Της κ. Ιρίτ Μπέν-Άμπα, Πρέσβεως του Ισραήλ στην Ελλάδα
Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί τα 100 χρόνια από την Διακήρυξη Μπαλφούρ, της πρώτης διεθνούς αναγνώρισης του δικαιώματος του Εβραϊκού λαού για ανεξαρτησία στην ιστορική πατρίδα του, τη Γη του Ισραήλ.
Ο Λόρδος Arthur James Balfour, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, έγραψε την ιστορική επιστολή στις 2 Νοεμβρίου 1917 εκ μέρος της Βρετανικής Κυβέρνησης προς τον Λόρδο Lionel Walter Rothschild, μέλους της εξέχοντος Εβραϊκής Κοινότητας της Μεγάλης Βρετανίας.
Μεταξύ άλλων η διακήρυξη ανέφερε ότι: «Η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος βλέπει θετικά την δημιουργία στην Παλαιστίνη μιας εθνικής εστίας του Εβραϊκού Λαού και θα προβεί στην καλύτερη προσπάθεια διευκόλυνσης αυτού του σκοπού, με την ξεκάθαρη κατανόηση ότι δεν θα γίνει τίποτα που να μπορεί να βλάψει τα κοινωνικά και θρησκευτικά δικαιώματα των μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη ή τα δικαιώματα και το πολιτικό καθεστώς που απολαμβάνουν οι Εβραίοι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα».
Η διακήρυξη αναφερόταν στη Γη του Ισραήλ ως «Παλαιστίνη» καθώς αυτός ήταν ο κοινός γεωγραφικός χαρακτηρισμός της περιοχής εκείνη την εποχή, χωρίς αυτό να ενέχει οποιονδήποτε πολιτικό ή εθνικό προσδιορισμό. Όσοι ζούσαν τότε στην περιοχή, τόσο οι Εβραίοι όσο και οι Άραβες, αποκαλούνταν «Παλαιστίνιοι».
Εκείνη την εποχή, μαζί με τη Μεγάλη Βρετανία υπήρχε διεθνή συναίνεση στην παγκόσμια κοινότητα για την υποστήριξη του Σιωνισμού, δηλαδή του κινήματος και της επιδίωξης του Εβραϊκού Λαού να αποκτήσει την ανεξαρτησία και κυριαρχία του στην Γη του Ισραήλ. Στις 4 Ιουνίου 1917, αρκετούς μήνες πριν την Διακήρυξη Μπαλφούρ, η Κυβέρνηση της Γαλλίας εξέδωσε επιστολή του Υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Jules Cambon, που υποστήριζε το σιωνιστικό κίνημα: “Θα ήταν όντως μια πράξη δικαιοσύνης και αποζημίωσης να υποστηριχθεί με την προστασία των Συμμαχικών Δυνάμεων η αναγέννηση της Εβραϊκής εθνότητας στη Γη από την οποία εκδιώχθηκε ο λαός του Ισραήλ στην εξορία πριν πολλούς αιώνες».
Τον Οκτώβριο του 1917, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Woodrow Wilson, δήλωσε στους Βρετανούς ότι εγκρίνει το σχέδιο τους για την εξέδωση διακήρυξης υπέρ του εθνικού κινήματος του Εβραϊκού Λαού, και το είπε δημόσια τον Αύγουστο του 1918. Η πολιτική του βασίστηκε στην νέα αρχή που ο ίδιος εισήγαγε στις διεθνείς σχέσεις, δηλαδή το δικαίωμα ενός λαού στον αυτοπροσδιορισμό και την ανεξαρτησία.
Τον Μάιο του 1918, η Ιταλική Κυβέρνηση δεσμεύτηκε να διευκολύνει την δημιουργία ενός εθνικού Εβραϊκού κέντρο (“centro nazionale ebraico”).
Τον Ιανουάριο του 1919, η Ιαπωνία δήλωσε ότι «με χαρά λαμβάνει υπόψη τις προσδοκίες των Σιωνισμού».
Παρόμοια υποστήριξη υπήρξε και από τους ηγέτης της Κίνας και της Σιάμ (Ταϊλάνδης).
Από τα παραπάνω προκύπτει ξεκάθαρα ότι η διεθνής υποστήριξη για την δημιουργία εβραϊκού κράτους υπήρξε πριν τον Β'' Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα.
