Του Νίκου Μελέτη
Σταθερή πίεση προς την Αλβανική πλευρά οφείλει να συνεχίσει να ασκεί η Αθήνα, προκειμένου ο Έντι Ράμα να υλοποιήσει την δέσμευση για χορήγηση δικαιώματος και των μειονοτικών της Χειμάρρας να εγγράψουν τις περιουσίες τους και να αποκτήσουν αναγνωρισμένους τίτλους ιδιοκτησίας και να μην επιτρέψει ελιγμούς της αλβανικής πλευράς με μοναδικό σκοπό τον εξωραϊσμό της εικόνας της χώρας ενόψει αποφάσεων της Ε.Ε. για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Μετά την συλλογική ελληνική αντίδραση, που όλες οι πολιτικές δυνάμεις συντάχθηκαν με την προειδοποίηση του πρωθυπουργού για συνέπειες στην ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας ο Ε. Ράμα που βρίσκεται ήδη σε δύσκολη θέση υποχρεώθηκε να αποσύρει από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης την αρνητική Απόφαση 172 και δυο ημέρες αργότερα επανήλθε με την τροποποίηση της Απόφασης 708 που πλέον αποτελεί τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο, πρώτο θετικό βήμα, για την εξασφάλιση τίτλων ιδιοκτησίας από τους ομογενείς κυρίως στην περιοχή της Χειμάρρας (από Παλάσα έως Νίβιτσα).
Με την νέα απόφαση-τροπολογία της απόφασης 708 η αλβανική κυβέρνηση υποχρεώνεται να επιστρέψει την κατάσταση στο περιουσιακό εκεί που βρίσκονταν τον Ιανουάριο του 2018 πριν την έκδοση της απόφασης 138. Πλέον με τη νέα τροπολογία δίνεται η δυνατότητα και η προτεραιότητα στους ιδιώτες έναντι του κράτους να εγγράψουν τις περιουσίες τους με όποιον τίτλο διαθέτουν.
Αυτό είναι ένα πρώτο νομικό βήμα, απομένει βεβαίως το δύσκολο και ειδικά για την περίπτωση της Αλβανίας στάδιο της εφαρμογής. Τι ακριβώς συμβαίνει.
Υπάρχουν δυο ειδών τίτλοι: είτε από την Επιτροπή Απόδοσης Περιουσιών ,που επέστρεψε περιουσίες που κατείχαν ιδιώτες πριν από το 1945 και την κρατικοποίηση των περιουσιών, είτε με τον Νόμο 7501/1991 που έδωσε τίτλους για την γη που κατείχαν γεωργικοί κρατικούς συνεταιρισμούς και επιχειρήσεις ,στα μέλη των συνεταιρισμών αυτών.
Παρ όλα αυτά υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες για πολλούς ιδιοκτήτες που είτε έχοντας παλιούς τίτλους δεν δέχθηκαν να διεκδικήσουν τίτλους για άλλες εκτάσεις που είχαν κρατικοποιηθεί και επέμειναν να διεκδικούν την αναγνώριση των τίτλων προ του 1945.
Πολλοί ιδιοκτήτες βάσει του 7501 πήραν «άδεια χρίσης» και όχι Τίτλο ιδιοκτησίας και έτσι δεν μπορούσαν ούτε να αξιοποιήσουν, ούτε να κτίσουν ούτε να πουλήσουν την περιουσία.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι και ο νόμος 93/2015 ο οποίος προβλέπει την απαλλοτρίωση περιουσιών η παραχώρηση κρατικής γης (που μπορεί να είναι υπό αμφισβήτηση και να διεκδικούν επί αυτής δικαιώματα πολίτες που έχουν τίτλους τίτλους) σε ιδιώτες για την Τουριστική Αξιοποίηση.
Η απόφαση 138 που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο 2018 ήταν η πιο ακραία, που ανέτρεπε πλήρως ακόμη και αυτό το προβληματικό νομικό πλαίσιο που υπήρχε καθώς απαγόρευε την εγγραφή τίτλων από οποιονδήποτε πολίτη σε όλη την ακτογραμμή της Αλβανίας σε βάθος μέχρι 1,5 χιλιόμετρα από την ακτογραμμή.
Υπήρξαν επίσης οι αποφάσεις 708 που καθιστούσε όλες τις περιουσίες κρατικές και η 712 που έδινε προτεραιότητα εγγραφής σε όσους είχαν τίτλο και για όλες τις άλλες περιουσίες προέβλεπε ότι περνάνε στο κράτος.
Η απόφαση 172 η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα και αποσύρθηκε δυο ημέρες μετά και αφού υπήρξαν εντονότατες αντιδράσεις από την Αθήνα, προέβλεπε την «προσωρινή απαγόρευση της εγγραφής στο υποθηκοφυλακείο της αγροτικής γης των πρώην συνεταιρισμών και γεωργικών εταιριών στις περιοχές για τις οποίες έχει ορισθεί ως προτεραιότητα η τουριστική ανάπτυξη».
Με την κατάργηση ουσιαστικά των αποφάσεων 138, 712 ,172 και την τροποποίηση του 708 με τη νέα ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα εγγραφής των περιουσιών στο Υποθηκοφυλακείο, από ιδιώτες με κάθε τίτλο που διαθέτουν. Η νέα ρύθμιση αφορά 500 οικογένειες στην Χειμάρρα από Παλάσα μέχρι Νίβιτσα.
Από και πέρα συνεχίζεται η δύσκολη προσπάθεια από τα μέλη της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας να κατοχυρώσουν τους τίτλους ιδιοκτησίας τους, καθώς η Διοίκηση συνήθως εγείρει μια σειρά προσκομμάτων, που καθιστά αδύνατη την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Κατόπιν θα πρέπει να αντιμετωπισθεί το ζήτημα, με την υποχρεωτική απαλλοτρίωση εκτάσεων που εντάσσονται σε περιοχές για τουριστική αξιοποίηση. Αυτό αφορά όλο σχεδόν το παραθαλάσσιο μέτωπο της Αλβανίας αλλά στις περιοχές της Χειμάρρας, οι ελληνικές περιουσίες που στοχοποιούνται δεν μεταφέρονται σε επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν ομογενείς, αλλά σε εταιρίες αλβανικών συμφερόντων που συνήθως διαχειρίζονται μαύρο χρήμα και επενδύουν σε ακίνητα για το ξέπλυμα εσόδων από εμπόριο ναρκωτικών και όπλων.
Η Αθήνα δεν πρέπει να μείνει μόνο στις προειδοποιήσεις για την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας, η οποία εξάλλου δεν εξαρτάται μόνο από την Ελλάδα, αλλά να αξιοποιήσει όλα τα «όπλα» που διαθέτει μέχρις ότου δοθεί οριστική λύση στο περιουσιακό της μειονότητας, που συνδέεται ευθέως με την ίδια την επιβίωση της...
