Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Στη χώρα μας, η πλειονότητα των πολιτών έχει μια δυσανεξία απέναντι στους δείκτες και στους αριθμούς, που απεικονίζουν την πραγματικότητα, που προκαλούν συγκρίσεις, που μας εντάσσουν σε κατηγορίες, σε βαθμολογήσεις και σε διαδικασίες αξιολόγησης. Και συχνά υποπτεύεται πως πίσω από τις εκθέσεις, κρύβονται περίπλοκες αναλύσεις που εξυπηρετούν σκοτεινά συμφέροντα.
Όμως, η ετήσια έκθεση Global Competitiveness Report του «World Economic Forum» για το 2019, που δόθηκε όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή στην δημοσιότητα, δεν είναι αποτέλεσμα μιας περίπλοκης ανάλυσης εξειδικευμένων δεικτών, μυστικών ποσοτικών μεθόδων και απεικόνισης κάποιων αόριστων ποιοτικών χαρακτηριστικών. Παρακολουθεί δώδεκα τομείς / πυλώνες, που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της κοινωνίας κάθε χώρας. Δώδεκα τομείς, την ποιότητα και την αποδοτικότητα των οποίων, πρώτοι απ' όλους, εμείς, την αξιολογούμε καθημερινά.
Και εκτός από εμάς, οι δείκτες αυτοί που ποσοτικοποιούν την αποτελεσματικότητα των τομέων - που θα αναλύσουμε εκτενώς στη συνέχεια - απασχολούν και την διεθνή κοινότητα και κυρίως τους δυνητικούς επενδυτές. Οι ξένοι επενδυτές, παρακολουθούν και αξιολογούν την δυναμική των οικονομιών και των αγορών που τους ενδιαφέρουν. Και οι Διεθνείς Δείκτες Ανταγωνιστικότητας, αποτελούν το καλύτερο εργαλείο για αυτήν την δουλειά.
Τι ακριβώς μετράει ο Δείκτης Ανταγωνιστικότητας, σε κάθε οικονομία;
- Τη δύναμη και την ποιότητα των θεσμών
- Το επίπεδο των υποδομών
- Την προσαρμογή στην τεχνολογία της πληροφορίας και των τηλεπικοινωνιών
- Τη μακροοικονομική σταθερότητα
- Το επίπεδο των παροχών υγείας
- Το επίπεδο των δεξιοτήτων και των προσόντων των εργαζομένων
- Την οικονομική παραγωγή
- Την αγορά εργασίας
- Το χρηματοοικονομικό σύστημα
- Το μέγεθος της αγοράς
- Τον δυναμισμό της επιχειρηματικότητας
- Τις δυνατότητες ανάπτυξης της καινοτομίας.
Αυτοί είναι οι βασικοί τομείς που εξετάζονται. Αποτελούνται δε, από περισσότερους από 70 επιμέρους υποτομείς και υποδείκτες. Κάποια παραδείγματα είναι τα περιστατικά τρομοκρατίας, η αποτελεσματικότητα της αστυνομίας, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η διαφανής απεικόνιση των δαπανών του κράτους, η διαφθορά, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, το νομικό πλαίσιο της επιχειρηματικότητας, το πόσο γρήγορα ανοίγει μια εταιρεία, το σιδηροδρομικό δίκτυο, η ποιότητα της ηλεκτροδότησης, η ποιότητα του νερού, η ταχύτητα του διαδικτύου, ο πληθωρισμός, το προσδόκιμο ζωής, το εκπαιδευτικό σύστημα, οι διαδικασίες πρόσληψης και απόλυσης των εργαζομένων, το ύψος των μισθών και η παραγωγικότητα των εργαζομένων, το περιβάλλον των χρηματοδοτήσεων, η ευρωστία του τραπεζικού συστήματος, οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και άλλα πολλά.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν πως ο Δείκτης Ανταγωνιστικότητας, αντλεί τα στοιχεία του από την καθημερινότητα, για την οποία όλοι έχουμε εικόνα και άποψη. Οπότε δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει η χαμηλή θέση της χώρας μας και η συνεχιζόμενη πτωτική της πορεία.
Φέτος, με βάση την βαθμολόγηση του Δείκτη Ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Οικονομίας, η Ελλάδα κατατάσσεται για το 2019 στην 59η θέση μεταξύ 141 χωρών, έναντι της 57ης το 2018 και της 53ης το 2017. Κάπως καλύτερα, τα πάμε στον τομέα του προσδόκιμου ζωής όπου η Ελλάδα βρίσκεται στην 23η θέση, στον τομέα των υποδομών που βρίσκεται στην 37η θέση και στον τομέα των γνώσεων και των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που βρίσκεται στην 41η θέση.
Η επιβάρυνση της βαθμολογίας οφείλεται κυρίως σε αυτά, που είναι προφανή σε όλους μας. Στην αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (θέση 92), στις κρατικές ρυθμίσεις (θέση 127) και στην πολιτική εικόνα (θέση 138 στις 141) όπου η χώρα μας, εμφανίζεται 4η από το τέλος! Τα θέματα της δικαιοσύνης καταποντίζουν την βαθμολογία της Ελλάδας και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Επίσης θέματα που στην ψηφιακή εποχή έχουν βαρύνουσα σημασία όπως είναι η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, πιέζουν προς την κατεύθυνση της επιδείνωσης της κατάταξης της χώρας μας.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, οι Διεθνείς Δείκτες Ανταγωνιστικότητες αφορούν, ή θα πρέπει να αφορούν εμάς τους πολίτες, σε υπέρτατο βαθμό. Διότι απεικονίζουν την πραγματικότητα της χώρας. Φωτογραφίζουν το σήμερα, συγκρίνουν με το χθες και εκτιμούν το αύριο. Παρουσιάζουν την Ελλάδα ως ελκυστικό επενδυτικό προορισμό ή αντίθετα ως ένα απωθητικό επενδυτικό προορισμό. Και αν αυτοί ο Δείκτες αφορούν τους πολίτες σε ένα βαθμό, θα έπρεπε να απασχολούν τους πολιτικούς σε έναν εκθετικό βαθμό. Ειδικά όταν βλέπουμε πως οι ευθέως ανταγωνίστριες προς την Ελλάδα χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Κύπρος και οι γειτονικές χώρες της Βαλκανικής, κατέχουν πολύ υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη του World Economic Forum.
* * *
Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
