Του Θανάση Παπαδή
Περισσότεροι από 120.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, το πιο υγιές κομμάτι -σε οικονομικό επίπεδο- που έχει απομείνει, θα θυσιαστεί το 2018 στο βωμό των κυβερνητικών σκοπιμοτήτων αλλά και της ανικανότητας να εφαρμοστούν σωστά οι νόμοι που η ίδια κυβέρνηση ψηφίζει. Όταν ένας επαγγελματίας που... τόλμησε το 2017 να εμφανίσει αύξηση κερδών στη φορολογική του δήλωση, θα φτάσει στο σημείο να πληρώσει ακόμη και το... 83% των κερδών του μόνο και μόνο για να μη φορτωθεί ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις μέσα στο έτος που μόλις ξεκίνησε, γίνεται εύκολα αντιληπτό γιατί θα μετανοήσει πικρά και ο τελευταίος ειλικρινής επαγγελματίας που πίστευε ότι ζει και εργάζεται σε ένα κανονικό κράτος.
Η «βόμβα των εισφορών» είναι έτοιμη να εκραγεί και το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας σφυρίζει αδιάφορα, γιατί η «πελατεία» (οι επιτηδευματίες που δηλώνουν κάθε χρόνο ότι ζουν με κέρδη της τάξεως των 5.000-6.000 ευρώ) θα βρεθεί για μια ακόμη φορά στο απυρόβλητο ή θα θιγεί λίγο. Το 89% των αυτοαπασχολούμενων που δηλώνει εισοδήματα έως 7.032 ευρώ, πλήρωνε και θα πληρώνει το ελάχιστο ποσό εισφορών των 158 ευρώ. Το θέμα είναι τι γίνεται με το υπόλοιπο 11%, που ειλικρινώς πράττοντας δηλώνει τα πραγματικά του κέρδη στην εφορία. Αυτό που θα γίνει με αυτή τη «μειοψηφία» είναι ότι θα πληρώσει για την ανοργανωσιά και τον ερασιτεχνισμό των δημόσιων υπηρεσιών και της κυβέρνησης, ο οποίος αποδεικνύεται συνοπτικά ως εξής:
1. Το 2017 εισέπραξαν «προκαταβολές» εισφορών από 1,4 εκατομμύρια επαγγελματίες και αγρότες, οι οποίες υπολογίστηκαν με βάση τα κέρδη του 2015. Όφειλαν δε να κάνουν την τελική εκκαθάριση με βάση τα καθαρά κέρδη του 2016 από τη στιγμή που θα υποβάλλονταν οι φορολογικές δηλώσεις του 2017. Αυτό συνέβη τον Ιούλιο. Φτάσαμε στον Ιανουάριο του 2018 και ακόμη δεν έχουν γίνει οι απαραίτητοι υπολογισμοί. Είναι αβέβαιο αν τα 1,4 εκατομμύρια διορθωτικά ειδοποιητήρια θα είναι έτοιμα μέχρι το τέλος του μήνα. Είναι προφανές ότι όσοι εμφάνισαν αύξηση κερδών το 2016 θα πρέπει να πληρώσουν και αναδρομικές εισφορές.
2. Ολόκληρο το 2017 ο ΕΦΚΑ δεν εισέπραξε ούτε ένα ευρώ από όσους έχουν υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ. Τώρα οι εισφορές θα πρέπει να καταβληθούν μέσα στο 2018 εις διπλούν: και μόνο αυτή η εκκρεμότητα απορροφά το 22% των κερδών.
3. Από το 2018 πρέπει να εφαρμοστεί και ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για όλους. Προβλέπει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές του προηγούμενου έτους δεν θα αφαιρούνται από τη βάση υπολογισμού και απλώς θα γίνεται (μόνο για το 2018) μια έκπτωση 15% επί των κερδών προ ασφαλιστικών εισφορών του προηγούμενου έτους. Και πάλι το μεγαλύτερο μέρος της πελατείας μένει στο «απυρόβλητο» (σ.σ. όσοι έχουν κέρδη έως 6.000 ευρώ), καθώς 158 ευρώ πλήρωναν, 158 ευρώ θα πληρώνουν. Για τους υπόλοιπους οι επιβαρύνσεις θα είναι πολύ μεγάλες, τόσο το 2018 όσο (κυρίως) και το 2019.
Με τέτοια μεταχείριση που επιφυλάσσει η κυβέρνηση στο υγιέστερο κομμάτι των αυτοαπασχολούμενων, είναι δεδομένο ότι θα θερίσει θύελλες. Όσοι αιφνιδιάστηκαν το 2017 και εμφάνισαν αύξηση κερδών, είναι βέβαιο ότι δεν θα κάνουν το ίδιο... λάθος και φέτος. Αν τα κέρδη των ελεύθερων επαγγελματιών ήταν μειωμένα κατά 900 εκατ. ευρώ στις δηλώσεις του 2017 σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2016, είναι βέβαιο ότι στις δηλώσεις του 2018 η μείωση θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Ο «λογαριασμός» θα φανεί το 2019, αλλά για την κυβέρνηση μέχρι τότε ποιος ζει, ποιος πεθαίνει...
