Του Νίκου Μελέτη
Σε σοβαρή κρίση στην οποία θα δοκιμασθεί όχι μόνο η κυβερνητική συνοχή αλλά και το σύνολο του πολιτικού συστήματος, φαίνεται ότι οδηγεί η ανυπαρξία στοιχειώδους σύγκλισης εντός της κυβέρνησης στο θέμα των Σκοπίων, όπου όπως όλα δείχνουν εισέρχεται στην τελική φάση επίλυσης του.
Η δημόσια δήλωση του προέδρου των ΑΝΕΛ και υπουργού άμυνας ότι πρέπει μια συμφωνία με τα Σκόπια να παραπεμφθεί σε δημοψήφισμα, ενώ ο ίδιος δηλώνει ότι τάσσεται εναντίον κάθε ονομασίας που θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία, περιπλέκει τα πράγματα και δυσχεραίνει την διαπραγματευτική τακτική της Αθήνας. Η κυβέρνηση έτσι θα βρεθεί διχασμένη σε ένα μείζονος σημασίας ζήτημα και η ΝΔ αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα με ένα σημαντικό μέρος της ΚΟ να μην υποστηρίζει την θέση του 2008.
Η σπουδή για επίσπευση των διαδικασιών για επίλυση του Σκοπιανού, η στάση του Π. Καμμένου, το δίλημμα της ΝΔ και το δημοψήφισμα να μπαίνει στο τραπέζι δημιουργούν για μια ακόμη φορά συνθήκες αυτοπαγίδευσης της ελληνικής πλευράς σε ένα ζήτημα που απασχολεί την εξωτερική πολιτική της χώρας για 26 χρόνια.
Το περιβάλλον στο οποίο αναμένεται να εκδηλώσει την πρωτοβουλία του ο Matthew Nimetz εντός του Νοεμβρίου, είναι δεδομένο. Έχει αρχίσει η προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ 11-12 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, όπου θα τεθεί μετ'' επιτάσεως το θέμα πρόσκλησης της ΠΓΔΜ για να ενταχθεί στην Συμμαχία (παρά το γεγονός ότι επισήμως δεν αμφισβητείται η απόφαση του Βουκουρεστίου 2008). Παράλληλα, στην Ε.Ε., όπου αναλαμβάνει την προεδρία από την 1/1/2018 η Βουλγαρία, θα υπάρξει σαφής προσανατολισμός στην ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Και οι ΗΠΑ, όμως, έχουν δείξει το τελευταίο διάστημα και με αφορμή την κρίση που προηγήθηκε των εκλογών στα Σκόπια ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να κρατηθούν τα Δυτικά Βαλκάνια μακριά από την ρωσική ζώνη επιρροής . Κάτι που προϋποθέτει ότι θα προχωρήσει η ευρωατλαντική πορεία τους.
Ο Π. Καμμένος έσπευσε να περιχαρακώσει την θέση του την επομένη που ο Νίκος Κοτζιας εμφανίσθηκε αποφασισμένος να προχωρήσει στην επίλυση του ζητήματος των Σκοπίων ,θέτοντας μάλιστα ως χρονοδιάγραμμα την άνοιξη του 2018. Τότε υπάρχει και η πίεση η οποία ασκείται όμως και προς τα δυο μέρη καθώς επίκεινται οι αποφάσεις σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, ενώ όπως ο ίδιος ο υπουργός εξωτερικών εκτίμησε μετά αρχίζει ένας εκλογικός κύκλος που θα καταστήσει πιο δύσκολη την επίλυση του προβλήματος.
Ο Π. Καμμένος κατά την βράβευση του από το Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, δήλωσε ότι «ως πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, ποτέ δεν θα δεχθούμε τον ελληνικό όρο “Μακεδονία” σε οποιαδήποτε λύση που να προταθεί με τη φωνή μας και τη συγκατάθεση. Κάθε τέτοια λύση, εκτός από την ομόφωνη απόφαση των κομμάτων, θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα δημοψηφίσματος, όπου ο ελληνικός λαός θα πρέπει να αποφασίσει».
Εάν όμως ο ίδιος δεν έχει αλλάξει θέση είναι εκ των πράγματων αδύνατον να υπάρξει ομόφωνη απόφαση των πολιτικών αρχηγών και συνεπώς ο βασικός κυβερνητικός εταίρος δείχνει την οδό του δημοψηφίσματος.
Η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν αποφύγει να τοποθετηθούν επί της δήλωσης του Π. Καμμένου, όμως είναι προφανές ότι σε ένα τόσο σημαντικό θέμα δεν θα είναι εύκολο να ζητήσει τις ψήφους των βουλευτών της Αντιπολίτευσης όταν ο κυβερνητικός εταίρος θα καταψηφίζει στην Βουλή και θα επιμένει σε δημοψήφισμα.
Τίθεται επίσης σοβαρό ζήτημα για τον ίδιο τον κ. Καμμένο καθώς πρακτικά θα εμφανίζεται να στηρίζει μια κυβέρνηση η οποία κατά την άποψη των ΑΝΕΛ θα «ξεπουλάει το όνομα της Μακεδονίας». Ο ίδιος, μάλιστα, θα επιμένει για δημοψήφισμα κάτι που είναι εντελώς απίθανο να επιχειρήσει μια κυβέρνηση η οποία θα έχει πετύχει έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό στο θέμα της ονομασίας.
