Η Ελλάδα δεν έχει ξεφύγει του κινδύνου διότι δεν έχει καταφέρει να διατηρήσει μια διατηρήσιμη στρατηγική ανάκαμψης, τονίζει στο liberal.gr ο Αλέξανδρος Κρητικός, διευθυντής Ερευνών του γερμανικού Ινστιτούτου DIW, προσθέτοντας ότι λείπουν περίπου 15 δισ. ευρώ επενδύσεων το χρόνο για να φτάσει το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Αν δεν μειωθούν οι φόροι, η γραφειοκρατία, και η πολυνομία, δίχως διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, δεν πρόκειται να αυξηθούν οι επενδύσεις, και άρα να υποχωρήσει η ανεργία, σημειώνει ο κ. Κρητικός, σχολιάζοντας ότι για τους παραπάνω λόγους "ο μέσος γερμανός επενδυτής συνεχίζει να μην βλέπει την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό".
Μιλά για την απώλεια εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα, που θα κερδηθεί ξανά αν η επόμενη κυβέρνηση προχωρήσει σε γενναίες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα της δώσουν αξιοπιστία, και επιχειρήματα προκειμένου να διαπραγματευτεί την μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα.
Στη παρούσα φάση βλέπει σαν μεγάλο κίνδυνο, την αντίληψη του εφησυχασμού, και την συνεχιζόμενη εξάρτηση της οικονομίας από τον μόνιμο "σωτήρα" της, τον τουρισμό, που συνιστά μια παγίδα, "αφού το προϊόν της ανάπτυξης αυτής είναι συγκυριακό", καθώς εξαρτάται από την οικονομία στην Ευρωζώνη, η οποία επιβραδύνει. Γι'' αυτό και εκτιμά ότι αν μειωθούν φέτος οι τουριστικές κρατήσεις, τότε ακόμη και ένας ρυθμός 2% δύσκολα θα επιτευχθεί.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Μπορεί η ελληνική οικονομία να ανακάμπτει, ωστόσο το παραγωγικό της δυναμικό μειώνεται συνεχώς, τόσο μέσω των επενδύσεων, όσο και μέσω της μετανάστευσης μορφωμένων νέων. Ήτοι ο πλούτος της χώρας μειώνεται. Τι σημαίνει αυτό;
Έπειτα από δέκα χρόνια αποεπένδυσης, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια διατηρήσιμη στρατηγική ανάκαμψης. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, συγκρίνοντας τις επιδόσεις της Ελλάδας με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, φαίνεται ότι λείπουν περίπου 15 δισ. ευρώ σε επενδύσεις για να προσεγγίσει η χώρα τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Η παραγωγικότητα στην Ελλάδα παραμένει χαμηλή, η χώρα βρίσκεται στην 27η θέση ανάμεσα στις 28 της ΕΕ ως προς την αποτελεσματικότητα του επιχειρηματικού της περιβάλλοντος και βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεγάλο επενδυτικό κενό.
Το κενό αυτό οφείλεται αφενός στο μεγάλο ψαλίδι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, αφετέρου στις πολύ χαμηλές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα λόγω της δραματικής απουσίας κινήτρων.
Αν δεν αυξηθούν σημαντικά οι επενδύσεις να μην περιμένουμε πραγματική μείωση της ανεργίας, ειδικά στους νέους. Όσο παραμένει αυτή η κατάσταση, νέες θέσεις εργασίας σχεδόν καθόλου θα δημιουργούνται.
- Ποιες είναι λοιπόν οι προβλέψεις σας για την Ελλάδα;
Η πρόβλεψή μου είναι ότι επειδή δεν διαφαίνεται να αλλάζει δραστικά κάτι από τα παραπάνω, η Ελλάδα θα έχει μια ακόμη χρονιά χαμηλής ανάπτυξης, μάξιμουμ 2%, ενώ αν μειωθούν φέτος οι τουριστικές κρατήσεις, τότε ακόμη και αυτό το 2% δύσκολα θα επιτευχθεί.
Και εδώ ερχόμαστε σε ένα άλλο κομβικό ζήτημα: Έπειτα από δέκα χρόνια σχεδόν συνεχούς ύφεσης, τίποτα δεν έχει αλλάξει στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, οι εξαγωγές προϊόντων τεχνολογίας είναι σχετικά χαμηλές, ο μόνιμος και μοναδικός “σωτήρας” της ελληνικής οικονομίας συνεχίζει να είναι ο τουρισμός.
