Στο κείμενό μου αυτό δεν υπάρχει η παραμικρή διάθεση αντιπαράθεσης με την αξιωματική αντιπολίτευση και με την κεντροαριστερά.
Αντίθετα, σκοπός μου είναι να παρουσιάσω μια διαφορετική άποψη για την αναγκαία πορεία των δυτικών κοινωνιών με βάση τα εξαχθέντα συμπεράσματα από την κρίση του κορονοϊού.
Η κεντροαριστερά ισχυρίζεται ότι η κρίση απέδειξε πως απαιτείται μεγαλύτερο και ισχυρότερο κράτος και ότι οι φιλελεύθερες πολιτικές, νεοφιλελεύθερες τις αποκαλεί, απέτυχαν. Λάθος απαντώ.
Κατ’ αρχάς τα δημόσια συστήματα υγείας είναι εκείνα που απεδείχθησαν αδύναμα, ακόμη και σε χώρες – πρότυπο σε αυτόν τον τομέα. Ποια πρέπει να είναι, όμως, η απάντηση; Περισσότερο κράτος ή διαφορετικό και καλύτερο κράτος;
Αν παραδείγματος χάριν έρθει, ο μη γένοιτο, στο μέλλον μια εντονότερη κρίση θα μιλάμε για ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση και ως ποιο σημείο; Τώρα φυσικά στο σημερινό στάδιο της κρίσης είναι αναγκαία η ενίσχυσή τους.
Ταυτόχρονα πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να σχεδιάσουμε, ειδικά στην Ελλάδα, ένα διαφορετικό σύστημα υγείας με βάση τον ιδιωτικό τομέα και το κράτος σε ρόλο αγοραστή όχι παρόχου υπηρεσιών. Για να προλάβω στο σημείο αυτό τους κρατιστές τονίζω ότι το κράτος ισχυροποιεί έτσι την δωρεάν κοινωνική πολιτική του, δε διοικεί όμως τα δημόσια νοσοκομεία, δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στον ιδιωτικό τομέα στην έρευνα φαρμάκων και συνεργάζεται με ιδιωτικές κλινικές και ιδιώτες γιατρούς.
Στην εκπαίδευση επίσης η δοκιμαστική λειτουργία της τηλεκπαίδευσης απέδειξε ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι διδασκαλίας με λιγότερες κτιριακές εγκαταστάσεις για σχολεία και πανεπιστήμια. Σήμερα οι περισσότεροι δήμαρχοι πηγαινοέρχονται στις Περιφέρειες και στην κρατική εταιρεία «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» για κατασκευή σχολικών υποδομών.
Ήρθε η ώρα, μετά την κρίση, η τηλεδιδασκαλία να λειτουργήσει δοκιμαστικά σε ορισμένες λυκειακές τάξεις για όλο το χρόνο. Δεν το προτείνω, βέβαια, και για μικρότερες ηλικίες διότι το σχολείο εκτός από χώρος διδασκαλίας είναι και χώρος κοινωνικοποιήσης. Αλλά και εκεί όταν δεν υπάρχουν οι υποδομές μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ένα χρονικό διάστημα κάτι αντίστοιχο. Για την Ανώτατη Εκπαίδευση ούτε συζήτηση. Πρέπει να προχωρήσει κυρίως για τις θεωρητικές σχολές. Φανταστείτε κορυφαίοι καθηγητές του εξωτερικού να παραδίδουν με το τρόπο αυτό μαθήματα στους Έλληνες φοιτητές.
Έρχομαι τώρα σε δράσεις των δήμων της χώρας μας που επιδοτούνται είτε από ευρωπαϊκά προγράμματα είτε από το κράτος. Πρέπει, λοιπόν, να λειτουργήσουν με διαφορετική προσέγγιση. Οι δήμοι, δηλαδή, να μην λειτουργούν οι ίδιοι παιδικούς σταθμούς, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης ή τη «Βοήθεια στο σπίτι», αλλά ιδιώτες. Οι πολίτες θα απολαμβάνουν τις υπηρεσίες μέσω κουπονιού (voucher) που θα δίνεται δωρεάν από το κράτος στο χρήστη και αυτός θα επιλέγει τον ιδιώτη πάροχο. Αν οι δήμοι θέλουν να δραστηριοποιηθούν στους τομείς αυτούς πρέπει να λειτουργήσουν με τους όρους του ιδιωτικού τομέα και να καλύπτουν τα έξοδα τους μέσω των vouchers και όχι με επιχορηγήσεις. Αν τους επιλέγουν οι πολίτες θα συνεχίσουν να λειτουργούν, αν όχι θα σταματούν την παροχή της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
Το κράτος με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης εκσυγχρονίζεται. Πρέπει να αρχίσει να χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις τηλεδιασκέψεις, μειώνοντας έτσι οδοιπορικά, διανυκτερεύσεις και μετακινήσεις για συσκέψεις, κερδίζοντας παράλληλα και χρόνο για πραγματική εργασία. Ορισμένες εργασίες επίσης των δημοσίων υπαλλήλων μπορεί να γίνονται και από το σπίτι και έτσι να μειωθεί συνολικά και δραστικά η ανάγκη για κτιριακές υποδομές; Μόνο στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων του και την κτιριακή διασπορά των υπηρεσιών του και των εποπτευομένων φορέων του τα οφέλη θα είναι πολύ σημαντικά.
Οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις δεν καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Υπάρχουν και άλλες πολλές. Αποτελούν όμως παραδείγματα για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρουμε ως χώρα. Μια κατεύθυνση με πυρήνα τον πολίτη, ο οποίος αποφασίζει για το ποιος και πώς θα του παρέχει μια υπηρεσία.
Το κράτος παραμένει παρόν και καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών με vouchers ή καλύπτει τα έξοδά τους για υπηρεσίες οι οποίες θα παρέχονται κατά κανόνα από τον ιδιωτικό τομέα.
Σημειώνω για μια φορά ακόμη για τους κακόπιστους. Δεν προτείνω το κράτος να απέχει από τις υπηρεσίες υγείας, παιδείας η πρόνοιας. Αντίθετα προτείνω το κράτος να πληρώνει και οι πολίτες να απολαμβάνουν καλύτερες υπηρεσίες παρεχόμενες από ιδιώτες.
Όσον αφορά στον ιδιωτικό τομέα είμαι σίγουρος ότι θα βρει τον τρόπο να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες. Πάντα το κάνει.
Τέλος, τονίζω ότι μετά την υγειονομική κρίση παρόμοιες μεταρρυθμίσεις μπορούν να αποτελέσουν καταλύτη ώστε να βγει η Ελλάδα γρηγορότερα και από την οικονομική κρίση.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέδειξε ότι και θέλει και μπορεί.
* Ο Στράτος Σιμόπουλος είναι Βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων
