(Φωτ.: 09/06/2015 - Τα ερείπια ενός σπιτιού από τους βομβαρδισμούς των δυνάμεων της Σαουδικής Αραβίας στην πόλη Σαναά, πρωτεύουσα της Υεμένης, που είχαν σαν στόχο να πλήξουν θέσεις των Σιιτών που ήλεγχαν την πόλη. Η ανακοίνωση της αποχώρησης, σήμερα, των στρατευμάτων της Σ. Αραβίας μόνο τυχαία δεν είναι με την πριν από δύο μέρες αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συρία.)
Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Μετά την ανακοίνωση «αποχώρησης» της Ρωσίας από τη Συρία, ήρθε και η σειρά της Σαουδικής Αραβίας να ανακοινώσει τη δική της «αποχώρηση» από την Υεμένη.
Ο εκπρόσωπος Τύπου της Συμμαχίας των χωρών υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, που μάχονται τους Σιίτες αντάρτες Houthi στην Υεμένη, Ταξίαρχος Ahmed al-Asiri, δήλωσε στις 16 Μαρτίου 2016 ότι έχουν ολοκληρωθεί οι κύριες στρατιωτικές επιχειρήσεις της Συμμαχίας και ότι πλέον θα επικεντρωθούν στην αποκατάσταση της τάξης και την ανοικοδόμηση της Υεμένης. Ο Ταξίαρχος επεσήμανε ότι η Σαουδική Αραβία θα συνδράμει τη νόμιμη κυβέρνηση της Υεμένης μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως η σταθερότητα στη χώρα. Με τη σειρά του, ο αναπληρωτής διοικητής των υεμενικών δυνάμεων Στρατηγός Ali Mohsen al-Ahmar δήλωσε ότι ο ίδιος και οι δυνάμεις που ελέγχει θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με τη Συμμαχία για την αποκατάσταση της τάξης και την ανοικοδόμηση της χώρας μετά την καταστροφή που επέφεραν οι αντάρτες Houthis. Ήδη στην πόλη Ταΐζ κοντά στο Άντεν η ζωή άρχισε να βρίσκει τους ρυθμούς της, οι κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν στα σπίτια τους και να λειτουργεί ξανά η αγορά.
Οι «σύμμαχοι» πονοκέφαλος για Μόσχα και Ριάντ
Η ανακοίνωση της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων από τη Συρία στις 14 Μαρτίου και ακολούθως δυο μέρες αργότερα η ανακοίνωση τερματισμού των στρατιωτικών επιχειρήσεων των Σαουδαράβων στην Υεμένη κάθε άλλο παρά τυχαίες είναι. Πληροφορίες θέλουν τη Μόσχα και το Ριάντ να βρίσκονται σε επικοινωνία και με τις κινήσεις τους να θέλουν να τιθασεύσουν τις φιλοδοξίες των κυριότερων «συμμάχων» τους στη Μέση Ανατολή: του Ιράν και της Τουρκίας, αντίστοιχα!
Αν και έχουν δει το φως της δημοσιότητας πολλές μελέτες και άρθρα που αφορούν τους λόγους της στρατιωτικής εμπλοκής της Ρωσίας στη συριακή κρίση, μια αιτία που έχει υποεκτιμηθεί από τους αναλυτές είναι ο φόβος της δράσης των ακραίων οργανώσεων των Σιιτών, όπως είναι η Hezbollah, που υποστηρίζουν τις δυνάμεις του Προέδρου της Συρίας, Bashar al-Assad, σε σχέση και την ώρα που γίνονται παράλληλα προσπάθειες από πολιτικούς κύκλους στην Τεχεράνη να περιορίσουν την ισχύ των ακραίων παρατάξεων στο εσωτερικό της χώρας. Εάν έμενε μόνη της η Hezbollah να βοηθάει τον Assad, τότε αυτό θα απογείωνε το προφίλ της και την ισχύ της στη Συρία, το Λίβανο και μέσα στο ίδιο το πολιτικό σύστημα του Ιράν. Ενδεχομένως η υπέρμετρη εμπλοκή της να καθιστούσε ακόμη πιο αδιάλλακτο το καθεστώς Assad, δυσκολεύοντας περισσότερο την προοπτική τερματισμού του πολέμου και την έναρξη των συνομιλιών με τους αντικαθεστωτικούς.
