Της Κύρας Αδάμ
Οι τελευταίες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες επιμένουν ότι οι εταίροι και κυρίως το Βερολίνο είναι κάθετοι στην ανάγκη ενίσχυσης της φύλαξης των «εξωτερικών συνόρων της ΕΕ», αφού, αυτή την στιγμή, ελάχιστα μπορούν να πιέσουν την Άγκυρα, που ανοιγοκλείνει κατά πως θέλει την κάνουλα των μεταναστευτικών -και όχι μόνον προσφυγικών- ροών προς την Ευρώπη.
Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται, είναι εξαιρετικά δύσκολο για την ελληνική κυβέρνηση να προβάλει τις «ενστάσεις της» για την παραχώρηση της εθνικής κυριαρχίας της στην ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και την υποχρεωτική συνεργασία της με τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία, στη διαχείριση συνόρων.
Ωστόσο, όλο το προηγούμενο διάστημα, η συμμετοχή της Αθήνας στη διαμόρφωση της πολιτικής για το προσφυγικό σε επίπεδο ευρωπαϊκών οργάνων και αποφάσεων, ήταν μηδαμινή αν όχι εντελώς απούσα, με αποτέλεσμα να έχει συμφωνήσει εκ των προτέρων σχεδόν σε όλα για τα οποία σήμερα διαμαρτύρεται.
Και το κυριότερο, να έχει de facto αποδεχτεί μονομερώς τον καθορισμό και περιορισμό των ελληνικών θαλασσίων συνόρων με την Τουρκία στα 6 ναυτικά μίλια, ενώ αυτά ουδέποτε έχουν καθοριστεί και συμφωνηθεί με την Άγκυρα, ύστερα από διαπραγματεύσεις, όπως ορίζει το Διεθνές Δίκαιο.
Πιο συγκεκριμένα:
Στο Ανακοινωθέν του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, στο τέλος Νοεμβρίου, ομοφώνως οι πολιτικοί αρχηγοί κατέληξαν ότι:
(η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αναγνωρίσει) «...ταυτοχρόνως ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα σύνορα αυτά καθορίζονται κυριάρχως από την Ελλάδα και φυλάσσονται κυριαρχως από την Ελλάδα. Άρα, οιαδήποτε συνεργασία κατά τη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων νοείται μόνον μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποκλειομένων κοινών περιπολιών με την Τουρκία υφ οιανδήποτε μορφή. Μια τέτοια συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ προϋποθέτει την ουσιαστική υποβοήθηση των ελληνικών αρχών από την FRONTEX, η οποία πρέπει να μετατραπεί σε πραγματική Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή...»
Ξαφνικά, λοιπόν, και σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο «ξεπήδησαν» μονομερώς ελληνικά θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία
Η φράση αυτή ανατρέπει απολύτως τα μέχρι τώρα ισχύοντα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς από το 1950 μέχρι πρότινος είναι επισήμως και διεθνώς γνωστό ότι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΗΜΕΝΑ θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία, (πλην ενός σημείου στις εκβολές του Έβρου, ενός σημείου ΒΑ στο Καστελόριζο και στην περιοχή των Δωδεκανησίων με βάση τη Συνθήκη του 1947),καθώς ουδέποτε οι δύο χώρες άνοιξαν διαπραγματεύσεις για το θέμα αυτό..
(Ο μη καθορισμός κοινών ελληνοτούρκικων συνόρων αναφέρεται σε πολλαπλά επίσημα κρατικά έγραφα και των δύο πλευρών
Ενδεικτικώς αναφέρεται το ελληνικό έγγραφο στο ΝΑΤΟ 3 Αυγούστου1990 στο οποίο επισημαίνεται ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια ελληνοτουρκικά σύνορα, αλλά και το ελληνικό άγραφο (Φεβρουάριος 2011) προς τον ΟΗΕ ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια Ε/Τ σύνορα, αλλά και η τουρκική ΝΟΤΑΜ Α240 με την οποία η Άγκυρα δηλώνει ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα, αλλά και το επίσημο τουρκικό εγχειρίδιο Αεροπορικών Πληροφοριών, σύμφωνα με το οποίο δεν υπάρχει κανένα είδος θαλασσίων συνόρων με την Ελλάδα.)
Αλλά σε ποια ακριβώς «σύνορα» αναφέρονται οι πολιτικοί αρχηγοί;
Η απάντηση ανιχνεύεται στη Σύνοδο Κορυφής της 15ης Οκτωβρίου, όπου επισημοποιήθηκε το Σχέδιο Δράσης ΕΕ- Τουρκίας χωρίς καμία αντίρρηση της ελληνικής κυβέρνησης.
Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής γίνεται σαφής αναφορά στην «Ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων» (μεταξύ άλλων) «...με πλήρη σεβασμό στις ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ των κρατών μελών... (και)... με την ενίσχυση των συζητήσεων για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος συνόρων και ακτοφυλακής...»
