Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου*
Οι προσδοκίες για την σημερινή άτυπη συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη με τον κατοχικό Τ/Κ ηγέτη κ. Μουσταφά Ακιντζί είναι αναντίρρητα χαμηλές τόσο στην Λευκωσία όσο και στην Αθήνα. Παρά τις «ευλογίες» και τα ευχολόγια της ειδικής απεσταλμένης του ΓΓ/ΟΗΕ για το Κυπριακό, Αμερικανίδας Τζέιν Χολ Λουτ και τις μακρές τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε την εβδομάδα που διανύουμε με Αναστασιάδη και Ακιντζί, από την Αμερική όπου βρίσκεται, για την συνάντηση αυτή, δεν αναμένουμε θετικό αποτέλεσμα.
Πρόκειται λοιπόν για μία άτυπη αλλά ουσιαστική συνάντηση, μέσα σε ένα κλίμα που η Τουρκική πλευρά έχει δυναμιτίσει πρωτίστως με τις κατάφωρες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τις κουτοπονηριές Ακιντζί για την συνδιαχείριση των ενεργειακών πόρων και φυσικά τις τελευταίες εξελίξεις για την Αμμόχωστο. Ακόμα και χθες, παραμονή της συνάντησης ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ ευρισκόμενος στην κατεχόμενη Κύπρο και συνοδευόμενος από την ηγεσία των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων για τους με μεγάλο συμβολισμό εορτασμούς του βομβαρδισμού της Τυλληρίας το 1964, εκτόξευσε νέες απειλές.
Η κύρια αποστολή της κ. Λούτ μετά τον περσινό διορισμό της στην θέση αυτή είναι να διερευνήσει τις δυνατότητες επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό και να δρομολογήσει έναν νέον κύκλο επαφών που θα καταλήξει σε μία συνάντηση στην Νέα Υόρκη, του ΓΓ/ΟΗΕ κ. Γκουτέρες με Αναστασιάδη και Ακιντζί ίσως μέσα στον Οκτώβριο. Σύμφωνα με πληροφορίες ο νέος κύκλων επαφών θα ξεκινήσει με μία συμφωνία «Όρων Αναφοράς» (Terms of Reference). Πρόκειται για μία νέα ορολογία που υπεισέρχεται στην διαδικασία των συνομιλιών μαζί με κάποιες …νέες ιδέες (αυτές είναι που φοβίζουν), χωρίς να γνωρίζουμε τον εμπνευστή τους! Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι οι «Όροι Αναφοράς» που θα είναι η βάση για την επανέναρξη των συνομιλιών, θα αποτελέσουν το πλαίσιο κανόνων της περαιτέρω διαδικασίας με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα ενώ θα συμπεριλάβουν και όλα τα θέματα (όλα;) που θα τεθούν στο τραπέζι. Κανείς όμως δεν γνωρίζει να μας πει τι ακριβώς θα περιλαμβάνουν. Και αυτό προκαλεί ανησυχία μήπως και υπάρξουν παγίδες εγκλωβισμού.
Ο κ. Αναστασιάδης ο οποίος δυστυχώς ενίοτε ξεχνάει ότι είναι ο διεθνώς αναγνωρισμένος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκτιμάται ότι θα ξεκαθαρίσει κατά την σημερινή συνάντηση στον κατοχικό Τ/Κ ηγέτη τα παρακάτω που απηχούν κατά πλειοψηφία τις απόψεις του Εθνικού Συμβουλίου:
- Δεν μπορεί να δημιουργηθεί ευοίωνο κλίμα για επανέναρξη των συνομιλιών με τα Τουρκικά γεωτρύπανα στην Κυπριακή ΑΟΖ και τις συνεχείς απειλές χρήσης στρατιωτικής βίας.
- Το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα «παγώσει»
- Οι εξωφρενικής διεκδικήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ αποσκοπούν σε δικό της όφελος και όχι στην προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
- Δεν πρόκειται να γίνει καμία επιτροπή συνδιαχείρισης όσο δεν υπάρχει λύση και όσο η Τουρκία συνεχίζει το «bulling». Θα γίνεται όμως ενημέρωση της Τουρκοκυπριακής πλευράς για την εξέλιξη του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας
- Οι Τ/Κ μονομερείς ενέργειες για την Αμμόχωστο περιπλέκουν και δεν διευκολύνουν τον διάλογο.
