«Θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάς δεν επιθυμεί την ένταξη της στην ΕΟΚ, αποκλειστικώς και μόνον για λόγους οικονομικούς. Την επιδιώκει προ πάντων για λόγους πολιτικούς, που αναφέρονται εις την σταθεροποίησιν της δημοκρατίας και εις το μέλλον του έθνους», ανέφερε στην επιστολή του προς τα εννέα κράτη - μέλη της ΕΟΚ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το Ιούνιο του 1975.
Ήταν μια άλλη εποχή. Η Ελλάδα είχε την ανάγκη να ενταχθεί στο δημοκρατικό ευρωπαϊκό κατεστημένο, αφήνοντας πίσω της τα σημάδια της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Η χώρα είχε την ανάγκη της κατοχύρωσης της δημοκρατίας και της σταθερότητας, σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Και ενώ όλοι θα περίμεναν ότι μετά το 1974, η εικοσαετία δυναμίτης για την ελληνική οικονομία 1953-1973, θα ελάμβανε νέες διαστάσεις και προοπτικές μέσα στο νέο διεθνοποιημένο περιβάλλον, δυστυχώς συνέβη το ακριβώς αντίθετο. H ανάγκη για εγκατάλειψη του προστατευτισμού στα πλαίσια του ελεύθερου ενδοκοινοτικού εμπορίου και η απαίτηση για ανταγωνιστικότητα στα πλαίσια των απελευθερωμένων αγορών, δεν αντιμετωπίστηκαν από το εγχώριο πολιτικό και επιχειρηματικό σύστημα, ως ευκαιρίες αλλαγής του μοντέλου. Αντιμετωπίστηκαν με φοβικότητα και με επιφυλακτικότητα από τη μια, και με «κουτοπονηριά» από την άλλη.
Έτσι η κυριαρχία των αντιλήψεων του αντιαμερικανισμού, του αντιευρωπαϊσμού και του αριστερού λαϊκίστικου αφηγήματος, λειτούργησε ανασταλτικά απέναντι στις ξένες επενδύσεις και στις αναγκαίες, από τότε, μεταρρυθμίσεις. Η υπέρμετρη διόγκωση του δημόσιο τομέα, η κρατική παρέμβαση και η προτεραιότητα της «πολιτικής» απέναντι στην «οικονομία», δεν βοήθησαν την χώρα μας στο να συγκλίνει με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ίσα – ίσα, που καταγράφηκε μια σημαντική και συνεχής απόκλιση, που έβαινε αυξανόμενη με το πέρασμα των ετών.
Τα χαρακτηριστικά της οικονομίας δεν άλλαξαν, ακόμα και όταν η Ελλάδα έγινε μέλος στης Ευρωζώνης. Η παντελής απουσία της ανταγωνιστικότητας, η ανυπαρξία της καινοτομίας, η ατελής λειτουργία των αγορών δεν άλλαξαν επ’ ουδενί. Και η χώρα μας μετά από 41 χρόνια μέσα στη ευρωπαϊκή πολιτική και οικονομική οικογένεια, αδυνατεί να παράγει ανταγωνιστικά ποιοτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και στηρίζει την ανάπτυξη της στη κατανάλωση. Και μόλις η εγχώρια κατανάλωση καθηλώθηκε, η κατάσταση επιβαρύνθηκε έτι περαιτέρω.
Οι τομείς που ευνοήθηκαν ιδιαίτερα μέσω των ευρωπαϊκών πόρων, όπως είναι η αγροτική παραγωγή και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν τις ιστορικές τους στρεβλώσεις και να περάσουν σε ένα νέο επίπεδο.
Όλες αυτές οι αλήθειες, έρχονται στη σκέψη μας σήμερα, καθώς το γενναίο πακέτο που εισηγείται η Κομισιόν, ίσως και να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία της Ελλάδας να περάσει από την άλλη πλευρά της ιστορίας, αφήνοντας πίσω της όλες τις χρονίζουσες παθογένειες. Η σύνθεση της Επιτροπής για το Σχέδιο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας, εγγυάται πως κάτι τέτοιο, δεν θα μείνει στο επίπεδο της επιθυμίας, αλλά θα γίνει πράξη.
Το πως και το που, θα κατανεμηθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι, οι οποίοι θα επαναλάβουμε ότι έχουν κόστος για τους πολίτες, αφού δεν προέρχονται από το λεφτόδενδρο, είναι το ζητούμενο. Η καινοτομία, η ανταγωνιστικότητα και ο ψηφιακός κόσμος θα πρέπει να πάρουν πρώτες την σκυτάλη. Είναι σπουδαία τα φαραωνικά έργα. Είναι ενδιαφέρουσες οι εξαγγελίες για τα έργα στο χώρο των απορριμμάτων, της ανακύκλωσης, των logistics, των υποδομών κ.α. Όμως το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι, το πως θα μπορέσει η εγχώρια οικονομία, να παράγει ποιοτικά και ανταγωνιστικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Προϊόντα που θα υποκαταστήσουν τις εισαγωγές και θα διεμβολίσουν τις αγορές του εξωτερικού. Και εδώ, δεν απαιτούνται μόνο πόροι. Απαιτούνται αλλαγές στις δομές και στις αντιλήψεις.
Τα 41 χρόνια που κύλησαν, χωρίς η Ελλάδα να προσαρμοστεί στα παγκοσμιοποιημένα δεδομένα, παραμένοντας εγκλωβισμένη σε ξεπερασμένα ιδεολογικά, κοινωνικά και οικονομικά στερεότυπα, φτάνουν στο τέλος τους. Η ευκαιρία βρίσκεται μπροστά μας. Αρκεί να την προσεγγίσουμε με διαφορετικό τρόπο. Σκεπτόμενοι “out of the box”.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
