Συμπεριφορές, όπως των χιλιάδων συμπολιτών μας να κάνουν ψώνια σαν να μην υπάρχει αύριο ή να εξορμούν μαζικά στην επαρχία, δείχνουν ότι πολλοί δεν έχουν αντιληφθεί τι διακυβεύεται, σημειώνει στο liberal o Αχιλλέας Γραβάνης, καθηγητής Φαρμακολογίας, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Εκφράζει τον φόβο ότι μαζικές μετακινήσεις, όπως η χθεσινή, εγκυμονούν τον κίνδυνο να μεταφερθεί ο ιός σε περιοχές όπου η λοίμωξη δεν παρουσιάζει έξαρση και εκεί που μετά από ένα δεκαήμερο περιμένουμε αναστροφή της λοίμωξης, να δούμε σταθεροποίηση ή και αύξηση κρουσμάτων, ενώ στέλνει το μήνυμα ότι αν δεν σοβαρευτούμε, το lockdown δεν θα είναι αποτελεσματικό και τότε μπορεί να χρειαστεί εκ των πραγμάτων να επεκταθεί η καραντίνα πέραν των τριών εβδομάδων.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Αρκεί το καθολικό lockdown για να συγκρατήσουμε την εξάπλωση της πανδημίας;
Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι βλέπω συμπεριφορές συμπολιτών μας που δείχνουν ότι δεν έχουν αντιληφθεί το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε. Αναφέρομαι σε τρία βασικά στοιχεία:
- Την στάση πολλών χιλιάδων ανθρώπων να κάνουν ψώνια σε καταστήματα και εμπορικά κέντρα σαν να είναι παραμονές Χριστουγέννων και Πάσχα, σαν να μην υπάρχει επόμενη ημέρα και ενώ γνωρίζουν ότι ο ιός είναι εκεί έξω και «παραμονεύει».
- Την εμμονή ακόμη και σήμερα συμπολιτών μας σε δημόσιους χώρους να μην φορούν μάσκα.
- Την μαζική μετακίνηση τις τελευταίες ώρες πολύ μεγάλου αριθμού ανθρώπων από την Αττική προς την επαρχία.
- Τι κινδύνους εγκυμονούν όλα αυτά;
Εγκυμονούν τον κίνδυνο η καραντίνα να έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Ενώ δηλαδή θα έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικοί ήδη από τις πρώτες ώρες ανακοίνωσης του lockdown, ώστε τις επόμενες δέκα ημέρες να αναστρέψουμε το κύμα, η συμπεριφορά μας δεν είναι ανάλογη. Ενώ η αύξηση των κρουσμάτων θα έπρεπε να περιοριστεί σε όσους έχουν ήδη μολυνθεί μέχρι σήμερα, ώστε μετά από ένα δεκαήμερο να προσδοκάμε σε μείωσή τους, προκειμένου να προστατεύσουμε το σύστημα υγείας, δεν είμαι βέβαιος ότι αυτό θα συμβεί. Κι αυτό επειδή φερόμαστε ανεύθυνα.
Εικόνες Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως οι χθεσινές στην Ερμού και κεντρικούς δρόμους άλλων πόλεων, αλλά και η μαζική έξοδος εκτός Αττικής, εγκυμονεί τον κίνδυνο να μεταφερθεί ο ιός στην περιφέρεια και να γενικευθεί η λοίμωξη σε περιοχές οι οποίες σήμερα δεν έχουν μεγάλο επιπολασμό.
Και ο κίνδυνος είναι μέσα στις επόμενες ημέρες να προστεθούν στα κρούσματα τόσο αυτοί που βρίσκονται σε διαδικασία νόσησης, όσο και εκείνοι που συνέρρευσαν μαζικά στα κέντρα μεγάλων πόλεων παραμονές της καραντίνας, μαζί με όσους αρνούνται να φορέσουν μάσκα, αλλά και όσους θα μολυνθούν με την μεταφορά του ιού από τα αστικά κέντρα προς την επαρχία.
- Σε ένα τέτοιο σενάριο, τι μπορεί να συμβεί;
Μπορεί σε ένα «δεύτερο χρόνο» μετά το επόμενο δεκαήμερο, εκεί που περιμένουμε να έχουμε αναστροφή της λοίμωξης στην κοινότητα, να δούμε σταθεροποίηση ή και αύξηση. Κανονικά αν συμπεριφερθούμε σωστά κατά την διάρκεια της καραντίνας θα πρέπει μέσα στις επόμενες εβδομάδες να αρχίσουμε να βλέπουμε μείωση εισαγωγών στα νοσοκομεία, περιορισμό των βαρέως πασχόντων στις ΜΕΘ και συγκράτηση της πανδημίας. Ελπίζω να συμβεί αυτό και οι φόβοι μου να διαψευσθούν.
Επίσης με προβληματίζει ότι ενώ αυξάνεται ο αριθμός των βαρέως πασχόντων στις ΜΕΘ και ο αριθμός των θανάτων, ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός.
Και φοβάμαι ότι τα τρία στοιχεία που σας προανέφερα μπορεί να μην καταφέρουν να περιορίσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα της καραντίνας. Το lockdown έπρεπε να είχε ξεκινήσει νωρίτερα αλλά επειδή αυτό δεν συνέβη και ταυτόχρονα υπάρχουν και τα παραπάνω ζητήματα, φοβάμαι ότι μπορεί να μην φέρει τα προσδοκώμενα. Εάν επαληθευτούν οι φόβοι μου, τότε θα έχουμε δύο αποτελέσματα:
- Είτε να «κουραστούν» οι πολίτες και να μην ανταποκρίνονται πλέον στα μέτρα
- Είτε να αναγκαστούμε εκ των πραγμάτων να αυξήσουμε το χρονικό διάστημα της καραντίνας και πέραν των τριών εβδομάδων. Σενάριο που όπως αντιλαμβάνεστε, θα έχει πολύ σημαντική επίπτωση στην οικονομία και την ανεργία, ζητήματα τεράστια που που θα βρούμε μπροστά μας το 2021.
Εν ολίγοις η καραντίνα ήταν μια σωστή απόφαση, ωστόσο η αντίδραση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού το πρώτο 24ωρο μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού δεν ήταν οι ενδεδειγμένες. Τα πάντα θα κριθούν από την συμπεριφορά μας κατά το επόμενο δεκαήμερο και δεν αναφέρομαι σε όσους έχουν ήδη νοσήσει και θα διαγνωσθούν έως τις 10-15 Νοεμβρίου, αλλά στον κίνδυνο να νοσήσουν και άλλοι. Αναφέρομαι στον επιπολασμό που ενδεχομένως ξεκινήσει από εδώ και πέρα επειδή κάποιοι δεν θα τηρήσουν τα περιοριστικά μέτρα. Σε ένα τέτοιο σενάριο, αντί γύρω στα τέλη Νοεμβρίου να δούμε τον ρυθμό εξάπλωσης να ελαττώνεται, μπορεί να βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
* Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ.
