Του Νίκου Μελέτη
«Δημιουργικές λύσεις» αναζητούν οι υπουργοί εξωτερικών της Ελλάδας και της πΓΔΜ, Ν. Κοτζιάς και Ν. Δημητρώφ που συνεχίζουν τις συνομιλίες τους αύριο παρουσία του μεσολαβητή του ΟΗΕ Μ. Νίμιτς, καθώς έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.-Δ. Βαλκανίων στην Σόφια στις 17 Μαΐου ,όπου στο περιθώριο της Συνόδου αναμένεται να πραγματοποιηθεί εκτός απροόπτου μια ακόμη συνάντηση των πρωθυπουργών Αλ. Τσίπρα και Ζ. Ζάεφ.
Η συνάντηση των δυο πρωθυπουργών επρόκειτο αρχικά να προγραμματισθεί όταν οι συνομιλίες θα είχαν φθάσει σε τέτοιο σημείο που θα απαιτούνταν σε ανώτερο επίπεδο το έναυσμα για να υπάρξει η συμφωνία και να δρομολογηθεί το πλαίσιο εφαρμογής της.
Παρά την πρόοδο την οποία διαπιστώνουν οι κ. Κοτζιάς και Δημητρώφ, δεν έχει υπάρξει συμφωνία στο μείζον: στην erga omnes χρήση της νέας ονομασίας και την κατοχύρωση της μέσω της συνταγματικής αλλαγής ,αλλά και των θεμάτων ταυτότητας στα οποία επιμένει η σκοπιανή πλευρά.
Ιδιαίτερα σοβαρό θέμα είναι και η διαδικασία επικύρωσης και εφαρμογής της Συμφωνίας. Στην κατεύθυνση αυτή έχει υπάρξει επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων, τα οποία θα διευκόλυναν τον κ. Ζάεφ να «περάσει» μια λύση στο εσωτερικό της χώρας του, χωρίς όμως να τίθεται σε κίνδυνο η ικανοποίηση των «κόκκινων γραμμών» που έχει θέσει η Αθήνα.
Σενάρια τα οποία ανακυκλώνονται τις τελευταίες ημέρες στα Σκόπια κάνουν λόγο για νέα ονομασία μόνο για διεθνή χρήση, για προσθήκη στο Σύνταγμα διάταξης σύμφωνα με την οποία το νέο όνομα θα χρησιμοποιείται για τα εσωτερικά έγγραφα που θα είναι για διεθνή χρήση, και γίνεται πλέον ανοικτά συζήτηση για αλλαγή Συντάγματος και για Δημοψήφισμα (με αντικείμενο είτε το νέο όνομα είτε την προσθήκη διάταξης στο Σύνταγμα), που όμως άλλοτε τοποθετείται πριν την εφαρμογή της Συμφωνίας, άλλοτε πριν την ένταξη στην Ε.Ε., οπότε μεταφέρεται τότε και η εφαρμογή των συμφωνηθέντων...
Όλες αυτές οι «ιδέες» που διακινούνται όμως αφήνουν σοβαρά κενά: μένουν στην Διπλή Ονομασία, με διατήρηση του «Δημοκρατία της Μακεδονίας» στο εσωτερικό και προωθούν τεχνάσματα ώστε απλώς τα έγγραφα που θα είναι για διεθνή χρήση να έχουν αναφορά στην νέα «διεθνή» ονομασία. Επίσης συνδέεται η πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας με την... ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε., που σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει το πράσινο φως για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων χωρίς να έχει υλοποιηθεί η συμφωνία…
Η συνέντευξη του καθηγητή και πρωην πρεσβευτή της πΓΔΜ, Γκιόργκι Σπασόφ, στην εφημερίδα Nezavisen Vesnik και το άρθρο του αρχισυντάκτη του «FOKUS», Ζόραν Ντιμιτρίεφσκι, έδωσαν το στίγμα των αναζητήσεων της σκοπιανής πλευράς.
