Του Άντη Ζέρβα*
Πριν από 30 χρόνια τέτοια εποχή, βρισκόμασταν οκτώ μήνες πριν πέσει το Τείχος του Βερολίνου. Απέμεναν τρεις μήνες για να πάμε στις πρώτες από τις τρεις εκλογές που θα ακολουθούσαν σε διάστημα ενός χρόνου. Τα τηλέφωνα είχαν ακόμα καντράν και η ιδιωτική τηλεόραση μπουσουλούσε, πριν κάνει τα πρώτα της βήματα.
Όσο γινόντουσαν αυτά, ένας Tim Berners Lee σε κάποιο CERN υλοποιούσε το όραμά του για έναν κόσμο στον οποίο υπολογιστές θα επικοινωνούσαν μεταξύ τους και θα μετέδιδαν πληροφορίες με ταχύτητα. Το όραμά του αυτό, το ονόμασε ο ίδιος Παγκόσμιο Ιστό ή World Wide Web.
Να 'μαστε λοιπόν, 30 χρόνια μετά, σε έναν κόσμο αγνώριστο, τον οποίο ακόμα και ο Tim Berners Lee δεν θα μπορούσε να περιγράψει σε όλες του τις εκφάνσεις.
Έναν κόσμο με απίστευτα πλεονεκτήματα: επικοινωνίες σχεδόν μηδενικού κόστους με κάθε γωνιά του πλανήτη, διάχυση της επιστημονικής γνώσης, ιατρικές πράξεις εξ αποστάσεως, διεθνείς συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο, επικοινωνία, δικτύωση, ανάδυση νέων επαγγελμάτων και ευκαιριών, οικονομική ανάπτυξη.
Αλλά και έναν κόσμο με νέους κινδύνους: fake news, hackers, ηλεκτρονικές απάτες, πόλεμος πληροφοριών, παρακολούθηση δραστηριοτήτων και εύκολο profiling πολιτών.
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας που τόσο μεγάλες αλλαγές έχουν συντελεστεί σε τόσο λίγο χρόνο, στην διάρκεια μόλις μίας γενιάς. Είναι νωρίς να μιλήσουμε για θετικό ή αρνητικό ισοζύγιο, αν και δισεκατομμύρια άνθρωποι είδαν το βιοτικό τους επίπεδο να εκτοξεύεται στην εποχή του internet και χώρες χωρίς πλούσιους φυσικούς πόρους είδαν μια ευκαιρία να ξεχωρίσουν.
Με αφορμή τα 30 χρόνια από την ίδρυση του World Wide Web, θα ήθελα να εστιάσω σε τρία σημεία της Ιστορίας του. Το πρώτο είναι το ίδιο το όραμα του Tim Burners Lee, σύμφωνα με την Wikipedia, «για ένα κόσμο όπου ο καθένας θα μπορούσε να ανταλλάσσει πληροφορίες και ιδέες άμεσα προσβάσιμες από τους υπολοίπους», έναν κόσμο με ελευθερία στην πληροφόρηση.
Το δεύτερο είναι το περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκε. Ένα περιβάλλον επιστημονικής ελευθερίας, χωρίς την καθοδήγηση κάποιας κρατικής οντότητας.
Το τρίτο είναι η ίδια η εξέλιξή του. Όλες αυτές οι κοσμογονικές αλλαγές, δεν έγιναν βάσει προβλέψεων και αρχικού σχεδίου, αλλά με την ελεύθερη συμμετοχή εκατομμυρίων και – πλέον – δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Και εδώ είναι ίσως το κυριότερο στοιχείο του και μια μεγάλη υποθετική ερώτηση: θα μπορούσε ποτέ το Διαδίκτυο να είχε προκύψει ως αποτέλεσμα κεντρικού σχεδιασμού;
*Ο Άντης Ζέρβας είναι μέλος της Μόνιμης Γενικής Συνέλευσης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας
