Του Θανάση Κουκάκη
Πολύ δύσκολα μπορεί να πιστέψει κάποιος ότι το «κόψιμο» χρήματος από μια Κεντρική Τράπεζα μπορεί να είναι ζημιογόνος δραστηριότητα! Και όμως γίνεται! Ειδικά όταν πρόκειται για το κόψιμο μεταλλικών κερμάτων.
Η απόδειξη περιλαμβάνεται σε κοινή απόφαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη, με την οποία εγκρίνεται η κοπή και κυκλοφορία 83.500.000 μεταλλικών κερμάτων για την κάλυψη των συναλλακτικών αναγκών του 2018.
Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, το Ιδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της Τράπεζας της Ελλάδος θα προβεί στην κοπή και τύπωση 1.500.000 κερμάτων των 2 ευρώ, 14.000.000 κερμάτων των 10 λεπτών, 15.000.000 κερμάτων των 5 λεπτών, 14.000.000 κερμάτων των 2 λεπτών και στην κοπή 39.000.000 κερμάτων του 1 λεπτού.
Αλλά αν και η αθροιστική αξία των κερμάτων αυτών ανέρχεται συνολικά στα 5,82 εκατ. ευρώ, τα έξοδα κοπής, τύπωσης και κυκλοφορίας των νομισμάτων κοστίζουν πολύ περισσότερο. Συγκεκριμένα ανέρχονται στο 123% της ονομαστικής αξίας των νομισμάτων.
Η απόφαση των κ. Στουρνάρα και Χουλιαράκη αναφέρει ρητά πως η κοπή και κυκλοφορία των 83.500.000 μεταλλικών κερμάτων θα προκαλέσει συνολική δαπάνη ύψους 7,1 εκατ. ευρώ σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, δηλαδή θα είναι 1,3 εκατ. ευρώ μεγαλύτερη από τα έσοδα (αξία) των κερμάτων που θα ανέλθουν συνολικά στο ποσό των 5,82 εκατ. ευρώ. Θα προκύψει λοιπόν ζημιά σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,3 εκατ. ευρώ.
Ακριβή η πρώτη ύλη
Γιατί γίνεται αυτό; Ο βασικός λόγος είναι πως η αξία της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των κερμάτων, αλλά και η παραγωγική διαδικασία καθαυτή κοστίζουν περισσότερο απ'' ό,τι τα ίδια τα κέρματα. Ενδεικτικά το κέρμα των 10 λεπτών στοιχίζει στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά την παραγωγή 15 λεπτά, των 20 λεπτών παράγεται με κόστος 25 λεπτά, κ.ο.κ.
Το πρόβλημα έγινε πιο έντονο την τελευταία διετία, διότι η Μεταλλουργική Εταιρεία Ηπείρου που προμήθευε την Τράπεζα της Ελλάδος με τα δισκία χαλκονικελίου από τα οποία το Νομισματοκοπείο παρήγαγε τα εγχώρια κέρματα χρεοκόπησε και σταμάτησε την προμήθεια. Για να μπορέσει να συνεχίσει την παραγωγή κερμάτων και προκειμένου να μην κάνει εισαγωγές νομισμάτων, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να προμηθεύεται χαλκονικέλιο από το εξωτερικό. Αλλά οι εισαγωγές πρώτων υλών επιβαρύνονται αναπόφευκτα με μεγαλύτερο κόστος. Να σημειωθεί πως σήμερα ο χαλκός έχει τιμή 5.582 ευρώ ανά μετρικό τόνο και το νικέλιο κοστίζει 10.909 ευρώ ανά μετρικό τόνο. Και τα δύο αυτά μέταλλα έχουν αναρριχηθεί στις υψηλότερες τιμές των τελευταίων 12 μηνών.
Σε κάθε περίπτωση η λειτουργία του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της Τράπεζας της Ελλάδος είναι αρκετά δαπανηρή υπόθεση. Σύμφωνα με την Εκθεση του διοικητή που δημοσιεύτηκε προ ημερών τα έσοδα του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών το 2017 ανήλθαν σε 10,1 εκατ. ευρώ και προήλθαν κατά 60% από την παραγωγή προϊόντων για λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου (κέρματα, διαβατήρια, έντυπα). Ωστόσο, οι δαπάνες διαχείρισης διαμορφώθηκαν σε 53,9 εκατ. ευρώ και στα έξοδα αυτά περιλαμβάνονται οι αναλώσεις πρώτων υλών από το Ιδρυμα Εκτύπωσης για την παραγωγή τραπεζογραμματίων και κερμάτων, έξοδα για επισκευές και συντηρήσεις κτιρίων και λοιπού εξοπλισμού, το κόστος συντήρησης και λειτουργίας πληροφοριακών συστημάτων και λοιπές τρέχουσες λειτουργικές δαπάνες.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της 7ης Μαρτίου
