Ένα θολό τοπίο τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο, βλέπει να επικρατεί γύρω από την ελληνική οικονομία, ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρος Πελαγίδης. Τότε, θα έχουμε μια καθαρή εικόνα, για το ποιοι κλάδοι και ποιες επιχειρήσεις επιβιώνουν και προχωρούν μπροστά, όπως λέει, και ποιες επιχειρήσεις δε θα μπορέσουν να αντέξουν το βάρος του χρέους που έχει συσσωρευτεί. «Η φυγή προς τα μπρος από τον κορονοϊό θα είναι βαθμιαία και θα απαιτηθεί χρόνος», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Εκφράζει την ανησυχία του κατά πόσο οι μικρές επιχειρήσεις θα καταφέρουν να αποκαταστήσουν τη λειτουργία τους όταν τελειώσει η πανδημία και θα πρέπει να μεταβούν από την περίοδο των επιδομάτων στην κανονικότητα, ωστόσο εκτιμά ότι ευελιξία την οποία διαθέτουν πολλές, λόγω ακριβώς και του μεγέθους τους, θα τους επιτρέψει τελικά σε βάθος χρόνου να ξεπεράσουν τα προβλήματα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Οι καθυστερήσεις στο πρόγραμμα εμβολιασμού των Ευρωπαίων πολιτών, το τρίτο κύμα του ιού, οι μεταλλάξεις, όλα αυτά μαζί, πόσο μεταθέτουν προς τα πίσω την ανάκαμψη της Ελλάδας και της Ευρωζώνης;
Οι αμερικανοί λένε δεν μπορείς ποτέ να πεις ότι κάτι τελείωσε εάν πραγματικά δεν έχει τελειώσει. Και επειδή το υγειονομικό και το οικονομικό είναι ζητήματα που επικοινωνούν μεταξύ τους, όλα εξαρτώνται από την επιτυχία του εμβολιασμού. Υπάρχουν κάποιες εκτιμήσεις στην ΕΕ ότι το δεύτερο εξάμηνο του ´21 θα είναι δυναμικό.
Εάν πρέπει να απαντήσω θα σας έλεγα ότι πιστεύω ότι η φυγή προς τα μπρος από τον κορονοϊό θα είναι βαθμιαία, θα απαιτηθεί χρόνος. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Επομένως, η όποια ανάκαμψη θα έχει περισσότερο το σχήμα της Nike και όχι του V. Επίσης, έχει σημασία η ανάκαμψη να είναι ισορροπημένη και κοινωνικά μέσα στις χώρες - μέλη αλλά και μεταξύ των χωρών - μελών της Ευρώπης.
- Το ρωτώ γιατί ο τουριστικός χώρος αναθεωρεί ήδη επί τα χείρω παλαιότερες προβλέψεις, χαρακτηρίζοντας ως επιεικώς αισιόδοξο τον στόχο για ανάκτηση του 50% των εσόδων του 2019. Ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό σενάριο για την ελληνική οικονομία;
Επειδή η βιομηχανία του τουρισμού τροφοδοτεί πολλούς τομείς της ελληνικής οικονομίας από τις μεταφορές μέχρι το λιανεμπόριο και από την κτηματαγορά μέχρι την ενέργεια, η μάχη που δίνεται είναι να έχει περιοριστεί η πανδημία τουλάχιστον μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου ώστε η τουριστική περίοδος να αξιοποιηθεί. Αν γίνει αυτό μπορούμε να πιάσουμε το βασικό σενάριο. Αν δεν επιτευχθεί γρήγορα ο στόχος των εμβολιασμών, προφανώς τα πράγματα δυσκολεύουν.
Τα μέτρα στήριξης θα συνεχίσουν και θα επεκταθούν κι άλλο, ωστόσο τα δημόσια οικονομικά δεν είναι απεριόριστα. Είναι εύκολο για μια οικονομία που τόσο καιρό ζει «διασωληνωμένη» να επανέλθει γρήγορα στην κανονικότητα ; Σας ανησυχεί η εικόνα που θα αποκαλυφθεί μετά το τέλος των κρατικών πακέτων στήριξης;
Με ανησυχεί η κατάσταση στην πραγματική οικονομία με την έννοια ότι οι μικρές ιδίως επιχειρήσεις που σήμερα φυτοζωούν λόγω της πανδημίας, αν θα μπορέσουν ή κατά πόσο θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν τη λειτουργία τους όταν καμφθεί η πανδημία και θα πρέπει να μεταβούν από την περίοδο των επιδομάτων στην κανονικότητα.