Η Διακήρυξη Μπαλφούρ αποτελεί ορόσημο διότι ενσωματώθηκε στην Εντολή της Κοινωνίας των Εθνών, του προκατόχου των Ηνωμένων Εθνών. Η απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών αποτέλεσε επίσημη αναγνώριση του εβραϊκού εθνικού κινήματος από την διεθνή κοινότητα η οποία οδήγησε στην ανεξαρτησία του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948 και την ένταξη του Ισραήλ στον ΟΗΕ στις 11 Μαΐου 1949 ως το 59ο μέλος. Έπειτα από σχεδόν 2,000 χρόνια ελπίδας, ο εβραϊκός λαός επανέκτησε την πατρίδα και κυριαρχία του στη Γη του Ισραήλ. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος για τον οποίο η Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Theresa May, χαρακτήρισε την Διακήρυξη Μπαλφούρ ως «μια από τις σημαντικότερες επιστολές στη ιστορία.»
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Διακήρυξη Μπαλφούρ δεν αναγνώριζε μόνο τα αναντίρρητα δικαιώματα του εβραϊκού λαού, αλλά σημείωνε ρητά ότι «τίποτε δεν θα γίνει που θα βλάψει τα κοινωνικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υφιστάμεων μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη.» Δηλαδή η Διακήρυξη Μπαλφούρ δεν στερούσε τα δικαιώματα και την ελευθερία των Αράβων κατοίκων.
Στο πέρασμα των δεκαετιών, το όνειρο του Σιωνισμού όπως αναφέρεται στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ, ήταν η προσδοκία για την επίτευξη της ειρήνης με τους Άραβες, μεταξύ των οποίων και με τους Παλαιστινίους. Επιπρόσθετα, η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας αναφέρει ρητά ότι όλοι οι Ισραηλινοί πολίτες ανεξάρτητα από τη φυλή, θρησκεία ή το φύλο τους έχουν ίσα δικαιώματα.
Σήμερα, οι Άραβες πολίτες αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ. Απολαμβάνουν πλήρη δικαιώματα και ελευθερία και υπηρετούν σε καίρια πόστα στους τομείς της δικαιοσύνης, της πολιτικής, της ιατρικής, κλπ.
Δυστυχώς, οι προσδοκίες του Ισραήλ για την ειρήνη έχουν αντιμετωπίσει την απόρριψη. Τον 20ο αιώνα, ακραίοι Άραβες ηγέτες απέρριψαν τα δικαιώματα των Εβραίων, προώθησαν μια μαξιμαλιστική κοσμοθεωρία για τα εδάφη και ενθάρρυναν επιθέσεις βίας εναντίον του εβραϊκού πληθυσμού.
Στην συνάντηση του Αραβικού Συνδέσμου τον Ιούλιο του 2016, ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, Mahmoud Abbas, ανακοίνωσε της πρόθεσή του να προβεί σε μήνυση κατά της Βρετανίας για την Διακήρυξη Μπαλφούρ. Πιο πρόσφατα, στις 19 Οκτωβρίου 2017, η παλαιστινιακή διπλωματική αντιπροσωπεία στην Κολομβία ξεκαθάρισε την στάση της όσον αφορά τα δικαιώματα των Εβραίων και την ειρηνευτική διαδικασία, παραθέτοντας δήλωση του Yasser Arafat με ανάρτηση στο τουίτερ: «Στόχος μας είναι το τέλος του Ισραήλ. Δεν θέλουμε ειρήνη. Θέλουμε πόλεμο και τη νίκη.» Η απόρριψη της Διακήρυξης Μπαλφούρ από τους Παλαιστινίους αντικατοπτρίζει την συνεχή άρνησή τους να αναγνωρίσουν οποιοδήποτε δικαίωμα του εβραϊκού λαού στο Ισραήλ, κάτι που απομακρύνει περισσότερο την ειρήνη. Μάλιστα, θα έλεγε κανείς ότι αυτή είναι και η ουσία της σύγκρουσης.
Προφανώς η ειρήνη μπορεί να επέλθει μόνο με αμοιβαίο σεβασμό και αναγνώριση. Ιδιαίτερα οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να αναγνωρίσουν το δικαίωμα των Εβραίων να βρίσκονται στο κυρίαρχο Κράτος του Ισραήλ καθώς και το γεγονός ότι είναι η μοίρα μας να ζήσουμε μαζί.
