Η ευρωπαϊκή αντιπυραυλική ασπίδα που προετοίμαζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τίθεται σε επιχειρησιακή λειτουργία αύριο Πέμπτη, σχεδόν μια δεκαετία αφότου η Ουάσινγκτον την είχε προτείνει για την προστασία των κρατών μελών του NATO από τους βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν και παρά τις προειδοποιήσεις της Ρωσίας ότι με την κίνηση αυτή τίθεται σε κίνδυνο η ειρήνη στην κεντρική Ευρώπη.
Εν μέσω της τεταμένης ατμόσφαιρας ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση, αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του NATO θα ανακηρύξουν επιχειρησιακή την ασπίδα αυτή σε μια απομακρυσμένη αεροπορική βάση στο Ντεβέσελου της Ρουμανίας, μετά από χρόνια σχεδιασμών, επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων και αποτυχημένες προσπάθειες να κατευναστούν οι ρωσικές ανησυχίες πως το σύστημα αυτό στρέφεται κατ'' ουσία εναντίον της Μόσχας.
«Αποκτούμε τώρα τη δυνατότητα προστασίας (των κρατών μελών) του NATO στην Ευρώπη», τόνισε ο Ρόμπερτ Μπελ, ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Άστον Κάρτερ στο NATO. «Οι Ιρανοί αυξάνουν τις δυνατότητές τους και πρέπει να είμαστε μπροστά από αυτό. Το σύστημα δεν στοχοθετεί τη Ρωσία», επέμεινε ο ίδιος και διευκρίνισε ότι η επιχειρησιακή ευθύνη του συστήματος θα παραδοθεί σύντομα στη νατοϊκή διοίκηση.
Οι ΗΠΑ θα αρχίσουν επίσης την κατασκευή μιας δεύτερης εγκατάστασης μεθαύριο Παρασκευή, που σχεδιάζεται να τεθεί σε επιχειρησιακή ετοιμότητα το 2018, παρέχοντας στο NATO μια μόνιμη, 24ωρη ασπίδα, πέρα από τα συστήματα ραδιοεντοπισμού και τα πλοία που βρίσκονται ήδη ανεπτυγμένα στη Μεσόγειο.
Η Ρωσία πνέει μένεα για αυτή την επίδειξη δύναμης του άλλοτε αντιπάλου της κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου σε χώρες που ανήκαν κάποτε στο σοσιαλιστικό μπλοκ, στην ανατολική Ευρώπη. Για τη Μόσχα, το υπό αμερικανική ηγεσία βορειοατλαντικό σύμφωνο συνεχίζει την προσπάθεια στρατηγικής περικύκλωσης της Ρωσίας, ως τη Μαύρη Θάλασσα, έδρα του ρωσικού στόλου, όπου το NATO εξετάζει ταυτόχρονα την αύξηση των περιπολιών του.
Η επιχειρησιακή προετοιμασία της ασπίδας καταγράφεται εξάλλου καθώς το NATO αναλαμβάνει κι άλλες αποτρεπτικού χαρακτήρα πρωτοβουλίες στην Πολωνία και στη Βαλτική, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014. Σε ανταπόδοση για τις νατοϊκές κινήσεις, η Μόσχα αναδιατάσσει και ενισχύει μονάδες των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων στη δυτική και στη νότια πτέρυγά της, όπου δημιουργούνται τρεις νέες ταξιαρχίες.
Παρά τις αμερικανικές διαβεβαιώσεις το Κρεμλίνο παραμένει αμετάπειστο και θεωρεί ότι ο αληθινός στόχος της ασπίδας είναι να εξουδετερώσει το ρωσικό πυρηνικό οπλοστάσιο για το μικρό, αλλά κρίσιμο χρονικό διάστημα που θα χρειαζόταν ώστε οι ΗΠΑ να καταφέρουν το πρώτο πλήγμα στη Ρωσία σε περίπτωση πολέμου.
Η ασπίδα βασίζεται σε ραντάρ τα οποία εντοπίζουν την εκτόξευση ενός βαλλιστικού πυραύλου στο διάστημα. Ειδικοί αισθητήρες κατόπιν προσδιορίζουν την ακριβή τροχιά του και το σύστημα εκτοξεύει πυραύλους ανάσχεσης, που καταστρέφουν τους βαλλιστικούς πυραύλους πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία επανεισόδου τους στην ατμόσφαιρα της Γης. Οι πύραυλοι αναχαίτισης μπορούν να εκτοξεύονται από πλοία ή από χερσαίες εγκαταστάσεις.
