Η χούντα επιβλήθηκε πριν 54 χρόνια και έπεσε πριν 47. Δυο γενιές πριν, αν πάμε με τα παλιότερα μέτρα. Τρεις ή τέσσερις γενιές αν πάμε με τα σημερινά μέτρα, αφού οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι διαφορές συμπεριφορών και βιωμάτων κάνουν κάθε προηγούμενη δεκαετία να μοιάζει με την εποχή του χαλκού. Οπότε απορώ τι στο καλό καταλαβαίνουν οι σημερινοί 18άρηδες, όταν διαδηλώνουν στο Σύνταγμα κατά της Κεραμέως κραυγάζοντας «κάτω η χούντα».
Συμπαθάτε με, αλλά είναι αστείο. Είναι σαν να κατέβαινα εγώ στις φοιτητικές διαδηλώσεις του 1978-80 φωνάζοντας «κάτω η δικτατορία του Μεταξά» ή σαν να έκανε αντίσταση στους Γερμανούς η γενιά της Κατοχής με σύνθημα «ζήτω ο Τρικούπης, κάτω ο Δηλιγιάννης». Δεν υπερβάλω διόλου. Αυτή θα ήταν η εικόνα αν η κάθε γενιά πορευόταν με τα συνθήματα της περασμένης πεντηκονταετίας. Να κάνω και μια προβολή στο μέλλον; Φανταστείτε τους φοιτητές του 2071, να κατεβαίνουν σε διαδηλώσεις με σύνθημα «κάτω ο νομός της Κεραμέως».
Θα μου πουν οι αντίπαλοι του νόμου για τα πανεπιστήμια «μην στέκεσαι στο σύνθημα, κοίτα την ουσία των αιτημάτων τους». Μετά χαράς να συζητήσω και την ουσία των ρυθμίσεων Κεραμέως και τις αντιρρήσεις που διατυπώνονται σ’ αυτές, πλην πολιτική και σύνθημα είναι αλληλένδετα ξέρετε. Για να γεννηθεί ένα καινούριο σύνθημα της προκοπής, πρέπει να είναι σύγχρονη η πολιτική πρόταση που το γεννά. Και για να εμπνευστεί μια γενιά μέσα από ένα σύνθημα, πρέπει αυτό να εκφράζει την πλειοψηφία της σημερινής κοινωνίας και να της υποδεικνύει κάτι για το μέλλον της.
Με παλιές πέτρες, σύγχρονο ουρανοξύστη δεν φτιάχνεις. Και με τεχνολογία του ’70, δεν κατασκευάζεις i-phone. Αντιστοίχως, με σύνθημα «κάτω η χούντα» δεν απαντάς στις αγωνίες μιας γενιάς που θέλει να προκόψει το 2030, πώς να το κάνουμε; Εντάξει, καλό είναι υπάρχει ένα διατηρημένο νεοκλασικό στον δρόμο μας, αλλά η γειτονιά μας δεν θα ξαναγίνει όπως ήταν το 1960. Όμορφο είναι να έχουμε ένα παλιό μαύρο τηλέφωνο του ΟΤΕ στο τραπεζάκι του σαλονιού μας, αλλά ένα Samsung θα βάλουμε στην κωλότσεπη για να κάνουμε την δουλειά μας.
Αυτός που το 1970 έπαιρνε μια σημαία και διαδήλωνε φωνάζοντας «κάτω η χούντα» ήταν ήρωας, καθότι έπαιζε το κεφάλι του. Αυτός που κάνει το ίδιο πράγμα το 2021, αν δεν είναι ο τρελός του χωριού έχει κάποιο ζήτημα συγχρονισμού με την εποχή του. Κι αν αδυνατεί να βρει άλλον τρόπο να το πει, τότε πράγματι ζει στο 1970 κι αυτό είναι ακόμα χειρότερο. Ξεκινά την κούρσα της ζωής του σ’ έναν απολύτως ανταγωνιστικό κόσμο, μ’ ένα αρνητικό χάντικαπ μισού αιώνα.
Κι αυτό το 64% του κόσμου που τάσσεται υπέρ της φύλαξης των πανεπιστημίων, δεν τους λέει κάτι άραγε; Μάλλον όχι, αλλά θα ‘πρεπε. Και ας αφήσουν τα παραμύθια ότι δήθεν τα μέσα ενημέρωσης κάνουν πλύση εγκεφάλου στον κόσμο και τον πείθουν ότι χρειάζεται μια χουντοαστυνομία μέσα στις σχολές. Θυμάμαι και κάποιο δημοψήφισμα του 2015, που το 90% των μέσων ενημέρωσης ήταν υπέρ του ΝΑΙ, αλλά το ΟΧΙ πήρε 61%. Για να μην ξεχνιόμαστε.