Του Νίκου Μελέτη
Πρόσω ολοταχώς για τη συνέχιση των ερευνητικών δραστηριοτήτων στην κυπριακή ΑΟΖ, λίγες ημέρες μετά τον εξαναγκασμό της ιταλικής εταιρείας ΕΝΙ να αποσύρει το γεωτρύπανο Saipem 12000, καθώς την επόμενη εβδομάδα φθάνουν στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ δύο σκάφη που θα πραγματοποιήσουν έρευνες για λογαριασμό της αμερικανό - καταριανής κοινοπραξίας των πετρελαϊκών κολοσσών Exxon Mobil/Qatar Petroleum.
Αν και η πραγματοποίηση των ερευνών από τα δύο σκάφη δεν προβλέπει γεωτρήσεις και ουσιαστικά προετοιμάζει το έδαφος για την πρώτη γεώτρηση της κοινοπραξίας που προγραμματίζεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2018 προς το φθινόπωρο, θα αποτελέσει ένα κρίσιμο τεστ για τις διαθέσεις της Τουρκίας, μετά το επεισόδιο στο Οικόπεδο 3.
Οι έρευνες θα επικεντρωθούν στους στόχους που έχει θέσει η πετρελαϊκή εταιρεία που έχουν ονομασθεί: «Δελφίνος», «Άνθειας» και «Γλαύκος».
Τα δυο ερευνητικά σκάφη Ocean Investigator και Med Surveyor βρίσκονται στην περιοχή, το μεν πρώτο αγκυροβολημένο στο Λαύριο, το δεύτερο διενεργεί έρευνες ανοικτά της Χάιφα.
Οι κυπριακές αρχές εξέδωσαν χθες NAVTEX (109/17) με την οποία αναγγέλλουν την πραγματοποίηση «περιβαλλοντικών ερευνών» από τις 11 Μαρτίου έως τις 20 Απριλίου στην περιοχή.
Η Exxon Mobil δεν διεκδίκησε τυχαία το Οικόπεδο 10 το οποίο γειτνιάζει με το αιγυπτιακό Οικόπεδο που εντοπίσθηκε από την ΕΝΙ το γιγαντιαίο κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr και εκτιμά ως πολύ πιθανό το να υπάρχει συνέχεια των γεωλογικών σχηματισμών και στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο προγραμματισμός της Exxon Mobil συμπίπτει με μια κρίσιμη καμπή στην οποία εισέρχεται ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κύπρου μετά την αδυναμία της ΕΝΙ να πραγματοποιήσει τη δοκιμαστική γεώτρηση στο Οικόπεδο 3 και την προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλλει τετελεσμένα με την πολιτική των κανονιοφόρων.
Το περιβάλλον όμως στο Οικόπεδο 10 είναι αρκετά διαφορετικό. Απέναντι στην Τουρκία δεν είναι η Ρώμη, που βρισκόταν ουσιαστικά και σε ακυβερνησία λόγω προεκλογικής περιόδου και έτσι οι επαφές και οι παρεμβάσεις της για λογαριασμό της ΕΝΙ, δεν είχαν αποτέλεσμα. Παρά το ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο ναδίρ, θεωρείται μάλλον απίθανο να υπάρξει η ίδια αντιμετώπιση των σκαφών που θα επιχειρούν για λογαριασμό της Exxon Mobil, ειδικά μάλιστα τη στιγμή που στην περιοχή θα υπάρχει ισχυρή αμερικανικη ναυτική παρουσία λόγω των εξελίξεων στην Συρία.
Βεβαίως η εμπειρία δείχνει ότι σε τέτοιου είδους έρευνες, η Τουρκία περιορίζεται σε κάποια μικρής έντασης παρενόχληση και σε κάποιες δημόσιες τοποθετήσεις και δεν κλιμακώνει όπως έγινε στο Οικόπεδο 3.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι ότι το Οικόπεδο 3 θεωρήθηκε πιο «ευάλωτο» από την Άγκυρα, καθώς η χάραξή του στηρίζεται σε οριοθέτηση των ΑΟΖ Κύπρου - Λιβάνου της οποίας όμως η επικύρωση από το Κοινοβούλιο του Λιβάνου εκκρεμεί εδώ και μερικά χρόνια.
Χωρίς αυτό να νομιμοποιεί φυσικά το Τουρκικό ναυτικό να παρεμβαίνει σε περιοχές που σε κάθε περίπτωση ούτε η Τουρκία μπορεί να εγείρει αξιώσεις, αλλά ούτε φυσικά και το ψευδοκράτος, καθώς το Οικόπεδο 3 απέχει από τις περιοχές που ελέγχει το κατοχικό καθεστώς, είναι εντελώς διαφορετικό να επιχειρηθεί η ίδια παρέμβαση σε Οικόπεδο το οποίο χαράχθηκε βάσει διακρατικής συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ, όπως συνέβη με το Οικόπεδο 10, (Συμφωνία Κύπρου - Αιγύπτου/2003)
Η κυπριακή NAVTEX:
WRNG NR 109/17
ENVIRONMENTAL SURVEY
FROM 11 MAR 18 UNTIL 20 APR 18
IN AREA BOUNDED BY:
33 30.00 N 031 15.00 E
33 30.00 N 031 55.00 E
33 08.50 N 031 55.00 E
33 11.50 N 031 36.50 E
33 19.00 N 031 15.00 E
CAUTION ADVISED