Ο όρος «εθνικές αρμοδιότητες» στην περίπτωση των ελληνικών νήσων αναφέρεται στις αρμοδιότητες της ελληνικής ακτοφυλακής, η οποία επιχειρεί φύλαξη, μέσα στα όρια των σημερινών ελληνικών χωρικών υδάτων, δηλαδή στα 6νμ.
Όμως τα σημερινά ελληνικά χωρικά ύδατα των 6νμ σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συμπίπτουν με τα θαλάσσια ελληνοτουρκικά σύνορα, τα οποία δεν έχουν συμφωνηθεί ούτε καν χαραχθεί.
Επομένως, η «ταύτιση» των ευρωπαϊκών εξωτερικών θαλασσίων συνόρων με τα όρια άσκησης των ελληνικών εθνικών αρμοδιοτήτων, δηλαδή τα χωρικά ύδατα των 6νμ σημαίνει ότι εμμέσως και σιωπηλώς η Ελλάδα αποδέχεται μονομερώς ότι τα θαλάσσια σύνορα της με την Τουρκία είναι 6νμ, προκειμένου να «εξυπηρετηθούν» οι απολύτως πιεστικοί έναντι της Ελλάδας, αλλά έντρομοι πλέον εταίροι και κυρίως το Βερολίνο, απέναντι στην προσφυγική κρίση, καθώς δεν ελέγχουν τις προσφυγικές κάνουλες του κ Ερντογάν.
Αυτή η μονομερής ελληνική αποδοχή για τα εξωτερικά σύνορα συμπεριλαμβάνεται στο κείμενο της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ακτοφυλακής και Συνόρων, που θα αποφασιστεί σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο μονομερής περιορισμός των ελληνικών θαλασσίων συνόρων στα 6νμ για τους σκοπούς της εξυπηρέτησης των προσφυγικών μηχανισμών «των ευρωπαϊκών εξωτερικών συνόρων», στην πράξη σημαίνει την κατάργηση της μέσης γραμμής στον καθορισμό των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία με απρόβλεπτες επιπτώσεις στην εθνική κυριαρχία, είτε αυτές αφορούν στο εύρος του FIR Αθηνών, αλλά και της περιοχής έρευνας και διάσωσης, στον καθορισμό της ΑΟΖ, αλλά ακόμα και στο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12νμ.
Εξ άλλου, ο οικειοθελής περιορισμός των ελληνικών θαλασσίων συνόρων στα 6νμ, (όσα δηλαδή και τα σημερινά χωρικά ύδατα της χώρας) και η εγκατάλειψη της μέσης γραμμής για τον υπολογισμό των κοινών ελληνοτουρκικών συνόρων, επί της ουσίας. .πριμοδοτεί την Άγκυρα με αύξηση των χωρικών υδάτων της σε βάρος της Ελλάδας και φυσικά οδηγεί σε περιορισμούς και παραχωρήσεις στην ελληνική εθνική κυριαρχία.
Μια πρώτη πρόγευση, όμως είχε ήδη η Αθήνα από τις αρχές Οκτωβρίου όταν παρουσιάστηκε από τους κκ Γιούνκερ και Ερντογάν το Σχέδιο Δράσης ΕΕ- Τουρκίας.
Σε αυτό το σχέδιο, με πονηρό τρόπο, η Άγκυρα αποκτούσε ξαφνικά το δικαίωμα να κάνει επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε απροσδιόριστη περιοχή «στη Θάλασσα του Αιγαίου»,(;) ενώ η σχετική αρμοδιότητα για SAR μέχρι τώρα έχει εκχωρηθεί διεθνώς στην Ελλάδα μέχρι τα ανατολικά όρια του FIR Αθηνών.
Επιπροσθέτως, το Σχέδιο Δράσης ΕΕ- Τουρκίας αναφέρεται σαφώς στην δέσμευση για « αναβάθμιση της συνεργασίας μεταξύ της τουρκικής και ελληνικής ακτοφυλακής» (το ίδιο ακριβώς είχε αναφέρει και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας κ Νταβούτογλου στην κοινή συνέντευξη τύπου στην Άγκυρα με τον Έλληνα πρωθυπουργό Α. Τσίπρα).
Και όμως η ελληνική πλευρά ουδόλως αντέδρασε στο Σχέδιο Δράσης ΕΕ Τουρκίας, το οποίο υπερψήφισε μάλιστα στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, στην οποία έδινε «αγώνα» μόνον για τα hot spot και την εγκατάσταση 50.000 προσφύγων στην Ελλάδα.
Είναι άγνωστο ακόμα, πως η Αθήνα, χωρίς ενδελεχείς διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες, και ορατά, για την ώρα ανταλλάγματα, συναίνεσε τόσο γρήγορα και απλά στον καθορισμό των «εξωτερικών συνόρων της ΕΕ» σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας της χωρίς να εξεταστούν προηγουμένως και άλλες, πιο «απλές» εναλλακτικές λύσεις.
Όπως για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνόρων να επιχειρεί στα εξωτερικά όρια των τουρκικών χωρικών υδάτων, ώστε να περιορίζει τις βάρκες των λαθρεμπόρων και επομένως και τους αριθμούς προσφύγων προς τις ελληνικές – ευρωπαϊκές ακτές...
