18 θέματα για το 2018

Του Γιώργου Μαυρωτά*

Το 2018 μπήκε με τις ευχές όλων μας να είναι μια καλή χρονιά. Ας δούμε 18 πράγματα που θα μας απασχολήσουν άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο μέσα στο 2018:

1. Κλείσιμο 4^ης αξιολόγησης: Με μάλλον δεδομένο το κλείσιμο της 3^ης αξιολόγησης τις επόμενες μέρες, η 4^η και τελευταία αξιολόγηση που θα κλείσει τον Ιούνιο του 2018 είναι το κλειδί για μια ομαλή έξοδο από το πρόγραμμα ου 2018. Μια αξιολόγηση που δεν θα είναι τόσο εύκολη όσο η 3^η, καθότι θα έχει αντιδημοφιλή μέτρα και θα έχουν επίσης αρχίσει να «μιλάνε» οι αριθμοί εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2018, ελπίζουμε χωρίς να βάζουν το ενδεχόμενο πρόσθετων μέτρων.

2. Έξοδος από το πρόγραμμα: Τον Αύγουστό -καλώς εχόντων των πραγμάτων- βγαίνουμε από το πρόγραμμα χρηματοδότησης. Πολιτικά το ζητούμενο είναι η «καθαρή έξοδος», δηλαδή να βγούμε μόνοι μας στις αγορές ώστε να μην έχουμε επιβολή μέτρων (άμεση επιτροπεία) έναντι νέων δανείων. Όμως εποπτεία ούτως ή άλλως θα υπάρχει και μετά τον Αύγουστό (ας μην ξεχνάμε τα πρωτογενή πλεονάσματα 3.5% ως το 2022), οπότε το ζητούμενο μάλλον είναι η «συνετή» έξοδος ώστε να υπάρξει εμπιστοσύνη από τις αγορές και να μην πληρώσουμε ακριβά μια συμφέρουσα πολιτικά, αλλά με υψηλό οικονομικό ρίσκο, κίνηση.

3. Συζήτηση για το χρέος: Μάλλον την άνοιξη του 2018 και αφού σχηματισθεί η Γερμανική κυβέρνηση θα ξεκινήσουν συζητήσεις για να αρχίσουν να εξειδικεύονται τα μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους. Άποψή μου είναι ότι εκεί χρειάζεται εθνική και όχι απλώς κυβερνητική γραμμή, με μια πραγματικά «εθνική ομάδα» καθότι το χρέος θα μας επηρεάζει όχι για μερικά χρόνια αλλά για μερικές γενιές.

4. Εκκίνηση μεγάλων επενδυτικών project: Η πρώτη μπουλντόζα που θα μπει στο Ελληνικό και προβλέπεται αυτό να γίνει -καλώς εχόντων των πραγμάτων- το 2018, θα αλλάξει το ψυχολογικό κλίμα για τη χώρα. Και εν πολλοίς η οικονομία και οι επενδύσεις είναι ψυχολογία. Ίσως λοιπόν η πρώτη μπουλντόζα στο Ελληνικό, σε μια εμβληματική επένδυση, προκαλέσει ένα θετικό ντόμινο αλλαγής του επενδυτικού κλίματος για την Ελλάδα.

5. Διεργασίες στο Κίνημα Αλλαγής: Ο νέος παίκτης στο πολιτικό παιχνίδι που προήλθε από τη συνεργασία ΔΗΣΥ και Ποταμιού ξεκινάει να περπατάει με το ιδρυτικό του συνέδριο τον Μάρτιο. Η προοδευτική ατζέντα του χώρου που δεν πρέπει να αρκεστεί στο να περιμένει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ να πέφτουν σε αυτόν σαν ώριμο φρούτα, είναι το μεγάλο στοίχημα. Οι θετικές συνέργιες μεταξύ των φορέων που το αποτελούν μπορούν να το κάνουν μια ελκυστική επιλογή για το δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας ενώ αντίθετα, η επικράτηση παλαιοκομματικών πρακτικών θα απωθήσουν νέους ψηφοφόρους, το δυναμικό δηλαδή κομμάτι της κοινωνίας.