Ο Ρώσος πρεσβευτής στη Δανία είχε προειδοποιήσει πριν από έναν χρόνο πως τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της χώρας αυτής θα μετατρέπονταν σε στόχο των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων στην περίπτωση που η Κοπεγχάγη αποφάσιζε να ενταχθεί στην ασπίδα, εγκαθιστώντας ραντάρ στα σκάφη αυτά. Η Δανία ήδη προχωρά στην αναβάθμιση τουλάχιστον μιας φρεγάτας, στην οποία θα εγκατασταθεί ένα σύστημα εντοπισμού βαλλιστικών πυραύλων.
Η Τουρκία ήδη φιλοξενεί ένα αμερικανικό ραντάρ και η Ολλανδία έχει εφοδιάσει πλοία της με ραντάρ. Οι ΗΠΑ έχουν επίσης αναπτύξει τέσσερα πλοία στην Ισπανία στο πλαίσιο του συστήματος, ενώ όλα τα κράτη μέλη του NATO συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση του συστήματος.
«Οι εγκαταστάσεις της πυραυλικής άμυνας θα μπορούσαν να εγείρουν απειλές για τη σταθερότητα και για τους στρατηγικούς πόρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας», υπογράμμισε ο Ρώσος πρεσβευτής Αλεξάντερ Γκρούσκο μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς τον περασμένο μήνα.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ απορρίπτουν τη ρωσική άποψη κάνοντας λόγο περί «παράνοιας» και κατηγορούν τη Μόσχα διότι διέκοψε το 2013 τις συνομιλίες με σκοπό να δοθούν εξηγήσεις για τον τρόπο λειτουργίας της αντιπυραυλικής ασπίδας.
Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, η Ρωσία θέλει να υπάρξει μια συνθήκη που θα επιβάλλει περιορισμούς στις δυνατότητες και το δραστικό βεληνεκές των πυραύλων αναχαίτισης. «Καμιά κυβέρνηση δεν θα συμφωνούσε σε αυτό», ανέφερε ο Μπελ.
Ρώσοι αξιωματούχοι εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τεχνολογία που οι ΗΠΑ λένε πως δεν έχουν, όπως έναν πύραυλο ανάσχεσης ικανό να αναπτύσσει ταχύτητες έως και 10 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο για την καταστροφή ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων.
Η πυραυλική άμυνα, για την οποία είχε υπάρξει μια πρώτη συμφωνία το 2007, που κατόπιν ακυρώθηκε και συμφωνήθηκε ξανά από τον τότε νεοεκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2009, έχει διακηρυγμένο στόχο την προστασία της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης από κράτη παρίες, όπως το Ιράν ή η Βόρεια Κορέα. Η συγκεκριμένη ασπίδα αποτελεί μέρος του συνολικού αμερικανικού συστήματος, το οποίο συμπεριλαμβάνει επίσης πυραύλους αναχαίτισης που είναι ανεπτυγμένοι στην Καλιφόρνια και την Αλάσκα.
Παρά την ιστορική συμφωνία ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και την Τεχεράνη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η Δύση επισημαίνει ότι οι Φρουροί της Επανάστασης συνεχίζουν να αναπτύσσουν βαλλιστική πυραυλική τεχνολογία και η Ισλαμική Δημοκρατία προχώρησε στα τέλη της περασμένης χρονιάς σε δύο δοκιμαστικές εκτοξεύσεις.
«Επιδιώκουν μεγαλύτερη απόσταση και ακρίβεια» σε ό,τι αφορά αντίστοιχα το δραστικό βεληνεκές και τα συστήματα στόχευσης, σημειώνει ο Ντάγκλας Μπάρι, ειδικός σε θέματα αεροδιαστημικής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS). Οι ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι «μπορεί ακόμη να αστοχούν κατά εκατοντάδες μέτρα», αλλά αυτό «δεν αποκλείει την εκτόξευσή τους εναντίον στόχων όπως μια πόλη ή μια πολύ μεγάλη αεροπορική βάση», πρόσθεσε ο ίδιος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