Η αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία θα κρατήσει τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο. Τότε θα έχουμε μια καθαρή εικόνα, για το ποιοι κλάδοι και ποιες επιχειρήσεις επιβιώνουν και προχωρούν μπροστά και ποιες επιχειρήσεις δε θα μπορέσουν να αντέξουν το βάρος του χρέους που έχει συσσωρευτεί.
- Σας ανησυχεί ότι κατά τη μετάβαση από την πανδημία στην κανονικότητα θα δούμε πολλά «λουκέτα» ; Τι θα σημαίνει αυτό για μια οικονομία, όπως η ελληνική, που στηρίζεται στις μικρομεσαίες;
Ελπίζω ότι η ευελιξία την οποία διαθέτουν οι ελληνικές επιχειρήσεις και λόγω του μεγέθους τους θα τους επιτρέψει τελικά να ξεπεράσουν τα προβλήματα. Σε βάθος χρόνου βέβαια. Πιστεύω ότι θα έχουμε συγκεκριμένη εικόνα μέσα στο καλοκαίρι.
- Τι πρέπει επομένως να γίνει μέχρι να έρθει η ανάκαμψη;
Η κυβέρνηση περνάει πολύ καλούς νόμους κάτω από το ραντάρ κάνοντας στον τομέα αυτό πραγματικά το καλύτερο. Ο νόμος για τη δεύτερη ευκαιρία, ο νόμος «Επενδύω στην Ελλάδα» με τις τακτοποιήσεις χωροθέτησης και αδειοδότησης της βιομηχανίας, κ.α. αποτελούν ειλικρινώς καλά παραδείγματα. Τώρα στο συγκεκριμένο επίπεδο που ρωτάτε, η πολιτική μέσα στην πανδημία ίσως πρέπει εφεξής να διακρίνει, όσο δυνατόν περισσότερο, τις προοπτικές βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και να βελτιώσει τη στόχευση των μέτρων.
- Εκτιμάτε ότι κάποια στιγμή θα κληθούν οι ίδιες οι κυβερνήσεις να αποφασίσουν τι αξίζει να σωθεί και τι όχι;
Αν έχουν πλήρη πληροφόρηση, μπορούν να βλέπουν και την προοπτική τους. Η ψηφιοποίηση των πάντων επιτρέπει σήμερα σε κάθε κυβέρνηση να είναι σε θέση να κάνει εκτιμήσεις με δεδομένο ότι η τεχνολογική επανάσταση δίνει για πρώτη φορά αυτή τη δυνατότητα.
- Η χώρα θα συνεχίσει να δανείζεται για να καλύψει τις ανάγκες της, με συνέπεια την αύξηση του χρέους. Μπορεί μια οικονομία, όπως η Ελλάδα με το δεύτερο υψηλότερο χρέος στον κόσμο, να σηκώσει το βάρος;
Η τεχνολογία του χρέους που αφορά την επέκταση των περιόδων αποπληρωμής αλλά και όλες οι άλλες καινοτομίες της μηχανικής Χρηματοικονομικής, μπορούν να βοηθήσουν να χειριστούμε το συγκεκριμένο πρόβλημα.
- Σε έκθεσή της για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η BofA εκτιμά ότι το 15-20% των εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν μπει σε μορατόριουμ θα «κοκκινίσει» με την άρση του προγράμματος, εξέλιξη η οποία αναμένεται να καταγραφεί στους ισολογισμούς σε βάθος αρκετών ετών. Τι σημαίνει αυτό για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα;
Ασφαλώς θα υπάρξουν επιβαρύνσεις αλλά αυτή τη στιγμή, καθώς είμαστε στο μέσο της πανδημίας, δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβείς υπολογισμούς. Υπάρχουν πράγματι εκτιμήσεις αλλά την πραγματική εικόνα νομίζω ότι θα τη δούμε την περίοδο από το καλοκαίρι και μετά.
- Το κυβερνητικό σχέδιο Ηρακλής, το σχέδιο της Τραπέζης της Ελλάδος για την Bad Bank και άλλα που προσφέρονται από τις αγορές, θα λύσουν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων;
Μην ξεχνάτε ότι τα προγράμματα αυτά είναι σχεδιασμένα για να βοηθήσουν τις τράπεζες κυρίως, πράγμα οπωσδήποτε ευκταίο. Όμως δε λύνουν αυτό καθεαυτό το ζήτημα του όποιου μη εξυπηρετούμενου χρέους. Το μεταφέρουν και το μεταθέτουν σε κάποιο βαθμό. Θα είναι μια «καυτή πατάτα» όσο η οικονομία δεν ανακάμπτει αποφασιστικά.
