Του Νίκου Μελέτη
Στην προσπάθεια να διασκεδαστεί η κατάσταση επικίνδυνης ύπνωσης που παγιώνεται στις ελληνοτουρκικές σχάσεις, καθώς στα γνωστά προβλήματα έχει προστεθεί η εμμονικής προσέγγιση του Tayyip Erdogan στο ζήτημα των 8+2 τούρκων αξιωματικών που δεν εκδόθηκαν στην Τουρκία, εντάσσεται η επίσκεψη του τούρκου πρωθυπουργού Binali Yildirim στην Αθήνα.
Εξάλλου η τουρκική πλευρά αντιμετωπίζει την επίσκεψη αυτή ως τον υποχρεωτικό «ενδιάμεσο σταθμό» προσκειμένου να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη - περιοδεία στην Θράκη για το ιφτάρ στο χωριό Λύκειο των Αρριανών.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε να γίνει μόνο η ιδιωτική επίσκεψη στην Θράκη, αλλά η ελληνική κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών διαμήνυσαν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο εάν προηγηθεί η επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα και η μετάβαση του τούρκου πρωθυπουργού και της αντιπροσωπίας ότι στην Θράκη να γίνει μέσω Αθηνών, πρακτική που είχε ακολουθηθεί και στην επίσκεψη Erdogan στην Θράκη το 2004.
Η επίσκεψη Yildirim εν μέσω μιας δύσκολης συγκυρίας στα ελληνοτουρκικά δίνει την ευκαιρία πάντως να αναθερμανθούν τα σχέδια συνεργασίας στον ενεργειακό, τουριστικό και συγκοινωνιακό τομέα και να διερευνηθούν οι προθέσεις της Τουρκίας ως Εγγυήτριας δύναμης στο Κυπριακό ενόψει της επανασύγκλησης της Διάσκεψης στις 28 Ιουνίου στο Κρανς Μοντάνα της Ελβετίας.
Ο αγωγός ΤΑΡ προχωρά με γοργούς ρυθμούς ενώ πλέον το ενδιαφέρον εστιάζεται στην συνεργασία στον έτερο αγωγό τον Turkish Stream του οποίου έχει αρχίσει ήδη η κατασκευή από την ρωσική πλευρά στην Μαύρη Θάλασσα καθώς σύμφωνα με τον σχεδιασμό του θα καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα και πρέπει πλέον σε συνεργασία με την Ε.Ε. να αποφασισθούν τα επόμενα βήματα προκειμένου να σχεδιασθεί ο τρόπος μέσω του οποίου το ρωσικό φυσικό αέριο θα καταλήγει μέσω της Νοτιάς Διαδρομής στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η τουρκική πλευρά αναμένεται να ζητήσει από την Αθήνα την στήριξη για το πακέτο των ευρωτουρκικών σχέσεων ,κυρίως για την προώθηση της απόφασης για κατάργηση των θεωρήσεων για την είσοδο των τούρκων πολιτών στην Ε.Ε., απόφαση που αν και τίθεται ως προϋπόθεση από την Τουρκία για την τήρηση της Συμφωνίας για το προσφυγικό, είναι μάλλον απίθανο να γίνει αποδεκτή από το σύνολο των χωρών μελών της Ε.Ε.
Σε ότι αφορά την υπόθεση της αναθεώρησης της Συμφωνίας Τελωνειακής Ενωσης με την Ε.Ε., εκτός όλων των άλλων προβλημάτων προσκρούει στο κυπριακό βέτο, καθώς η Τουρκία από το 2005 αρνείται να υλοποιήσει την θεμελιώδη υποχρέωση της για επέκταση του Πρωτοκόλλου εφαρμογής Τελωνειακής Ενωσης και προς την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς το Αιγαίο έχει αποδειχθεί καθημερινό πεδίο αντιπαράθεσης, με την Τουρκία να επιχειρεί με κάθε τρόπο την αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, η επίσκεψη Yildirim δεν δημιουργεί προφανώς προσδοκίες αλλαγής στάσης εκ μέρους της Τουρκίας.
Όμως η επίσκεψη αυτή είναι κρίσιμη για το Κυπριακό. Η Αθήνα και ο Ν. Κοτζιάς έχουν επανειλημμένα δηλώσει το τελευταίο διάστημα ότι πριν την νέα Διάσκεψη θα πρέπει να έχει υπάρξει στοιχειώδης συνεννόηση των Εγγυητριών Δυνάμεων και κυρίως μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχει μετακινηθεί η Τουρκία από την άκαμπτη στάση της στο ζήτημα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, ώστε να δημιουργούνται στοιχειωδώς οι προϋποθέσεις για ουσιαστικές συνομιλίες στην Διάσκεψη.
