθυμούν να κάνουν διασπορά κινδύνου χρηματοδοτώντας, με μικρά ποσά μια μεγάλη γκάμα επιχειρήσεων. Και δεν είναι μόνο το μοντέλο της Κύπρου που θα έπρεπε να αντιγραφεί αυτούσιο και να «επικολληθεί» στην Ελλάδα , με την μέθοδο «copy paste». Απτά είναι τα παραδείγματα και των μικρών χρηματιστηρίων των χωρών της Βαλτικής, που λειτουργούν πλέον και μεγαλουργούν μέσω του OMX AB. Ο ΟΜΧ διαχειρίζεται σήμερα, επτά Σκανδιναβικά Χρηματιστήρια και τα Χρηματιστήρια της Βαλτικής.
Είναι ορθότατες οι προσπάθειες ρύθμισης της Κεφαλαιαγοράς. Όμως το πρόβλημα βρίσκεται αλλού. Στον τρόπο που λειτουργεί το Χρηματιστήριο Αθηνών και στα λιγοστά προϊόντα που προσφέρει, τόσο στους επενδυτές όσο και στις εταιρίες. Και εκεί πρέπει να εστιάσει η κυβέρνηση. Να διαλύσει το καθεστώς της στασιμότητας και να σχεδιάσει με διορατικότητα και μεθοδικότητα το μέλλον της κεφαλαιαγοράς στην Ελλάδα. Κάποιοι θα δυσαρεστηθούν. Κάποιοι θα ξεβολευτούν. Όμως η αλλαγή και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες, αποτελούν το Α και το Ω των αγορών.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
