Το ερώτημα, κύριε Πρόεδρε, είναι αν η Τουρκία είναι κομμάτι του δυτικού κόσμου ή η Ελλάδα είναι το τελευταίο σύνορο της Δύσης απέναντι στο πολιτικό Ισλάμ. Αν λύσουμε αυτό τον γρίφο, τότε έχουμε αυτόματα στην οθόνη μας και τις επόμενες κινήσεις που μας απομένουν. Λίγες ή πολλές. Στη μία περίπτωση, σε εκείνη που η Τουρκία εξακολουθεί και είναι ένας στενός σύμμαχος των ΗΠΑ και της Βόρειας Ευρώπης, τότε εμείς έχουμε αντικειμενικό πρόβλημα. Αργά ή γρήγορα, θα καταλήξουμε στην επίκληση της αρχής της αμοιβαιότητας στην Ευρώπη, θέτοντας σε δοκιμασία τα δικά μας όρια και τα αντίστοιχα της Ε.Ε. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι σπουδαίοι της Ιστορίας, όπως είναι η Ευρώπη, κάνουν μερικά βήματα μπροστά ή κάνουν πολλά βήματα προς τα πίσω και αναγκάζονται να ξαναγράψουν τους κανόνες του παιχνιδιού. Αν η Τουρκία έχει περάσει στην απέναντι όχθη, αν η Δύση έχει αποφασίσει ότι είναι ένας «επικίνδυνος σύμμαχος», τότε τα πράγματα γίνονται πιο απλά: Η Ελλάδα αποκτά αυτόματα μεγάλη γεωπολιτική αξία και γεμίζει τη φαρέτρα της με αρκετά όπλα.
Δεν πρέπει να μας ξεγελούν οι δηλώσεις Τραμπ, που εκφράζουν μεγάλη λατρεία στο πρόσωπο του Ερντογάν. Οι ΗΠΑ δεν είναι ένα πράγμα και ο πρόεδρος Τραμπ δεν είναι το καλύτερο παράδειγμα για το τι θέλει και τι δεν θέλει τελικά η υπερδύναμη. Το βαθύ αμερικανικό κράτος δεν έχει «μιλήσει». Και δεν ξέρουμε αν θέλει σ'' αυτή τη φάση να βάλει φρένο στον Ερντογάν ή αν θέλει να του κάνει ένα «δώρο». Το μόνο σίγουρο είναι ότι η έλλειψη κανόνων, που χαρακτηρίζει τα τελευταία χρόνια τις διεθνείς σχέσεις, είναι από μόνο του ένα ανησυχητικό γεγονός. Δεν αρκεί να έχει κανείς με το μέρος του το Διεθνές Δίκαιο, όταν δεν υπάρχουν πρόθυμοι παίκτες για να το επιβάλουν. Η εξέλιξη στη Συρία με την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων στην εισβολή της Τουρκίας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Η Τουρκία, πάντως, κινείται σαν να έχει την εξουσιοδότηση όλων των ισχυρών της Γης για να γίνει η μεγάλη περιφερειακή δύναμη της περιοχής. Έτσι κινείται. Δεν ξέρουμε αν έχει πράγματι την εξουσιοδότηση και αν μπορεί στο τέλος να παίξει αυτό τον ρόλο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία είναι μία μεγάλη χώρα. Αλλά δεν είναι μόνη της. Η προοπτική της κυριαρχίας της στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι ιδέα που ενθουσιάζει ιδιαίτερα ούτε τους Γάλλους ούτε τους Ισραηλινούς. Ακόμη κι αν η Τουρκία έχει εξασφαλίσει το κλείσιμο του ματιού από ΗΠΑ και Ρωσία, η ιδιότυπη σχέση που έχει με την ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου μπορεί να δοκιμάσει στο τέλος τις αντοχές του διεθνούς παράγοντα.