Στις συνομιλίες που θα έχει ο κ. Yildirim και η τουρκική αντιπροσωπεία θα διερευνηθούν ακριβώς οι τουρκικές προθέσεις ώστε να υπάρχει ενημέρωση από πρώτο χέρι και να μην αφεθεί περιθώριο την Τρίτη στον Ε. Eide να παραπλανά σχετικά με τις προθέσεις της άλλης πλευράς.
Ο κ. Eide αφού έσπευσε να ανακοινώσει την Διάσκεψη για τις 28 Ιουνίου δεν έχει ακόμη διευκρινίσει τι ακριβώς θα είναι το «κοινό έγγραφο» που θα παρουσιάσει, ούτε εάν έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις για επιτυχή κατάληξη της Διάσκεψης.
Η Αθήνα θεωρεί πάντως ότι οι συνομιλίες με τον κ. Yildirim είναι χρήσιμες καθώς δημιουργούν ένα μέσο αποσυμπίεσης της έντασης που έχει σωρευθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ,ενόψει μιας πολύ δύσκολης περιόδου που ακολουθεί λόγω του Κυπριακού και των προγραμματισμένων γεωτρήσεων στο Οικόπεδο 11 της Κύπρου στις 15 Ιουλίου.
Στην Θράκη που υπάρχει διαρκής, δραστηριοποίηση του τουρκικού προξενείου οι τουρκικοί μηχανισμοί κινούνται σε πολλαπλά επίπεδα: την ενίσχυση και επιβολή ως εκπροσώπου της μειονότητας του μειονοτικού κόμματος ΚΙΕΦ, την ενίσχυση των «Συλλόγων» που προωθούν την τουρκική ταυτότητα όχι μόνο σε Ξανθή και Ροδόπη αλλά και στην Αλεξανδρούπολη, την οικονομική εξάρτηση της αγροτικής οικονομίας της περιοχής που ασκείται κυρίως από τους μειονοτικούς (κεράσια ,καπνός, βαμβάκι κ.α.) από τουρκικές επιχειρήσεις και μεσάζοντες και την ενίσχυση της πολιτιστικής εξάρτησης της μειονότητας από τουρκικούς θεσμούς.
Η τελευταία εξέλιξη με το «φάγωμα» του ψευδομουφτή Ξάνθης Ahmet Mete από την θέση του Προέδρου της «Ανώτατης Συμβουλευτικής Επιτροπής Τούρκων Δυτικής Θράκης» και η αντικατάσταση του από τον ψευδομουφτής Κομοτηνής Ibrahim Serif, προκαλεί ανακατατάξεις καθώς πλέον τον πρώτο λόγο έχουν το ΚΙΕΦ και ο Σύλλογος Επιστημόνων, η ΠΕΚΕΜ και η «Τουρκική Ένωση Ξάνθης» και η «Τουρκική Νεολαίας Κομοτηνής». Είναι σαφές όμως ότι όλοι σιωπηλά εργάζονται με ορίζοντα τις επόμενες ευρωεκλογές (στις προηγούμενες ευρωεκλογές το ΚΙΕΦ είχε έρθει πρώτο σε Ξάνθη και Ροδόπη) αλλά και για το ενδεχόμενο προώρων εκλογών στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσει το Προξενείο να προωθήσει απολύτως ελεγχόμενους από το ίδιο υποψήφιους καθώς τώρα υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την στάση των δυο βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ Ροδόπης Karayusuf και Mustafa.
Η επίσκεψη στο χωριό Λύκειο δεν είναι τυχαία καθώς ανήκει στον Δήμο Αρριανών που δήμαρχος έχει εκλεγεί ο Ahmed Rivan και αποτελεί την ιδιαίτερη πατρίδα του υπουργού εργασίας και πρώην υγείας της Τουρκίας Mehmet Muezzinoglu ο οποίος και θα συνοδεύσει τον κ. Yildirim στην Θράκη. Το δείπνο ιφτάρ προγραμματίζεται για πάνω από 5000 άτομα σε μια επίδειξη δύναμης από το Προξενείο…
Η Θράκη αποτελεί προσφιλή… προορισμό για τους τούρκους πολιτικούς που επενδύουν πολιτικά στην κηδεμόνευση ενός μουσουλμανικού πληθυσμού τον οποίο θέλουν να παρουσιάζουν ως συμπαγή τουρκική μειονότητα και δεν είναι τυχαίο ότι σε μια τέτοια δύσκολη περίοδο για την Τουρκία ο τούρκος πρωθυπουργός επέλεξε την Ροδόπη για δείπνο ιφτάρ στο εξωτερικό… Όσο για την οικογένεια Erdogan, ο γιος του είχε πραγματοποιήσει περιοδεία στην Θράκη πριν από τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, ενώ τώρα θα συνοδεύει εκτός απροόπτου τον τούρκο πρωθυπουργό ο Berat Albayrak γαμπρός του Erdogan και υπουργός ενέργειας της Τουρκίας.