Τι θα πληρώσουν όσοι αύξησαν τα κέρδη τους το 2016...
Όποιος αυτοαπασχολούμενος... τόλμησε το 2017 να εμφανίσει αύξηση κερδών στη φορολογική του δήλωση, παραδεχόμενος ότι το 2016 είχε υψηλότερα κέρδη από το 2015, θα έρθει αντιμέτωπος με την... οργή του ΕΦΚΑ. Ειδικά μάλιστα αν ανήκει σε επαγγελματική ομάδα που πρέπει να πληρώσει -αναδρομικά- εισφορές και επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ, το ποσό που θα πρέπει να εισπράξει ο ΕΦΚΑ μέσα στο 2018 μπορεί να φτάσει να αντιστοιχεί ακόμη και πάνω από το 50% του καθαρού εισοδήματος της προηγούμενης χρονιάς. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, η ανικανότητα του ΕΦΚΑ στο να καταλογίσει εγκαίρως τις εισφορές για επικουρικές και εφάπαξ, αλλά και το γεγονός ότι χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές του 2018 για να γίνει η τελική εκκαθάριση των εισφορών του 2017 με βάση τα κέρδη του 2016, συνθέτουν την «τέλεια καταιγίδα» για περισσότερους από 120.000-130.000 επαγγελματίες, οι οποίοι συνθέτουν μάλιστα το υγιέστερο και ειλικρινέστερο κομμάτι στις τάξεις των αυτοαπασχολούμενων. Ενα ρεαλιστικό παράδειγμα αρκεί για να φανεί το μέγεθος της καταστροφής:
Ένας επαγγελματίας δήλωσε το 2015 κέρδη 20.000 ευρώ πριν από την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών αλλά το 2016 εμφάνισε αύξηση της τάξεως των 5.000 ευρώ, με αποτέλεσμα τα κέρδη του για τη συγκεκριμένη χρονιά (πάντοτε πριν από την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών) να διαμορφωθούν στα 25.000 ευρώ. Για ολόκληρο το 2017 ο ΕΦΚΑ του καταλόγισε το ποσό των 4.305,4 ευρώ ως «προκαταβολή». Το 2018 όμως θα είναι το έτος εφιάλτης για τους ακόλουθους λόγους:
1. Θα γίνει η τελική εκκαθάριση των εισφορών κύριας ασφάλισης για το 2017, αυτή τη φορά με βάση τα κέρδη του 2016. Λόγω της αύξησης που καταγράφηκε στη συγκεκριμένη χρήση, οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογιστούν εκ νέου στα 5.652,91 ευρώ. Δηλαδή θα προκύψει μια διαφορά 1.347,5 ευρώ η οποία θα καταβληθεί σε 12 μηνιαίες δόσεις έως το τέλος του έτους (112,3 ευρώ έκαστη).
2. Θα πρέπει να πληρωθεί η προκαταβολή των ασφαλιστικών εισφορών του 2018. Ο υπολογισμός θα γίνει με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού (σ.σ. δεν θα εκπίπτουν οι εισφορές του προηγούμενου έτους από τα κέρδη αλλά θα γίνεται μόνο μια έκπτωση της τάξεως του 15%). Ο νέος τρόπος υπολογισμού βγάζει εισφορές της τάξεως των 5.726,9 ευρώ για ολόκληρο τον χρόνο οι οποίες θα πληρωθούν σε 12 δόσεις των 477,24 ευρώ.
3. Ο επαγγελματίας υπόκειται σε υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για την επικούρηση και το εφάπαξ, τις οποίες όμως ο ΕΦΚΑ δεν αναζήτησε -ως όφειλε- μέσα στο 2017. Αυτές οι εισφορές θα αναζητηθούν τώρα αναδρομικά και θα προστεθούν στις τρέχουσες εισφορές για επικούρηση και εφάπαξ. Μόνο τα αναδρομικά θα είναι 2.307,31 ευρώ (ή 192,28 ευρώ τον μήνα) ενώ θα προστεθούν και επιπλέον 2.337,5 ευρώ (ή 194,79 ευρώ μηνιαίως) για τις τρέχουσες εισφορές επικούρησης και εφάπαξ του 2018.
Αν προστεθούν τα ποσά που προαναφέρθηκαν, ο επαγγελματίας θα πρέπει να πληρώσει 11.719 ευρώ μέσα στο 2018 ή 976 ευρώ τον μήνα. Αν και τα κέρδη του 2017 (προ εισφορών) είναι 25.000 ευρώ, τότε μέσα στο 2018 θα πρέπει να πληρώσει και 5.450 ευρώ στην εφορία για φόρο εισοδήματος, εισφορά αλληλεγγύης και τέλος επιτηδεύματος. Δηλαδή από τα 20.694 ευρώ που εισέπραξε καθαρά το 2017 (σ.σ. από τα 25.000 ευρώ αφαιρούνται μόνο οι ασφαλιστικές εισφορές του 2017) θα πρέπει να αποδοθούν στο Δημόσιο μέσα στο 2018 τα 17.169 ευρώ ή το 83%.