Εμείς, λοιπόν, έχουμε να κάνουμε δύο πράγματα ταυτόχρονα: Το πρώτο είναι να διερευνήσουμε τις προθέσεις Αμερικανών, Ρώσων και… Κινέζων! Μη βγάζουμε από την εξίσωση τους Κινέζους. Και το δεύτερο, να προσπαθήσουμε να χτίσουμε συμμαχίες. Προς το παρόν, μετράμε δύο συμμάχους, τους Γάλλους και τους Ισραηλινούς. Πολιτικά είναι μαζί μας. Τα άλλα είναι ακόμη μακρινή μουσική.
Και φτάνουμε στο θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεγάλη η απογοήτευση, κύριε Πρόεδρε. Μακάρι να διαψευσθούμε, αλλά τα μηνύματα δεν είναι καλά. Για να το διατυπώσουμε πιο σωστά, δεν είναι εκείνα που θα περιμέναμε. Και να σκεφτεί κανείς ότι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου τα χρειάζεται η Ευρώπη προκειμένου να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία. Θα αλλάξει στάση; Τι θα έκανε η Γερμανία αν αντιμετώπιζε ένα ανάλογο πρόβλημα; Τι θα ζητούσε; Προσωπικά προβληματίζομαι και από δημοσιεύματα που εμφανίζονται τελευταία και δημιουργούν ένα κλίμα ότι η Ελλάδα είναι ευνοούμενη. Ξέρουν και ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι αληθές. Αν πάντως αυτά τα δημοσιεύματα είναι δείγμα των προθέσεων των Γερμανών, τότε τα πράγματα δεν εξελίσσονται καλά. Αλλά αυτό θα φανεί στις επαφές που θα έχετε αυτή την εβδομάδα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα, κύριε Πρόεδρε, να επισημάνω το πόσο σημαντικό ήταν το άνοιγμα που έκανε ο Κώστας Καραμανλής προς Ρωσία και Κίνα. Μπορεί η Ευρώπη να έχει τα συμφέροντά της, αλλά κι εμείς πρέπει να δούμε ποιες μπορεί να είναι οι συμμαχίες μας. Πόσο μάλλον όταν η «υποχρέωση» της Ευρώπης έναντι της Ελλάδας εξαντλείται -προς το παρόν- σε χλιαρές ανακοινώσεις…
Αντί επιλόγου, κύριε Πρόεδρε, να θυμίσουμε ότι ένα από τα μεγάλα εγκλήματα του σοσιαλισμού στην Ελλάδα ήταν η εμμονή του Ανδρέα Παπανδρέου για φιλία με τους Άραβες. Η ακατανόητη «προσήλωση» σε καθεστώτα τύπου Καντάφι και Άσαντ προκάλεσε ανήκεστο βλάβη στα εθνικά μας συμφέροντα και δεν έφερε πίσω ως αντάλλαγμα το παραμικρό. Όλο αυτό είχε να κάνει με την απέχθεια που είχε η Αριστερά στη χώρα μας σε οτιδήποτε είχε σχέση με τον δυτικό κόσμο και τον καπιταλισμό. Απόρροια κι αυτό των δεινών του Εμφυλίου. Σ'' αυτή την κρίσιμη φάση, πάντως, δεν έχουμε άλλο περιθώριο να σπαταλήσουμε πολιτικό κεφάλαιο στο εξωτερικό. Και πολύ περισσότερο, δεν έχουμε ούτε ένα λεπτό να χάσουμε σε ιδεοληψίες κάθε μορφής. Στις διεθνείς σχέσεις, όπως γνωρίζετε, δεν υπάρχουν δεδομένες σχέσεις και φιλίες. Κυρίως στις μέρες μας. Υπάρχουν μόνο συμφέροντα.
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
Στηρίζουμε τον Κυριάκο, ελέγχουμε την εξουσία. Εμένα μου αρέσει αυτό. Άλλοι στήριζαν την αλλαγή, εμείς τον Κυριάκο! Ξέρω, θα είμαστε και δυσάρεστοι. Και η εξουσία δεν είναι φίλη με τους δυσάρεστους. Αλλά δεν ψάχνουμε φίλους. Ανθρώπους να προχωρήσουν τις μεταρρυθμίσεις αναζητούμε...
Όσοι θέλετε να το διαβάσετε νωρίτερα στον Φιλελεύθερο που κυκλοφορεί το πρωί στα περίπτερα.
