(φωτ. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, με τον Σκοπιανό ομόλογό του, Nikola Poposki. Στιγμιότυπο από την επίσκεψη του κ. Κοτζιά στα Σκόπια τον Ιούνιο)
Την πρώτη επίσκεψη στην Ελλάδα μετά από σχεδόν 15 χρόνια πραγματοποιεί Σκοπιανός υπουργός εξωτερικών, καθώς φθάνει στην Αθήνα ο Nikola Poposki για συνομιλίες με τον Νίκο Κοτζιά, όπου δεν αναμένεται φυσικά να κάνουν την έκπληξη στο θέμα της ονομασίας, αλλά έχουν στόχο την εξεύρεση τρόπων ώστε να διευκολυνθούν και να αναπτυχτούν οι σχέσεις των δυο χωρών.
Μια επίσκεψη όμως που γεννά πολλά ερωτηματικά για το πού θέλει να οδηγήσει το Σκοπιανό η κυβέρνηση και εάν τελικά πρόκειται για έναν ακόμη πειραματισμό υψηλού ρίσκου για τα εθνικά συμφέροντα.
Μετά από μια σειρά ετών που η πΓΔΜ (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) επεδίωξε την παράκαμψη του θέματος της ονομασίας και επικέντρωσης των σχέσεων στην εφαρμογή Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και ανάπτυξης των εμπορικών, οικονομικών, πολιτιστικών και τουριστικών σχέσεων, θεωρώντας ότι έτσι εξουδετερώνεται η πίεση για το θέμα της ονομασίας, είναι η ελληνική πλευρά που έρχεται τώρα να υποστηρίζει τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Η διαδικασία αυτή διχάζει, καθώς ενώ τα ΜΟΕ διευκολύνουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των δυο χωρών, συγχρόνως ακυρώνουν την ελληνική επιχειρηματολογία ότι η εκκρεμότητα του ονόματος και ο αλυτρωτισμός που κρύβει εμποδίζουν και δηλητηριάζουν τις σχέσεις των δυο χωρών.
Να αποδυναμώσει το θέμα της ονομασίας θέλει η κυβέρνηση
Η επίσκεψη πραγματοποιείται μέσα στη σύγχυση που δημιουργήθηκε με το δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian ότι ο κ. Nikola Gruevski είναι έτοιμος να αλλάξει το όνομα της χώρας του και να προχωρήσει σε δημοψήφισμα.
Λίγες ώρες αργότερα ο κ. Gruevski διέψευσε το δημοσίευμα
Ο Ν. Κοτζιάς, έχοντας την πλήρη στήριξη του Αλ. Τσίπρα, θέλει να προχωρήσει τις σχέσεις με την πΓΔΜ, με την προσδοκία ότι η οικοδόμηση σχέσεων αμοιβαία επωφελών θα αποδυναμώσει το θέμα της ονομασίας και με την πίεση και της κοινωνίας των πολιτών θα μπορέσει να βρεθεί μια λύση που θα σώζει τα προσχήματα και για τις δυο πλευρές.
Μεγάλο εμπόδιο φυσικά σε αυτόν τον σχεδιασμό είναι ο κυβερνητικός εταίρος, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, καθώς θα είναι μάλλον δύσκολο για τον κ. Καμμένο μετά το Μνημόνιο να «καταπιεί» και μια λύση που έτσι κι αλλιώς δεν θα είναι απολύτως ικανοποιητική στο Σκοπιανό.
Πάντως η συγκυρία δεν είναι κακή. Η Σύνοδος υπουργών εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις αρχές Δεκεμβρίου επαναβεβαίωσε τη σημαντική για τη χώρα μας απόφαση του Βουκουρεστίου του 2008, βάσει της οποίας η πρόσκληση για ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ είναι ενεργή αλλά υπό την προϋπόθεση της εξεύρεσης αμοιβαία αποδέκτης λύσης στο θέμα της ονομασίας.
Αναβάλλεται η ευρωπαϊκή προοπτική
Επίσης και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Σύνοδος Κορυφής δεν πρόκειται να συζητήσει το ενδεχόμενο έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ, όχι μόνο λόγω του ονόματος, αλλά και των σοβαρών πολιτικών προβλημάτων στη γειτονική χώρα και καθώς ο διεθνής παράγοντας αναμένει την έκβαση της εκλογικής διαδικασίας που θα γίνει υπό την επίβλεψη και της Ε.Ε. την Άνοιξη. Η Κομισιόν, για πρώτη φορά όμως μετά από έξι χρόνια, ανέβαλε για τον Μάιο την εισήγηση της για έναρξη ή όχι των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μετά τις εκλογές του Απριλίου, και εκ των πραγμάτων η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετατίθεται για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου και ενώ τον Ιούλιο πραγματοποιείται και η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία.
Τα προβλήματα Δημοκρατίας, οι σοβαρές παραβιάσεις των αρχών της διαφάνειας και του κράτους Δικαίου και η ελλιπής εφαρμογή της Συμφωνίας της Οχρίδας εμποδίζουν την ευρωπαϊκή πορεία της πΓΔΜ και ο κ. Gruevski δεν μπορεί τουλάχιστον στο επίπεδο της Ε.Ε. να ισχυρισθεί ότι είναι η Ελλάδα που μπλοκάρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Το πρόσθετο «βαρίδι» του μεταναστευτικού
Το προσφυγικό πρόσθεσε νέα προβλήματα στις σχέσεις των δυο χωρών, καθώς τα Σκόπια έθεσαν φραγμό στην ανεξέλεγκτη ροή των προσφύγων και μεταναστών προς βορρά, εγκλωβίζοντας όλο το προσφυγικό ρεύμα στην Ελλάδα και αυτό ήταν μια πρωτοβουλία την οποία με ικανοποίηση δέχθηκε η Γερμανία και άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες.
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να δεχθεί αυτό που από την αρχή ζήταγαν οι Σκοπιανοί, την εγκατάσταση δηλαδή στα σύνορα δυνάμεων της FRONTEX που σε αρχικό στάδιο ασχολούνται μεν με την καταγραφή των προσφύγων, αλλά μακροπρόθεσμα δημιουργείται η αίσθηση της «νεκρής ζώνης», όπου τον έλεγχο αναλαμβάνουν υπερεθνικές δυνάμεις.
Η Αθήνα βρίσκεται στη δύσκολη θέση πια να είναι υποχρεωμένη μεν να δίνει μάχες οπισθοφυλακής για το όνομα, τις οποίες μάλιστα δεν πιστεύουν και τόσο στην κυβέρνηση, τουλάχιστον στο σκέλος του ΣΥΡΙΖΑ, και ταυτόχρονα υλοποιεί ένα πρόγραμμα Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα οποία αποδυναμώνουν τη διαπραγματευτική θέση της ενόψει των δύσκολων Συνόδων Κορυφής, της Ε.Ε. τον Ιούνιο και του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο.