Το Κυπριακό είναι το εθνικό ζήτημα που απασχολεί, και πολύ σωστά αδιάλειπτα, την ελληνική εξωτερική πολιτική εδώ και 64 χρόνια. Κάθε εχέφρων Έλληνας στην Κύπρο και στην Ελλάδα επιθυμεί τη λύση του, αλλά εδώ είναι το κρίσιμο ερώτημα. Τι λύση; Μήπως αυτό που μπορεί να ξεκινήσει πάλι σήμερα θα είναι από την αρχή «στρεβλωμένο»; Χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε αυτό που θα ονομαστεί Συμφωνία στους «Όρους Αναφοράς» γιατί ίσως να κρύβονται παγίδες. Πολλοί αρθρογράφοι, αναλυτές και πανεπιστημιακοί όταν αναφέρονται σε διαπραγματεύσεις των δύο Κοινοτήτων, ξεχνούν το δυστυχώς πιο βασικό! Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής και κατοχής κάτι που επεσήμανε εμφατικά ο Πρωθυπουργός στην πρόσφατη επίσκεψη του στην Μεγαλόνησο. Είναι τεράστια αυταπάτη να θεωρούμε ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Αναστασιάδης (ουδόλως να ξεχνάμε την υπόστασή του) διαπραγματεύεται με τον Τ/Κ ηγέτη κ. Ακιτζί. Στην πραγματικότητα διαπραγματεύεται με την ίδια την Τουρκία. Με μία Τουρκία όπου επικρατεί ο ισλαμο-συντηρητικός εθνικισμός διανθισμένος με τις νέο-οθωμανικές φαντασιώσεις του Ερντογάν. Μία διαπραγμάτευση αυτή με το 38% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας να κατέχεται από την Τουρκία η οποία επιδιώκει την νομιμοποίηση των τετελεσμένων που προήλθαν από την εισβολή και την κατοχή και τελικά τον έλεγχο όλης της Κύπρου.
Η πικρή εθνική αλήθεια είναι ότι είμαστε οι ηττημένοι του 1974 και ήδη η ελληνική πλευρά έχει εξαντλήσει κάθε είδους συμβιβασμού για χάρη μίας βιώσιμης και δίκαιης λύσης όπως συνηθίσουμε να λέμε. Ακόμα δεν γνωρίζουμε ποιοι θα είναι αυτοί οι περιβόητοι «Όροι Αναφοράς» που θα είναι η βάση επανεκκίνησης των συνομιλιών. Ούτε πιστεύω ότι θα διαφωτιστούμε μόλις θα περατωθεί η συνάντηση Αναστασιάδη –Ακιντζί. Το πολύ – πολύ να μας εκφράσουν την επιθυμία τους να αρχίσει ένας νέος γύρος διαβουλεύσεων που θα καταλήξουν σε ένα νέο σχέδιο επίλυσης. Εξαιρετικά αντιφατικό βέβαια με τα Τουρκικά γεωτρύπανα να παραβιάζουν την Κυπριακή ΑΟΖ, τον Τουρκικό Στόλο να κόβει βόλτες γύρω από την Μεγαλόνησο και τους Τουρκοκυπρίους να απειλούν για εποικισμό της Αμμοχώστου.
Αναμφίβολα τον πρώτο λόγο για την επίλυση του Κυπριακού τον έχουν οι Ελληνοκύπριοι. Η Ελλάδα ως εθνικό κέντρο και εγγυήτρια δύναμη, θα είναι πάντα δίπλα στην Κύπρο κάτι όμως που έχει απορρέουσες υποχρεώσεις σε πρακτικό επίπεδο και όχι μόνο σε επίπεδο ρητορικής. Ευχόμαστε να μπουν οι σωστές βάσεις για να ευοδωθεί η νέα προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος. Λέμε όμως όχι στην γεωστρατηγική παράδοση της Κύπρου στην Τουρκία η οποία θα συνιστά μία «καταστροφική λύση». Κάτι τέτοιο εκτός από την Κύπρο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο Αιγαίο και στη Θράκη. Μία δυσμενής για τα ελληνικά συμφέροντα λύση στην Κύπρο, είτε το θέλουμε, είτε όχι, είναι συνδεδεμένη με όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών προβλημάτων που δημιουργούνται από την αναθεωρητική πολιτική της γειτονικής μας χώρας. Οι καταστάσεις στο Αιγαίο και στην Κύπρο είναι αλληλένδετες, αλληλοεξαρτώμενες και αλληλοεπηρεαζόμενες!
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal»
Διαβάστε ακόμα:
- Κύπρος: Άρχισε η συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Ακιντζί
