Σε δύο εξαιρετικά κρίσιμες ατραπούς φαίνεται πως κινούνται στο εξής οι ελληνοτουρκικές σχέσεις: Η πρώτη έχει να κάνει με τη διεξαγωγή των εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία και η δεύτερη με τις αποφάσεις που θα λάβει το αμερικανικό Κογκρέσο αναφορικά τόσο για την αγορά και αναβάθμιση των τουρκικών F-16 όσο και για το πρόγραμμα των ελληνικών F-35.
Κατ’ αρχάς, ξεκινώντας από το ζήτημα των εκλογών, ένα ιδιαίτερα «ζωηρό» σενάριο που ανέδειξε το Bloomberg, θέλει Αθήνα και Άγκυρα να προκηρύσσουν παράλληλες κάλπες στις 14 Μαΐου.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αν οι πρώτες κάλπες (σ.σ. γίνονται με το σύστημα της απλής αναλογικής) διεξαχθούν στις 9 Απριλίου, τότε οι δεύτερες θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου ή στις 21 Μαΐου το αργότερο.
Ως προς την Τουρκία, εφόσον ο πρώτος γύρος των εκλογών διεξαχθεί στις 14 Μαΐου, υπάρχει ιδιαίτερα σοβαρή πιθανότητα να μην υπάρξει νικητής, καθώς ο εκάστοτε πρόεδρος βάσει τουρκικού Συντάγματος εκλέγεται εφόσον λάβει το 50% συν μία ψήφο.
Υπό το πρίσμα αυτό, η γειτονική χώρα δεν αποκλείεται να οδηγηθεί σε επαναληπτικές κάλπες μέσα σε επτά ημέρες, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο, να παραμένει στην προεδρία της Τουρκίας.
Όπως εκτιμούν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές, αυτές οι ημέρες ήτοι από τις 14 έως και τις 21 Μαΐου είναι εξαιρετικά «επίφοβες», καθώς η κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα και ρητορική ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν από τον Τούρκο πρόεδρο ως εφαλτήριο για να προκαλέσει μια τεχνητή κρίση με την Ελλάδα, με σκοπό να αποκομίσει πολιτικά οφέλη.
Ωστόσο, υπάρχει κι ένα ακραίο σενάριο, ήτοι η τεχνητή αυτή κρίση να γίνει «όπλο» στα χέρια του Ερντογάν, ώστε να ενεργοποιήσει το άρθρο 119 του τουρκικού Συντάγματος* και να ματαιώσει επ’ αόριστον την όποια εκλογική διαδικασία.
Ισορροπίες «λεπτού πάγου» στα εξοπλιστικά
Την ίδια στιγμή, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η αυριανή επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσινγκτον, όπου θα έχει συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν, όπως και με τους αξιωματούχους του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (NSC).
Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται το ζήτημα της απόκτησης των μαχητικών F-16 από την Τουρκία, ωστόσο το ζήτημα αυτό θα περάσει από την κρησάρα του προέδρου της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος διάκειται απολύτως αρνητικά απέναντι σε μια τέτοια προοπτική.
Υπενθυμίζεται ότι ο Αμερικανός γερουσιαστής έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως θα «φρενάρει» το αίτημα του Λευκού Οίκου για την αναβάθμιση και πώληση των F-16 στην Τουρκία.
Οι ΗΠΑ, όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, θα πιέσουν τον κ. Τσαβούσογλου να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, γεγονός που η Άγκυρα δεν φαίνεται καθόλου έτοιμη να πράξει.