Ασφαλώς και ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός, ωστόσο μιλάμε για ένα κλάδο με ρίσκο, καθώς αν επιβραδυνθεί κι άλλο η ανάπτυξη στην Ευρώπη, φυσιολογικό είναι να μειωθούν και οι αφίξεις από αυτήν. Άρα η εξάρτηση από τον τουρισμό, δεν αρκεί για να καλύψει η Ελλάδα μέρος από το 25% του ΑΕΠ που έχει χάσει σε σχέση με το 2009. Σε μια στιγμή όπου πολλές άλλες χώρες ανοίγουν βηματισμό, βαδίζει στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, και ο ανταγωνισμός μεγαλώνει, η Ελλάδα παραμένει ακόμη σε μια “παγίδα” τουριστικής ευημερίας.
- Στην πράξη, αυτό σημαίνει εγκλωβισμένο σε μια χαμηλή ανάπτυξη, σωστά;
Είναι μια παγίδα, ένα είδος τέλματος, αφού το προϊόν αυτής της ανάπτυξης είναι ισχνό και συγκυριακό. Και αυτό θα φανεί από το ενδεχόμενο μείωσης των τουριστικών κρατήσεων. Έπειτα προκαλεί προβληματισμό η μεγάλη πτώση της τουρκικής λίρας, καθιστώντας το τουρκικό τουριστικό προϊόν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό.
Στη πράξη, τα παραπάνω μπορεί να αποτυπωθούν σε μια υποχώρηση του τουριστικού προϊόντος, γεγονός που με τη σειρά του ενέχει τον κίνδυνο να θεωρηθεί αυτή ως φυσιολογικό επακόλουθο. Και λέω κίνδυνο, γιατί όταν κάτι το θεωρείς φυσιολογικό, δεν λαμβάνεις μέτρα για να το αλλάξεις. Έτσι την επόμενη χρονιά θα υπάρξει άλλη μια μικρή υποχώρηση, που θα θεωρηθεί ξανά φυσιολογική, κ.ο.κ. Ο κίνδυνος αυτής της αντίληψης, του εφησυχασμού, αφορά συνολικά την ανάπτυξη της οικονομίας.
- Στην Ελλάδα παρ'' όλα αυτά, ενόψει και των εκλογών, καλλιεργούνται προσδοκίες στους πολίτες ότι τα δύσκολα είναι πίσω μας. Ποια η γνώμη σας;
Πρόκειται για εύκολες προεκλογικές κουβέντες. Η Ελλάδα φυσικά και δεν έχει ξεφύγει του κινδύνου, τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν άλυτα, οι επενδύσεις είναι πολύ χαμηλές, η οικονομία βρίσκεται σε πολύ εύθραυστη κατάσταση. Η διαδικασία μεταρρυθμίσεων πρέπει να συνεχιστεί, και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ισχυρά σημάδια διατηρήσιμης ανάπτυξης που να δείχνουν ότι η χώρα βρίσκεται εκτός κινδύνου.
- Εφόσον η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εθνικές εκλογές, προχωρήσει σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις, πιστεύετε ότι αυτό θα της δώσει πόντους αξιοπιστίας και ισχυρά επιχειρήματα προκειμένου να ζητήσει από τις Βρυξέλλες μείωση των πλεονασμάτων;
Η μείωση των φορολογικών συντελεστών, μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, στο Δημόσιο, και γενικότερα στους θεσμούς, η κατάργηση αχρείαστων νόμων που εμποδίζουν τις επενδύσεις, και λιγότερη γραφειοκρατία, είναι σίγουρα κινήσεις που θα έδιναν αξιοπιστία στη νέα κυβέρνηση. Οι δανειστές θα έβλεπαν θετικά ένα παρόμοιο ελληνικό αίτημα αν είχε προηγηθεί ένα μπαράζ μεταρρυθμίσεων όχι στα λόγια αλλά στις πράξεις. Έχει χαθεί η εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα.
- Έτσι όπως είναι σήμερα η ελληνική οικονομία, ένας Γερμανός επενδυτής θα την συμπεριελάμβανε στους πιθανούς επενδυτικούς προορισμούς;
Όχι δυστυχώς. Ο μέσος Γερμανός επενδυτής δεν βλέπει την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό για τους λόγους που μόλις προανέφερα. Στρέφεται τα κεφάλαια σε άλλες χώρες – που εκτός της Κίνας - αφορούν τον γεωγραφικό χώρο της Αν.Ευρώπης, όπως Πολωνία βαλτικές χώρες και Τσεχία. Σε όλες αυτές το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι πολύ πιο ανεπτυγμένο απ'' ότι στην Ελλάδα.
