Του Ζαφείρη Βάλβη*
Καταρχάς όλοι είμαστε δέκα χρόνια μεγαλύτεροι. Οι οκτάχρονοι έγιναν δεκαοκτώ και είτε σπουδάζουν είτε προσπαθούν να βρουν δουλειά, οι δεκαοκτάχρονοι έγιναν εικοσιοκτώ και είτε είναι άνεργοι είτε αμείβονται με 500-600 ευρώ, οι εικοσιοκτάχρονοι έγιναν τριανταοκτώ και είτε προσπαθούν να δημιουργήσουν οικογένεια είτε να μεγαλώσουν αξιοπρεπώς τα παιδιά τους, οι τριανταοκτάχρονοι έγιναν σαρανταοκτώ και είτε είδαν τις αμοιβές τους να μειώνονται είτε να μηδενίζονται, αν απολύθηκαν ή έκλεισαν τη μικρομεσαία τους επιχείρηση, και πάει λέγοντας μέχρι να φθάσουμε στους ογδοντάχρονους που είδαν τις συντάξεις τους να μειώνονται επανειλημμένως καθώς οι δεκαοκτάχρονοι, εικοσιοκτάχρονοι, τριανταοκτάχρονοι, σαρανταοκτάχρονοι που λέγαμε προηγουμένως αδυνατούν πλέον να τις χρηματοδοτούν μέσω εισφορών και φόρων.
Κατά δεύτερον, η χώρα είναι 25% φτωχότερη λόγω μείωσης του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος υπερβαίνει τα 330 δις ευρώ, το ιδιωτικό χρέος -προς εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες- υπερβαίνει τα 220 δις ευρώ, το αφανές χρέος (δηλαδή οι υποχρεώσεις που έρχονται στις επόμενες δεκαετίες) υπολογίζεται στα 500 δις ευρώ, οι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό με ορατό κίνδυνο να μετατραπεί η χώρα σε ένα τεράστιο γηροκομείο, οι προβλέψεις του δημογραφικού μιλούν για μείωση του πληθυσμού στα 9 εκατομμύρια τις ερχόμενες δεκαετίες, και πάει λέγοντας.
Και εμείς -πολίτες και πολιτικοί- αντί στο δημόσιο διάλογο να επικεντρωνόμαστε στις σημαντικότερες προκλήσεις της χώρας -την οικονομία, τον δημόσιο τομέα, την παιδεία- που θα κρατήσουν τους νέους στη χώρα, επικεντρωνόμαστε στο διχασμό, σε αριστερο-δεξιές κορώνες λαϊκισμού, σε παραπολιτικό κουτσομπολιό με πρωταγωνιστές τους εκάστοτε Πολάκη, Γεωργιάδη, Μαρέβα, Βαξεβάνη. Και αναρωτιέται κανείς αν το πολιτικό προσωπικό σήμερα είναι σοβαρότερο και ικανότερο από τους προηγούμενους ή αν η δεκαετία της κρίσης έχει φέρει στο προσκήνιο τους λιγότερο σοβαρούς και τους λιγότερο ικανούς.
Είναι δυνατόν να θεωρείται ζήτημα ύψιστης πολιτικής αντιπαράθεσης το αν πρέπει να απαγορεύεται -η λέξη “απαγορεύεται” είναι το κλειδί- η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα; Είναι δυνατόν να θεωρείται ζήτημα ιδεολογικής αντιπαράθεσης στην παρούσα οικονομική συγκυρία, με τη σημερινή ανεργία και τη σημερινή κατάσταση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, το αν πρέπει να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και οι φόροι; Είναι δυνατόν να θεωρείται casus belli η προσπάθεια αποκομματικοποίησης και εκσυγχρονισμού του κράτους;
Αν θέλουμε -αν, διότι ίσως και να μην θέλουμε- να μείνουν οι νέοι στη χώρα, να κάνουν οικογένεια και να παράξουν χρειάζεται όλη η δημόσια συζήτηση να επικεντρωθεί i) στη δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων εργασίας μέσω μείωσης οικονομικών βαρών και μέσω δομικών μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, ii) στην ανακατανομή των κοινωνικών δαπανών προς την κατεύθυνση της στήριξης των νέων και της οικογένειας, iii) στον εκσυγχρονισμό -διοικητικό, οργανωτικό, διαδικασιών, τεχνολογίας, ανθρώπινου δυναμικού- του δημοσίου τομέα ώστε να αποτελεί αρωγό και όχι εμπόδιο στον πολίτη, iv) στην απελευθέρωση της παιδείας από τις ιδεοληψίες του παρελθόντος και στην επικέντρωση στη ανάπτυξη κριτικής ανάλυσης, σύγχρονων δεξιοτήτων και πνεύματος συνεργασίας.
Εναλλακτικά μπορούμε να συνεχίσουμε να τσακωνόμαστε για το αν τα παραπάνω είναι απλώς αυτονόητα και κοινή λογική, για το αν είναι ιμπεριαλιστικοί στόχοι του κεφαλαίου ή για το αν πρέπει να μπουν κάτω από μια ιδεολογική ομπρέλα.
Διότι 10 χρόνια μεγαλύτεροι είμαστε, 10 χρόνια σοφότεροι είμαστε;
*Ο κ. Ζαφείρης Βάλβης είναι μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, ΜΒΑ RSM, Υπ. Διδάκτωρ Πα.Πει και Συντονιστής Τομέων Πολιτικής στο Ποτάμι
