Δεν θα κάνω καμιά επισκόπηση του 2020. Τι να πω; Έχουν γραφτεί τόσα και τόσα! Ούτε θα ασχοληθώ με το αν η πανδημία θα μας κάνει σοφότερους και καλύτερους. Ο άνθρωπος πολύ γρήγορα ξεχνά. Άλλωστε, μέχρι να σημάνει η λήξη του συναγερμού έχουμε ακόμα δρόμο, του οποίου το μήκος εξαρτάται από την συμπεριφορά μας. Και δεν θα κάνω προβλέψεις ή εκτιμήσεις για το 2021. Ας θυμηθούμε πόσο τραγικά - αλλά δικαιολογημένα - έπεσαν έξω όσοι το αποτόλμησαν πέρσι τέτοιες μέρες. «Ο πλέον προβλεπτός παράγων εις την Ιστορίαν, είναι ο απρόβλεπτος παράγων», έλεγε ένας σοφός ιστορικός.
Εξ αυτού του λόγου και η μόνη ουσιαστική ευχή είναι «άλλο κακό να μην μας βρει». Μια ευχή συντηρητική, αμυντική, που δείχνει συγχρόνως την εμπιστοσύνη που έχουμε στις δυνάμεις. Θα τα καταφέρουμε, αρκεί η Ιστορία να μην μας ξαναβάλει τρικλοποδιές. Γιατί πράγματι αυτό είναι το αποφασιστικό, το κρίσιμο σημείο που ξεχωρίζει τους ανθρώπους και τους λαούς. Η αυτοπεποίθηση. Η ατομική και η συλλογική αίσθηση ότι θα τα καταφέρουμε. Ότι θα παλέψουμε.
Λένε πως κάθε νέα γενιά είναι λιγότερο αγωνιστική, με λιγότερες αντοχές από την προηγούμενη. Πιο «ζαχαρωμένη». Το στοίχημα αυτό θα κυριαρχήσει το 2021, καθώς σε αυτήν την χρονιά θα τεθούν όλα τα προβλήματα—εθνικά, οικονομικά και κοινωνικά-- που προέκυψαν από τις δύο κρίσεις του χρόνου που έφυγε. Την εθνική και την υγειονομική. Θα δούμε οι πολίτες και κυρίως οι νέοι, πώς θα συμπεριφερθούν και πώς θα προσλάβουν την νέα πραγματικότητα, που ούτως ή άλλως δεν θα είναι εύκολη.
Βέβαια, πάντα σε αυτές τις περιστάσεις το παράδειγμα το δίνουν οι ελίτ. Όλοι αυτοί που κατέχουν εξουσία την οποία οφείλουν να ασκούν με σεμνότητα και ταπεινότητα, χωρίς να προκαλούν. Τα πολιτικά συστήματα δεν αποσταθεροποιούνται από κακές πολιτικές επιλογές. Αυτές διορθώνονται. Θα έρθει το άλλο κόμμα και θα διορθώσει τα κακώς κείμενα. Τα πολιτικά συστήματα αποσυντίθενται και καταρρέουν από την κακή χρήση της εξουσίας. Από την προκλητική άσκηση της. Και αυτό συμβαίνει όταν οι ηγεσίες αποκόπτονται από τους πολίτες. Ζουν σε μια δικιά τους πραγματικότητα και αποφασίζουν με βάση τον δικό τους μικρόκοσμο. Αυτή είναι μια παγίδα στην οποία πέφτουν φορείς της εξουσίας.
Επειδή το 2021 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, οι κυβερνώντες, σε όλα τα επίπεδα, ας κατανοήσουν τι σημαίνει το τόσο παρεξηγημένο «σεμνά και ταπεινά» και ας το κάνουν πράξη. Οι πολίτες μέσα στα προβλήματα τους μπορεί να συγχωρήσουν λανθασμένες πολιτικές. Την οίηση και την αλαζονεία, ποτέ!
Θα έχουμε μια καλή χρονιά βαδίζοντας με σεμνότητα, με ταπεινότητα και με αυτοπεποίθηση ατομική και συλλογική.
Αίσιον και ευτυχές το 2021.