Όμως προς το παρόν λογαριάζουμε χωρίς τον «ξενοδόχο».
Το πολιτικό σκηνικό στα Σκόπια παρά την επικράτηση του Z. Zaev και του SDSM στις τοπικές εκλογές παραμένει θολό κυρίως σχετικά με το τι θα συμβεί στο VMRO-DPMNE και εάν ο κ. Gruevski παραμείνει στην ηγεσία του κόμματος.
Οι εκτιμήσεις και της Αθήνας είναι ότι ο κ. Gruevski είναι αποδυναμωμένος και ότι ήδη υπάρχει έντονη δυσφορία στο κόμμα του για την εκλογική ήττα αλλά και υιοθέτησή σκληρής γραμμής στο θέμα της ονομασίας, προκειμένου ο ίδιος να επιβιώνει στην ηγεσία του VMRO-DPMNE. Σκληρή κριτική για την στάση του στο ονοματολογικό δέχθηκε ο κ. Gruevski και από μια ιστορική φυσιογνωμία της ΠΓΔΜ ,τον Stojan Andov πρώτο πρόεδρο της Βουλής της πΓΔΜ και στενό συνεργάτη του Kiro Gligorov.
Στην κοινή γνώμη της ΠΓΔΜ, έχει διαμορφωθεί πλέον η αντίληψη ότι χωρίς την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης στο θέμα της ονομασίας ,η χώρα χάνει σημαντικούς πόρους και δυνάμεις μένοντας εκτός Ευρωατλαντικής τροχιάς και αυτό ενισχύει την αυτοπεποίθηση του Z. Zaev. Έχοντας και την στηριξη των Αλβανών (που αδιαφορούν για τον εθνοτικό προσδιορισμό του όρου «Μακεδονία») δηλώνει έτοιμος να λύσει το θέμα της ονομασίας.
Με τα σημερινά δεδομένα και καθώς ένα τμήμα του VMRO-DMPNE που θέλει να απαλλαγεί από τον Gruevksi θα ήταν πρόθυμο να συμβάλλει στην επίλυση του ζητήματος της ονομασίας, στην Αθήνα εκτιμούν ότι μπορεί να συγκροτηθεί πλειοψηφία ώστε να περάσει από το Κοινοβούλιο ακόμη και η συνταγματική αναθεώρηση ώστε ένα περιβληθεί με την εγκυρότητα των συνταγματικών προβλέψεων η νέα ονομασίας. Δίνοντας έτσι λύση σε μια σειρά άλλα ζητήματα που προκύπτουν και σε ότι αφορά το εύρος χρήσης όσο και στην χρήση παραγώγων.
Και με ισχυρό δέλεαρ την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε., θα είναι πιο εύκολο να περάσει μια συμφωνία από το Δημοψήφισμα στο οποίο έχει δεσμευθεί ο κ. Zaev ότι θα θέσει την όποια συμφωνία.
Περιμένοντας τον Matthew Nimetz , έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα όσα είπε ο κ. Κοτζιάς σε συνέντευξη τύπου την περασμένη Πέμπτη. Καθώς αναφέρθηκε σε συμβιβασμό «πακέτο» που θα περιλαμβάνει «την ονομασίας, την χρήση του ονόματος, τα παράγωγα και τις συντμήσεις». Με τα δυο πρώτα ζητήματα ασχολείται ο κ. Nimetz ενώ τα άλλα δυο όπως είπε ο ΥΠΕΞ δεν έχουν συζητηθεί και ειδικά τα παράγωγα ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τα Σκόπια λόγω της ταυτότητας και της γλώσσας. Ο κ. Κοτζιάς έθιξε ένα ακόμη ζήτημα, αυτό των εμπορικών ονομασιών (προϊόντα που έχουν ονομασίας «μακεδονικός» και παράγονται από εταιρίες και στις δυο πλευρές των συνόρων).
Αν και η διαδικασία των συνομιλιών και των διαπραγματεύσεων θα είναι εξαιρετικά δύσκολη ,δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι η σπουδή για γρήγορη επίλυση του Σκοπιανού εκδηλώνεται αμέσως μετά την επίσκεψη του κ. Τσίπρα στην Ουάσιγκτον. Φυσικά και η Αντιπολίτευση θα αντιληφθεί ότι κάθε προσπάθεια για εμπλοκή του ονοματολογικού σε εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια δεν θα είναι χωρίς σημαντικό κόστος στις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.
Αν σε κάτι έχει δίκιο ο Π. Καμμένος είναι ότι πρέπει να υπάρξει σύγκληση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών και η επαναβεβαίωση (έστω και κατά πλειοψηφία) της εθνικής πολιτικής όπως εκφράσθηκε στο Βουκουρέστι, με τη συμφωνία και επί των όρων που αφορούν το εύρος της χρήσης της νέας ονομασίας , τις διασφαλίσεις εφαρμογής και τήρησης των δεσμεύσεων και την χρήση των παράγωγων.
Μόνο έτσι θα μπορεί η Αθήνα να προσέλθει σε μια δύσκολη διαπραγμάτευση με πιθανότητες επιτυχίας.