6. Σκοπιανό: Η αναμόχλευση του ζητήματος του ονόματος επειδή υπάρχει μια ευνοϊκή διεθνής συγκυρία, ανοίγει ένα παράθυρο επίλυσης μιας χρόνιας εκκρεμότητας ως το καλοκαίρι του 2018. Η ευκαιρία αυτή ίσως είναι η τελευταία να ανατρέψουμε μια εις βάρος μας κατάσταση (να αλλάξει η συνταγματική ονομασία του ονόματος της ΠΓΔΜ και ο τρόπος με τον οποίο αποκαλείται σχεδόν απ'όλον τον κόσμο) χρησιμοποιώντας γεωγραφικό προσδιορισμό και για όλες τις χρήσεις. Το βασικό εμπόδιο είναι η ενδοκυβερνητική ασυνεννοησία που διαφαίνεται και ο σχετικός λαϊκισμός γύρω από το θέμα.

7. Αναθεώρηση Συντάγματος: Η συζήτηση θα συνεχιστεί και μέσα στο 2018 με ποιό έντονο μάλιστα ρυθμό για θέματα όπως ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, η εκλογή Προέδρου, θέματα θεσμών, το άρθρο 16 για δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων.

8. Εκλογικός νόμος: Υπάρχει το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να κατεβάσει νέα πρόταση για τον εκλογικό νόμο. Να βάλει στην άκρη την απλή αναλογική και να αποδεχθεί ένα μικρότερο των 50 εδρών, ίσως και αναλογικό bonus για το πρώτο κόμμα, προσθέτοντας την κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών και την ψήφο στους έλληνες του εξωτερικού που υπάρχουν στους εκλογικούς καταλόγους. Θα χρειαστεί 200 βουλευτές για να περάσει από τις επόμενες εκλογές.

9. Πόλωση: Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ θα συνεχίσουν το γαϊτανάκι της πόλωσης μέσω σκανδαλολογίας, παρελθοντολογίας, εμφυλιοπολεμικού κλίματος και διχαστικής ρητορικής. Σκοπός να φυγοκεντρήσουν την ελληνική κοινωνία, να κάνουν πλύση εγκεφάλου στον ψηφοφόρο ότι υπάρχουν μόνο δύο δυνάμεις στο πολιτικό σκηνικό (εξ ου και οι ερωτήσεις προς το Κίνημα Αλλαγής «με ποιούς θα πάτε;»). Η πόλωση, αυτό το αυτοάνοσο νόσημα της πολιτικής μας ζωής, μας απομακρύνει από την πολιτική σταθερότητα και συνδέεται άμεσα με τον λαϊκισμό και την πελατοκρατία. Μας απομακρύνει γενικά από τις βιώσιμες λύσεις που έχει ανάγκη η χώρα.

10. Παιδεία εξελίξεις: Υπάρχουν ανοικτά θέματα στην Παιδεία όπως η συγχώνευση Πανεπιστημίων - ΤΕΙ που έχουν εξαγγελθεί, το νέο σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων που θα αφήσουν τη σφραγίδα τους για τα επόμενα πολλά χρόνια. Επειδή η κυβέρνηση στα θέματα αυτά ακολουθεί μια παράδοξη τακτική, πρώτα να εξαγγέλει και μετά να μελετάει η συζήτηση στη Βουλή θα έχει πολύ ενδιαφέρον.

11. Αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης: Ένα στοίχημα που υποτίθεται ότι φέτος μπαίνει στην τελευταία του φάση με αξιοκρατικές και όχι κομματικές επιλογές των ανώτατων στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Οψόμεθα...

12. Διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες: Αν και το χρονοδιάγραμμα παραμένει ασαφές μέσα στο 2018 θα γίνει ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες, μετά το φιάσκο του 2016. Ένα θέμα το οποίο θα προκαλέσει αύξηση της πολιτικής εντροπίας, δεδομένων των στενών σχέσεων πολιτικής και ΜΜΕ στην Ελλάδα.

13. Προσφυγικό: Χωρίς να διαφαίνονται σημαντικές εξελίξεις θα είναι πάντα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας για τη χώρα μας ειδικά σε ότι έχει να κάνει με την αποσυμφόρηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Οι εξελίξεις στην Τουρκία και η σχέση της με την ΕΕ κάνει πάντα εύθραυστη την κατάσταση. Πολλά όμως εξαρτώνται και από τις δικές μας διαχειριστικές ικανότητες και αδυναμίες.

14. Σχηματισμός κυβέρνησης στη Γερμανία: Η μεγάλη συμμαχία Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών είναι το κλειδί για τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Από τη σταθερότητα της κυβέρνησης στη Γερμανία εξαρτώνται πολλά τόσο για μας (προσφυγικό, τέλος προγράμματος, συζήτηση για το χρέος -με ευνοϊκές προοπτικές μάλιστα αν πάρουν το Υπουργείο Οικονομικών οι Σοσιαλδημοκράτες), όσο και για την Ευρώπη με την ατζέντα Μακρόν και έναν νέο Γαλλο-γερμανικό άξονα να αναζητεί έδαφος.

15. Ιταλικές εκλογές: 4 Μαρτίου του 2018 έχουμε τις Ιταλικές εκλογές σε ένα πολύ ρευστό πεδίο με Γκρίλο, Μπερλουσκόνι, Ρέντζι να μονομαχούν και έναν αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό να απειλεί. Η Ιταλία είναι πλέον η 3^η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ και οι εξελίξεις σε αυτήν θα είναι βαρόμετρο για την πορεία περαιτέρω ενοποίησης.

16. Γεγονότα στο Ιράν: Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στο Ιράν με τις εξεγέρσεις κατά του καθεστώτος ίσως ανοίξουν την κερκόπορτα στο χάος, καθότι μια αστάθεια στο Ιράν θα έχει επιπτώσεις στο προσφυγικό, στα ενεργειακά, στην τρομοκρατία, αλλά και στους τουρκικούς προσανατολισμούς.

17. Γεωτρήσεις στην Κύπρο, τουρκικές προκλήσεις: Οι γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες στο θαλάσσιο οικόπεδο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ (νοτίως της Κύπρου) θα ξεκινήσει τις προσεχείς ημέρες. Υπάρχει ο φόβος τουρκικών προκλήσεων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ με τη μορφή ερευνών και διερευνητικών γεωτρήσεων από την Τουρκική πλευρά. Αρκετό εύφλεκτο υλικό μαζεύεται λοιπόν νοτίως της Κύπρου.

18. Εκλογές το φθινόπωρο (;): Μια αρκετά πιθανή περίπτωση είναι η έξοδος από το Πρόγραμμα τον Αύγουστο (που μπορεί να αποτελέσει το αριστερό “success story”), σε συνδυασμό με τον νεκρό χρόνο μέχρι την εφαρμογή των ήδη ψηφισμένων μέτρων για περικοπή συντάξεων aπό 1/1/2019, να ανοίξει ένα παράθυρο εκλογών για τον κ. Τσίπρα. Αν το κλίμα τον ευνοεί, δεν θα διστάσει να πάει σε εκλογές ανεξάρτητα με αυτά που λέει για κλείσιμο τετραετίας τον Σεπτέμβριο του 2019.

Εν κατακλείδι, το 2018 δεν θα πλήξουμε. Είναι μια χρονιά που σηματοδοτεί αλλαγές, μακάρι να είναι για μας ευκαιρίες και όχι απειλές...

* Ο κ. Μαυρωτάς είναι Βουλευτής Αττικής με Το Ποτάμι.