Όμως και ο Τάκι Φίτι, πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστήμων της πΓΔΜ (ΜΑΗΥ ή MANU), ενός θεσμού με ισχυρή επιρροή στην γειτονική χώρα που σταθερά προωθεί τον «Μακεδονισμό», έσπευσε να τοποθετηθεί στην κρίσιμη αυτή καμπή των διαπραγματεύσεων, δηλώνοντας ότι δεν πρέπει καν να τεθεί προς συζήτηση λύση με ένα όνομα για όλες τις χρήσεις.
Έφερε μάλιστα ως παράδειγμα το ότι θα πρέπει, εφόσον αλλάξει και το συνταγματικό όνομα και η ίδια η Ακαδημία να αλλάξει όνομα, καθώς δεν θα μπορεί να ονομάζεται πλέον «Μακεδονική», απέρριψε μάλιστα και το αίτημα της Ελλάδας για μια ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, αλλά ενωμένο σε μια λέξη, όπως αρχικά είχε ζητήσει η Αθήνα.
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι όμως τα στοιχεία της Δημοσκόπησης που πραγματοποίησαν το «Macedonian Center for International Cooperation-MCIC και Institute for Democracy "Societas Civilis" Skopje-IDSCS» από 5-20 Απριλίου με δείγμα 1004 ατόμων.
Το 47,1% τάσσεται εναντίον κάθε αλλαγής στο όνομα της χώρας ενώ η επιλογή για erga omnes χρήση είναι η τελευταία στις προτιμήσεις .
To 71,4% ζητά την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το όνομα ,με το 48,8% να δηλώνει ότι πρέπει να γίνει πριν από την επίτευξη συμφωνίας με την Ελλάδα, το 25,5% πριν την ένταξη της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και το 10,5% πριν την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Στο ερώτημα για το εάν το προτεινόμενο ονομα θα είναι «Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας» το 50,2% δηλώνει ότι θα απαντούσε «Όχι», το 41,5% «ΝΑΙ», το 3,5% δηλώνει ότι δεν θα ψήφιζε, ενώ το 4,5% δεν απάντησε.
Σε άλλο ερώτημα για το εάν «Συμφωνείτε με αλλαγή του ονόματος σε Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας όταν η χώρα θα ενταχθεί στην ΕΕ;», το 47,6% δηλώνει ότι θα απαντούσε «ΝΑΙ», και το 45% θα απαντούσε «ΟΧΙ».
Το χάσμα μεταξύ σλαβόφωνων και αλβανοφώνων είναι μεγάλο καθώς το 44,6% των Σλαβομακεδόνων δηλώνουν ότι προτιμούν να διατηρήσουν το όνομα της χώρας έναντι της Ευρωατλαντικής ενσωμάτωσης, με τους αλβανοφώνους να δηλώνουν σε ποσοστό 90,1% ότι προτιμούν την ευρωατλαντική ενσωμάτωση.
Σε ποσοστό 79,1% απορρίπτεται ένα ενιαίο σύνθετο όνομα όπως το Gornamakedonija, με το ποσοστό των Σλαβομακεδόνων να φθάνει το 89,9%.
Το 51,5% δεν συμφωνεί με την μετονομασία του Αεροδρομίου και του αυτοκινητοδρόμου, το 65,6% είναι εναντίον της απομάκρυνσης του αγάλματος του Εφίππου Πολεμιστή (του Μεγάλου Αλέξανδρου) με το 77,9% των Σλαβομακεδόνων να συμφωνούν και το 69% των αλβανόφωνων να συμφωνούν με την απομάκρυνση του.
Το θέμα της ταυτότητας είναι κόκκινη γραμμή. Μόλις το 14,4% αποδέχεται την χρήση της νέας ονομασίας για τον καθορισμό της ιθαγένειας (citizen of the Republic of π.χ.Upper Macedonia), ενώ το 27,45% θεωρεί κρίσιμο στοιχείο για την ταυτότητα την γλώσσα, το 23,5% το Συνταγμα και την ιθαγένεια το 23,1%.
Το 45,1% θεωρεί ότι η αλλαγή της ονομασίας θα αλλοιώσει την ταυτότητα και το 48,3% είναι εναντίον κάθε αλλαγής στο Σύνταγμα, ενώ μόλις το 18,3% υποστηρίζει την αλλαγή του Συντάγματος και αυτό όμως μόνον για τον καθορισμό διεθνούς ονομασίας.
Φωτογραφία: Intimenws
