Του Θοδωρή Καλαμπόκη*
Με αφορμή το πολυνομοσχέδιο Γαβρόγλου για την παιδεία, έχει ξεκινήσει για ακόμα μια φορά, μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με την ανώτατη εκπαίδευση.
Το Ελληνικό πανεπιστήμιο απαξιώνεται συνεχώς καθώς λαμβάνει ελάχιστη χρηματοδότηση και παράλληλα είναι διαχρονικά έρμαιο στα χέρια των γνωστών αγνώστων.
Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να καταθέσω 3 προτάσεις, οι οποίες θεωρώ πως είναι απαραίτητες για την αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας μας:
1) Κατάργηση Ασύλου και θεσμοθέτηση υποχρεωτικής πανεπιστημιακής φύλαξης για την εύρυθμη λειτουργία του πανεπιστημίου.
Θέση μέσα στον Ελληνικό πανεπιστήμιο έχουν μόνο οι Καθηγητές, οι φοιτητές και οι φίλοι / επισκέπτες αυτών. Ούτε οι έμποροι ναρκωτικών, ούτε οι ποινικοί, ούτε οι παράνομοι μικροπωλητές, ούτε κουκουλοφόροι με τσεκούρια. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλισθεί κάτι τέτοιο είναι να ελέγχεται αυστηρά το ποιος εισέρχεται και ποιος εξέρχεται από το πανεπιστήμιο. Η κατάργηση του ασύλου από μόνη της δεν αρκεί. Είναι επιβεβλημένη η θεσμοθέτηση πανεπιστημιακής φύλαξης. Ειδικότερα, θα υπάρχει φύλαξη του κάθε πανεπιστημίου σε 24ωρη βάση, με σκοπό την εύρυθμη λειτουργεία του και την ασφάλεια φοιτητών και καθηγητών.
Θεωρώ πως ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό δεν είναι ούτε το outsourcing σε εταιρείες security, ούτε η επέμβαση κατά περίπτωση της Ελληνικής αστυνομίας. Αντίθετα, όπως συμβαίνει στα περισσότερα πανεπιστήμια του εξωτερικού, οφείλει το κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα να προσλάβει τη δική του ομάδας φύλαξης, η οποία θα ενσωματωθεί στο πανεπιστήμιο με τα χρόνια και θα αποτελεί οργανικό κομμάτι αυτού και όχι ξένο σώμα.
2) Αναθεώρηση άρθρου 16 για την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Σε καμία άλλη δυτική δημοκρατία, δεν υπάρχει αντίστοιχη απαγόρευση μη δημιουργίας πανεπιστημίων από ιδιώτες. Αυτή τη στιγμή στην Κύπρο λειτουργούν 5 ιδιωτικά πανεπιστήμια υψηλού επιπέδου, τα οποία προσελκύουν περίπου 20.000 ξένους φοιτητές το χρόνο. Στην Ελλάδα, αν άλλαζε το πλαίσιο, θα μπορούσαμε μεταξύ άλλων, να είχαμε τις καλύτερες ιδιωτικές σχολές ναυτιλίας και τουρισμού στον κόσμο. Έτσι, σε συνεργασία και με τις παγκοσμίου φήμης Ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους κλάδους, θα προσελκύαμε χιλιάδες φοιτητές σε ετήσια βάση.
Δυστυχώς σήμερα, οποιαδήποτε ιδιωτική πρωτοβουλία, όσο αξιόλογη και να είναι φέρνει τον τίτλο του «κολλεγίου». Το στοίχημα πρέπει να είναι η δυνατότητα λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων που θα πληρούν συγκεκριμένα ποιοτικά κριτήρια, παράλληλα και με την αναβάθμιση του δημοσίου πανεπιστημίου. Για πολλούς αυτά τα δύο δεν μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα, είναι απόλυτα εφικτό όμως, από τη στιγμή που ένα σοβαρό κράτος θα δεσμευτεί πως θα αξιοποιεί μέρος της φορολογίας που θα πληρώνουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια για την ενίσχυση των δημόσιων.
3) Σύνδεση Πανεπιστημίου με αγορά εργασίας. Απελευθέρωση ερευνητικής δραστηριότητας πανεπιστημίων από ασφυκτικούς γραφειοκρατικούς ελέγχους.
Η συνεργασία ιδιωτικού τομέα και πανεπιστημίων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, τόσο σε επίπεδο έρευνας και καινοτομίας, όσο και σε επίπεδο απορρόφησης των αποφοίτων από την αγορά εργασίας.
Από τη στιγμή που εκ των πραγμάτων – ζούμε σε μια πτωχευμένη χώρα – η κρατική χρηματοδότηση προς τα πανεπιστήμια είναι ελάχιστη, το δημόσιο πανεπιστήμιο πρέπει να στραφεί προς τον ιδιωτικό τομέα και να επιδιώξει win – win συνεργασίες στο κομμάτι της έρευνας. Για παράδειγμα, μπορούν τα πανεπιστήμια να παράγουν τεχνολογία, η οποία θα είναι χρήσιμη στην επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων μιας επιχείρησης και ταυτόχρονα η επιχείρηση να χρηματοδοτεί την ευρύτερη επιστημονική έρευνα του πανεπιστημίου.
Κατ' επέκταση από τη στιγμή που το μεγαλύτερο πρόβλημα/ πρόκληση για έναν μελλοντικό απόφοιτο πανεπιστημίου στην Ελλάδα είναι η εύρεση εργασίας, το πανεπιστήμιο οφείλει να παρέχει τόσο συμβουλευτικές υπηρεσίες όσο και δικτύωση στους φοιτητές του προς αυτή την κατεύθυνση. Ειδικότερα κρίνεται απαραίτητη, τόσο η λειτουργία συμβουλευτικού γραφείου ευρέσεως εργασίας εντός πανεπιστημίου, όσο και η τακτική διεξαγωγή ημερίδων καριέρας.
Συνοψίζοντας, θεωρώ πως η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας βρίσκεται σε οριακό σημείο και η εφαρμογή των 3 προτάσεων που ανέφερα ενδεικτικά, είναι το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει η σημερινή κυβέρνηση για την ανώτατη εκπαίδευση. Δυστυχώς όμως είναι βέβαιο πως οι παραπάνω προτάσεις θα παραμείνουν ανεφάρμοστες και οι αρμόδιοι της κυβέρνησης θα συνεχίσουν να εθελοτυφλούν τυφλωμένοι από ιδεοληψίες και μικροπολιτικά συμφέροντα, σε βάρος των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και της νέας γενιάς.
*Ο Θοδωρής Καλαμπόκης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων, αντιπρόεδρος των Ελλήνων Αποφοίτων του LSE, μέλος του εκτελεστικού γραφείου της ΟΝΝΕΔ και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας.
