Σημαντικό βήμα στην προώθηση ενός στρατηγικής σημασίας έργου που θα προσφέρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας στην Ε.Ε., παρακάμπτοντας απρόβλεπτους πολιτικούς παράγοντες, όπως η Τουρκία του Ερντογάν, ενισχύοντας συγχρόνως τη θέση και της Ελλάδας ως ουσιαστικού ενεργειακού κόμβου που συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης είναι συνάντηση που πραγματοποιείται σήμερα στο Ισραήλ μεταξύ των υπουργών ενέργειας της Ελλάδας, του Ισραήλ, της Κύπρου, του υπουργού ανάπτυξης της Ιταλίας και του αρμοδίου Επίτροπου της Ε.Ε., με αντικείμενο τον αγωγό φυσικού αερίου East Med.
Οι κ. Στάινιτς, Σταθάκης, Λακκοτρύπης και ο Ιταλός υπουργός, Κάρλο Καλεντα, καθώς και ο επίτροπος Μιγκουέλ Αρίας Κανέτες συζητούν τα επόμενα βήματα για την προώθηση του σημαντικού έργου του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου μήκους 1.300 χιλιομέτρων, που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Ένα έργο που έχει να αντιμετωπίσει σοβαρές τεχνολογικές προκλήσεις λόγω του μήκους και του μεγάλου βάθους στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και της οικονομικής βιωσιμότητας, καθώς το φυσικό αέριο που θα φθάνει μέσω του αγωγού θα είναι πιο ακριβό από αυτό που προσφέρει η Ρωσία, αλλά αποτελεί τη μοναδική ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση για εξασφάλιση της στρατηγικής σημασίας διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών και μείωση της εξάρτησης από την Μόσχα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ενδιαφέρον και της Ιταλίας (λόγω της εμπλοκής και του ιταλικού πετρελαϊκού κολοσσού ΕΝΙ) και της Ε.Ε., έχει αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, μετά μάλιστα και την άρση των αντιρρήσεων που έθεταν οι Βρυξέλλες για την κατασκευή και του δευτέρου αγωγού στη Βαλτική, που θα μεταφέρει απευθείας ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία (Nord Stream 2). Στα θετικά είναι ότι το κόστος κατασκευής του αγωγού, σύμφωνα με τις νέες μελέτες, περιορίζεται σημαντικά και φθάνει τα 5,7 δισ. δολάρια, ποσό που δεν είναι απαγορευτικό για την κατασκευή του ακόμη και με τις σημερινές χαμηλές τιμές πετρελαίου. Η δε προκαταρκτική τεχνική μελέτη (pre-feed study) για τον EastMed, την οποία διενήργησε η κοινοπραξία IGI Poseidon με χρηματοδότηση από τον κανονισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), έχει καταδείξει ότι ο προτεινόμενος αγωγός είναι τεχνικά εφικτός και εμπορικά βιώσιμος.
Αν και υπάρχουν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που πιέζουν, ώστε να μην επιλεγεί η εξαγωγή του φυσικού αερίου αποκλειστικά μέσω του East Med, αλλά ένα μέρος της παραγωγής του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν να εξαχθεί μέσω Τουρκίας, η μη προβλεψιμότητα του τούρκου προέδρου και η αβεβαιότητα που προκαλεί σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς της Τουρκίας, υποχρεώνουν στην επίσπευση των διαδικασιών για τη δρομολόγηση του αγωγού προς την Ελλάδα.
Μια μεγάλη πρόκληση που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι χώρες της περιοχής είναι η προστασία των υπεράκτιων εγκαταστάσεων, των γεωτρήσεων και των πλατφορμών άντλησης του φυσικού αερίου, με δεδομένο ότι υπάρχουν ασύμμετρες απειλές και οι τρομοκρατικές οργανώσεις έχουν αποκτήσει πρόσβαση και σε εξελιγμένα οπλικά συστήματα.
Το Ισραηλινό Ναυτικό σχεδιάζει να εγκαταστήσει στις 4 νέες κορβέτες που έχουν παραγγελθεί και ναυπηγούνται ήδη στη Γερμανία το αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome, το οποίο με ιδιαίτερη επιτυχία τα τελευταία τέσσερα χρόνια εξουδετερώνει τις πυραυλικές επιθέσεις με μικρά και μη εξελιγμένα πυραυλικά συστήματα, κυρίως από τη Γάζα. Κάθε συστοιχία Iron Dome είναι εξοπλισμένη με 20 ανασχετικούς πυραύλους Tamir. Τα ισραηλινά πολεμικά σκάφη θα εξοπλισθούν επίσης, με το αντιπυραυλικό σύστημα Barak 8 που προορίζεται για ανάσχεση πιο εξελιγμένων πυραυλικών συστημάτων, όπως οι ρωσικοί Yakhont.
Πάντως το ενεργειακό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ανατολική Μεσόγειο. Η αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών για Ζητήματα Ενεργειακής Διπλωματίας, Ρόμπιν Ντάνιγκαν θα παραβρεθεί εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης στην υπογραφή των συμβολαίων μεταξύ της κυπριακής κυβέρνησης και της ExxonMobil, στις 5 Απριλίου, μια κίνηση που δεν είναι απλά συμβολικού χαρακτήρα, δείχνοντας την αποφασιστικότητα της Ουάσιγκτον να στηρίξει το εγχείρημα του πετρελαϊκού κολοσσού να μπει στο ενεργειακό παιγνίδι της Μεσογείου. Δεν είναι τυχαίο ότι η κίνηση αυτή των Αμερικανών εκδηλώνεται την στιγμή που η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία, η ρωσική ROSNEFT, στην οποία πλέον συμμετέχει, με ποσοστό 20% το κονσόρτσιουμ της Glencore και της Qatar Investment Authority, επιχειρεί να βάλει «πόδι» στη Μεσόγειο, στη Λιβύη, στην Αίγυπτο που έχει ήδη εξαγοράσει μερίδιο στο κοίτασμα Zohr αλλά και στο Ιρακινό Κουρδιστάν, απ'' όπου μόλις τις προηγούμενες ημέρες παρέλαβε το πρώτο φορτίο αργού, στο τουρκικό λιμάνι Σεϋχάν, που καταλήγει ο αγωγός από το ιρακινό Κουρδιστάν. Κινήσεις που συνδέονται άμεσα και με τις γενικότερες στρατηγικές επιδιώξεις της Μόσχας για δυναμική επιστροφή στην Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ν.Μ.