Τσαβούσογλου για F-16: Δεν θα αγοράσουμε τίποτα με τρόπο που να μας δένει τα χέρια
Υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ είχε δηλώσει τη Δευτέρα πως η χώρα του δεν πρόκειται να δεχθεί καμία συμφωνία για την αγορά ή τον εκσυγχρονισμό μαχητικών F-16 από τις ΗΠΑ, σε περίπτωση που ενέχει καταχρηστικούς όρους
Είπε χαρακτηριστικά ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου:
«Θα συναντηθούμε με τον κ. Μπλίνκεν την Τετάρτη. Οι φίλοι μας έχουν ήδη ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον και θα πραγματοποιήσουν προπαρασκευαστικές συναντήσεις. Ένα από τα θέματα της ατζέντας μας είναι τα F-16. Οι στρατιωτικές διαπραγματεύσεις για τα F-16 έχουν ολοκληρωθεί. Το Υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε ανεπίσημα τις αρμόδιες αρχές. Εάν δεν υπάρξει αντίρρηση από εδώ, η διαδικασία ολοκληρώνεται και εκδίδεται επίσημη απόφαση».
«Η βούληση βρίσκεται στην κυβέρνηση [Μπάιντεν]. Εάν η κυβέρνηση παραμείνει αποφασισμένη, δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Έχουμε ξαναπεί ότι δεν θέλουμε να αγοράσουμε ένα προϊόν από καμία χώρα με τέτοιους όρους ή με τρόπο που μας δένει τα χέρια», υπογράμμισε ο κ. Τσαβούσογλου κατά τη συνάντηση που είχε με τον αναπληρωτή ομόλογό του της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
«Το αίτημα του Προέδρου [Ερντογάν] προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να απορριφθεί από το 51% του Κογκρέσου, εάν συμβεί αυτό, αποστέλλεται για δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά πρέπει να απορριφθεί με πλειοψηφία δύο τρίτων. Αυτό δεν είναι συνηθισμένο στην ιστορία των ΗΠΑ. Ένας γερουσιαστής [ενν. τον Ρόμπερτ Μενέντεζ] εξακολουθεί να εκφράζει τις αντιρρήσεις του, αλλά αναμένουμε ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί ομαλά. Έχουν επιτευχθεί συμφωνίες με την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα και η κυβέρνηση δηλώνει ότι αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για το ΝΑΤΟ.
«Καρφιά» και για τα F-35 στην Ελλάδα: «Προσέξτε τις ισορροπίες»
Εξάλλου, σύμφωνα με το CNN Turk, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών άφησε υπαινιγμούς και για την πώληση των μαχητικών F-35 στην Ελλάδα, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Διαβάζουμε επίσης στα μέσα ενημέρωσης ότι δόθηκαν στην Ελλάδα F-35. Αλλά αυτό το λέμε στις ΗΠΑ. Η ισορροπία στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας έχει αρχίσει να επιδεινώνεται, και η ισορροπία στην Κύπρο έχει επίσης αρχίσει να επιδεινώνεται. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να δώσουν προσοχή σε αυτή την ισορροπία. Διαφορετικά, δεν έχει σημασία σε ποιον και ποια όπλα πωλούνται. Αυτό που έχει σημασία είναι ποια είναι η δύναμή μας, ποια είναι τα βήματα που κάνουμε. Το βλέπουμε αυτό».
* Το άρθρο 119 του τουρκικού Συντάγματος προβλέπει ότι ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας να ματαιώσει τις εκλογές εφόσον συντρέχουν οι ακόλουθες συνθήκες: «Πόλεμος, ανάδυση μιας κατάστασης που αναγκάζει σε πόλεμο, επιστράτευση, εξέγερση, ισχυρές στασιαστικές πράξεις εις βάρος της μητέρας πατρίδας και της Δημοκρατίας, ανοιχτές πράξεις βίας εσωτερικής ή εξωτερικής προέλευσης που απειλούν το αδιαίρετο της χώρας και του έθνους, ανάδυση ανοιχτών πράξεων βίας που στοχεύουν στην καταστροφή της συνταγματικής τάξης ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, σοβαρή επιδείνωση της δημόσιας τάξης λόγω πράξεων βίας, φυσικές καταστροφές, ξέσπασμα επικίνδυνων πανδημικών ασθενειών ή κάποια σοβαρή οικονομική κρίση».