Εμπλεκόμενη η Ρωσία στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Συρίας έθεσε αυτόματα στο περιθώριο τη Hezbollah και τις υπόλοιπες σιιτικές οργανώσεις, ενώ παράλληλα εντάσσοντάς τες υπό ρωσικό έλεγχο μαζί με τις υπόλοιπες καθεστωτικές δυνάμεις ουσιαστικά ασκούσε έλεγχο επί της δράσης τους. Όντας πλέον αποδυναμωμένες και με ελεγχόμενη δράση, οι σιιτικές και αλαουικές δυνάμεις του Assad εκτιμήθηκε ότι δεν αποτελούν απειλή για την επόμενη μέρα, έτσι η Ρωσία, εξασφαλίζοντας την πρόσβαση του Assad στο 25% του εδάφους της παλιάς Συρίας, ολοκλήρωσε την στρατιωτική της αποστολή και «αποσύρθηκε», όπως ακριβώς τα είχε συμφωνήσει με τις ΗΠΑ πριν τη Σύνοδο των G-20 στην Αττάλεια της Τουρκίας.
Το δώρο της Ρωσίας και των ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία
Η κίνηση της Ρωσίας έδωσε μεγάλη ανάσα και σε ένα φαινομενικό της αντίπαλο και αντίπαλο του Assad: τη Σαουδική Αραβία! Όσο τα ρωσικά αεροσκάφη κατέστρεφαν τα κομβόι εφοδίων και πετρελαίου του Ισλαμικού Κράτους προς την Τουρκία, όσο οι ρωσικές δυνάμεις βοηθούσαν την προέλαση των Κούρδων και των κυβερνητικών δυνάμεων στα τουρκοσυριακά σύνορα και όσο το ΝΑΤΟ δεν έπεφτε στις τουρκικές παγίδες για εμπλοκή στο συριακό χάος, τόσο η Άγκυρα πίεζε το Ριάντ για έναρξη κοινών επιχειρήσεων υπέρ των αντικαθεστωτικών στη Συρία, εκβιάζοντας ουσιαστικά με την τουρκική υποστήριξη στη Σαουδική Αραβία σε άλλα θέματα που «έκαιγαν» τη σαουδαραβική πλευρά. Με την «αποχώρηση» της Μόσχας από τη Συρία, το Ριάντ «αφόπλισε» τη σύμμαχό του Τουρκία από τα επιχειρήματά της υπέρ μιας στρατιωτικής εισβολής.
Η «αποχώρηση» της Ρωσίας από τις συριακές στρατιωτικές επιχειρήσεις ήταν το μεγάλο δώρο της Μόσχας –και των ΗΠΑ– στη Σαουδική Αραβία, ώστε και εκείνες με τη σειρά τους να ολοκληρώσουν τις επιχειρήσεις και να αποχωρήσουν στρατιωτικά από την Υεμένη, δίνοντας την ευκαιρία στους μετριοπαθείς της Τεχεράνης να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά τη στάση τους και την επιδίωξή τους για άνοιγμα των σχέσεων με τη Δύση –και τη Σαουδική Αραβία– έναντι των ακραίων απομονωτιστών Σιιτών, που υποστήριζαν ανοιχτά τη Hezbollah και τους Houthis, και κρυφίως υπονόμευαν το άνοιγμα του Ιράν στον κόσμο.
Έτσι, η δήλωση του Ρώσου Προέδρου, Vladimir Putin, ότι αν χρειαστεί, εντός 48 ωρών, η Ρωσία μπορεί να είναι παρούσα πάλι στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή μάλλον έχει αποδέκτες κυρίως το καθεστώς Assad, τους Ιρανούς και τους Τούρκους, παρά άλλους εμπλεκόμενους στην κρίση.
* Ο κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος, σύμβουλος εκτίμησης γεωπολιτικών κινδύνων.
