Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί στο στόχαστρο της πλειοψηφίας των ηγετών της Ευρώπης για το «τόλμημά» του, να φιλοξενήσει στην Αθήνα τη συνάντηση του ευρωπαϊκού νότου. Ο ίδιος φέρεται να το γνωρίζει, αλλά στηρίζεται στο γεγονός πως θα έχει την υποστήριξη των Ματέο Ρέντσι και Φρανσουά Ολάντ, αν κάτι στο μεταξύ δεν έχει μεταβληθεί, καθώς ο Γάλλος Πρόεδρος συντρώγει σήμερα με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ.
Κι αν σε επίπεδο «Νότου» ενδεχομένως θα έχει συμμάχους στη συζήτηση των θεμάτων της δημοσιονομικής σταθερότητας, θα βρεθεί μόνος στα θέματα που αφορούν τη συνέχιση μιας πολιτικής που αρνείται την ανάπτυξη, καθώς η κυβέρνησή του υποσκάπτει κάθε πιθανό θετικό μέτρο και ειδικότερα τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, μέρος της συμφωνίας του με τους εταίρους.
Το τελευταίο εξακολουθεί να αποτελεί «σημείο ενόχλησης» για την ΕΕ καθώς η χώρα δεν έχει ξεπεράσει τα προβλήματα που την έφεραν στη δύσκολη σημερινή θέση της.
Μια Σύνοδος κρυμμένη στο Κάστρο
Σε λιγότερο από 12 ώρες μέσα στο κάστρο της Μπρατισλάβα, που οι παχιοί πέτρινοι τοίχοι του εμποδίζουν τις διαρροές προς τα έξω, η ηγεσία της ΕΕ θα κληθεί να πάρει αποφάσεις στην Άτυπη Σύνοδο της Ένωσης και την πρώτη που οι ευρωπαίοι πραγματοποιούν με απόφαση να προχωρήσουν μπροστά, αφήνοντας πίσω τους τη Βρετανία και το Brexit.
Στο μεταξύ οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί, στο διάστημα από το βρετανικό δημοψήφισμα ως σήμερα, έχουν πολλαπλασιάσει τις προειδοποιήσεις σχετικά με τον πιθανό θάνατο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), αν δεν ενισχυθεί ουσιαστικά η ενότητά της σε όλα τα επίπεδα.
Αντίθετα όμως με αυτές τις εκκλήσεις, τα μηνύματα που στάλθηκαν πριν τη Σύνοδο, από την Αθήνα έως τη Βουδαπέστη προς Βερολίνο ή τις Βρυξέλλες, δείχνουν τάσεις φυγόκεντρες. Η κατάσταση αυτή συνεπικουρούμενη κι από την αντίθεση -στη φάση αυτή- των ευρωπαίων ηγετών να μιλήσουν για τα πραγματικά ζητήματα , δεν δίνει πολλές ελπίδες για πρακτικά αποτελέσματα.
Η Ευρώπη τα χρόνια που πέρασαν, από την ιδρυτική διακήρυξή της στη Ρώμη, το 1957, ως σήμερα είχε ένα μοναδικό δρόμο για να προχωρήσει. Την σύγκρουση. Η σύγκρουση ιδεών και θέσεων, προτάσεων και απόψεων είναι αυτή που έφτασε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα εδώ που βρίσκεται σήμερα.
Στη σημερινή συγκυρία όμως, οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν επιθυμούν στην Μπρατισλάβα συγκρούσεις. Όλα δείχνουν πως θα ανταλλάξουν ήρεμα απόψεις, θα ακούσουν ο καθένας τις σκέψεις των άλλων και θα αφήσουν την ουσιώδη σύγκρουση να πραγματοποιηθεί στην έδρα της ΕΕ, στις Βρυξέλλες, στην πρώτη Σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί εκεί σε μερικές εβδομάδες.
Ο διαλυμένος άξονας
Χθες, η Άγκελα Μέρκελ είχε γεύμα με τον Φρανσουά Ολάντ. Συμφώνησαν το καλοκαίρι - με τον Ιταλό ομόλογό τους Ματέο Ρέντσι - σε ό,τι μοιάζει με ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Να προωθήσουν πολιτικές που αφορούν την ασφάλεια, την ανάπτυξη και τη νεολαία.
Αυτό όμως ήταν τον καλοκαίρι κι από τότε ως σήμερα, οι δυο τους χάνουν την πολιτική τους δύναμη κάτω από τα πόδια τους καθώς το μεταναστευτικό στη Γερμανία και η ανεργία και το εργασιακό στη Γαλλία δεν επιτρέπουν στον γαλλογερμανικό άξονα περιθώρια κοινών ενεργειών.
Ένα ακροδεξιό κόμμα, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία», ριζώνει στη γερμανική πολιτική ζωή, στοχεύοντας πρωτίστως την Καγκελάριο, ενώ στη Γαλλία, η πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λε Πεν, φέρεται να είναι βεβαία για τη συμμετοχή της στον β' γύρο των προσεχών Προεδρικών εκλογών, τον Μάιο του 2017.
Επιπλέον, η συμμετοχή των Ρέντσι και Ολάντ στη συνάντηση των Αθηνών, επανάφερε στην επικαιρότητα το μέτωπο Βορρά- Νότου, που η ΕΕ από την εποχή του Ντελόρ κρατούσε καλά κρυμμένο μέσα στις πολιτικές της, ενώ η ομάδα των πρώην ανατολικών με επικεφαλής την Ουγγαρία απειλεί να εμποδίσει την όποια διαχείριση του μεταναστευτικού, με όρους διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.
O Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, στο προχθεσινό διάγγελμά του απηύθυνε ένα μήνυμα αγωνίας για την Ευρώπη καθώς βλέπει να εγκαταλείπονται πάγιες πολιτικές και ηθικές αξίες που ως σήμερα η ΕΕ αποδεχόταν και πάλαμε για αυτές. «Η φτώχεια φέρνει γκρίνια» και η οικονομική και μεταναστευτική κρίση δεν άφησαν αλώβητη την ήπειρο.
Επιχειρώντας να ισορροπήσει ανάμεσα σε Βορρά και Νότο, τον ανθρωπισμό και τις ανάγκες, θα είναι δύσκολο να ακουστεί από τα μέλη του Συμβουλίου που στη φάση αυτή όλα τους, θέλουν να κατοχυρώσουν πως στην πρώτη τακτική Σύνοδο θα προταχθούν τα θέματα που αφορούν τις χώρες τους γιατί αυτό έχει στενή σχέση με τις πολιτικές και κομματικές τους επιδιώξεις…
Γιάννης Δημητριάδης
