Photo by Anadolou Agency/Getty Images/Contributor
Μια κακοσχεδιασμένη με προδιαγεγραμμένη κατάληξη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, δοκιμάζει τις αντοχές της γειτονικής χώρας και την οδηγεί σε σκοτεινά μονοπάτια, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να εκμεταλλευθεί τα γεγονότα για να προχωρήσει σε οριστικό ξεκαθάρισμα των λογαριασμών που έχουν μείνει ακόμη ανοικτοί με το κοσμικό κεμαλικό σύστημα.
Το «Πραξικόπημα σώζει τον Σουλτάνο» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος των δραματικών γεγονότων που εκτυλίσσονται στην Τουρκία από το βράδυ της Παρασκευής, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν βγαίνει ενισχυμένος από την περιπέτεια αυτή και πλέον έχει το ισχυρό άλλοθι για να εξουδετερώσει κάθε αντίθετη φωνή, στον Στρατό, στην Αστυνομία, στην δικαιοσύνη και συγχρόνως να προβάλλει την αναγκαιότητα επιβολής του προεδρικού συστήματος, με πρόεδρο φυσικά τον ίδιο, για να εξασφαλισθεί η σταθερότητα στην χώρα.
Συγχρόνως ο Ερντογάν κερδίζει την «συμπάθεια» και στήριξη της διεθνούς κοινότητας, προσδοκώντας ότι αυτό το κλίμα θα αποδυναμώσει την σφοδρή κριτική που δέχεται ο ίδιος για την εκτροπή της χώρας προς αυταρχικά (και ισλαμικά) μονοπάτια…
Ο κ. Ερντογάν έδειξε ότι δεν διστάζει να μετατρέψει την στήριξη που προσφέρει όλη η διεθνής κοινότητα στην προστασία της συνταγματικής τάξης στην Τουρκία, ως στήριξη στο πρόσωπο του, θεωρώντας ότι αυτή μπορεί να αποτελέσει την «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» για την οικοδόμηση ενός προσωποπαγούς και αυταρχικού καθεστώτος στην Τουρκία.
Το γεγονός ότι ο Ερντογάν με αιφνιδιαστικές κινήσεις έκλεισε τις προηγούμενες εβδομάδες δυο μεγάλα μέτωπα στο εξωτερικό, με το Ισραήλ και την Ρωσία, του δίνει πλέον την δυνατότητα να ασχοληθεί πιο ενεργά και με καλυμμένα τα «νώτα» με την εσωτερική κατάσταση και την προώθηση του σχεδίου του για εξουδετέρωση όλων των αντιπάλων του και επιβολή της Προεδρικής Δημοκρατίας, με τον ίδιο στην θέση του προέδρου.
Η απόπειρα πραξικοπήματος αφήνει πίσω της πολλά ερωτηματικά.
Οι δυνάμεις οι οποίες κινήθηκαν εναντίον της κυβέρνηση ήταν τελικά μικρές και έδειξαν εντυπωσιακή «απειρία» και ερασιτεχνισμό.
Χωρίς την συμμετοχή ανωτάτων αξιωματικών και συγκεκριμένων μονάδων του Στρατού και της Αεροπορίας, κάθε απόπειρα πραξικοπήματος ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία.
Οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν μεν για να αποκλείσουν την Γέφυρα του Βοσπόρου ,μια κίνηση εντυπωσιακή μεν αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, καθώς η 1η Στρατιά που αποτελεί ουσιαστικά την ασπίδα της Κωνσταντινούπολης ήταν πιστή στην κυβέρνηση και μάλιστα ο διοικητής της ορίσθηκε τα ξημερώματα του Σαββάτου νέος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ από τον Ερντογάν.
Οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν με ερασιτεχνικό τρόπο και δεν έσπευσαν να καταλάβουν κρίσιμες υποδομές, εκτός ίσως από την παρέμβαση που επεχείρησαν στην κρατική τηλεόραση TRT. Δεν απέκλεισαν τα κέντρα τηλεπικοινωνιών, δεν επεχείρησαν να σιγήσουν τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπλοκάροντας το ιντερνέτ…
Έτσι δόθηκε η ευκαιρία μέσα σε λίγα λεπτά ,αφού συνήλθε από το σοκ η κοινή γνώμη της Τουρκίας να ξεχυθούν στους δρόμους χιλιάδες οπαδοί του Ερντογάν, που ύψωσαν έτσι τείχος ασφαλείας για την νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας. Το γεγονός μάλιστα ότι ο Ερντογάν μέσω facetime βγήκε σε ζωντανή σύνδεση και κάλεσε τον λαό να βγει στους δρόμους ήταν καταλυτικό για την αποτυχία της απόπειρας πραξικοπήματος.
Εντύπωση προκαλεί ότι οι πραξικοπηματίες δεν είχαν σχέδιο για σύλληψη και εξουδετέρωση όχι μόνο του Ερντογάν αλλά και κορυφαίων πολιτικών παραγόντων της χώρας, κάτι που θα αποτελούσε ένα πρώτο βήμα για την επιτυχία του πραξικοπήματος
Η ευκολία με την οποία ο Ερντογάν απέδωσε ,λίγη ώρα μετά την κίνηση του Στρατού, την απόπειρα πραξικοπήματος στον Φετουλάχ Γκιουλέν, δείχνει ότι ο τούρκος πρόεδρος είναι αποφασισμένος πλέον να εξουδετερώσει κάθε αντίπαλο του, φορτώνοντας την ρετσινιά του «συνεργάτη» του Παράλληλου κράτους και των πραξικοπηματιών.
Οι εξελίξεις στην Τουρκία θέτουν και άλλα ζητήματα:
Η ισχυροποίηση του Ερντογάν και η ανεξέλεγκτη εξουσία την οποία διαθέτει πλέον με το πρόσχημα της «προστασίας της νομιμότητας», θα του προκαλέσει τον πειρασμό για μεγαλύτερη στροφή στον αυταρχισμό, θέτοντας ουσιαστικά ζητήματα δημοκρατίας στην Τουρκία.
Το μήνυμα εθνικής ενότητας το οποίο θα εκπέμπεται από δω και πέρα με σύμβολο τον Ταγίπ Ερντογάν, περιορίζει απολύτως τα περιθώρια για αναζήτηση ειρηνικής και πολιτικής λύσης του κουρδικού.
Ο Στρατός θα πρέπει να πλέον να επιδείξει την προσήλωση του στην συνταγματική νομιμότητα στρεφόμενος εναντίον του «εχθρού» που προς το παρόν είναι οι κούρδοι των νοτιοανατολικών επαρχιών και το PKK.
Η Αθήνα παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς κάθε αποσταθεροποίηση στην γειτονική χώρα θα έχει σοβαρότατες συνέπειες, στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή, ενώ επίσης δεν είναι σαφές το που θα οδηγήσει την χώρα του ο Ερντογάν μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Εξάλλου το «φάντασμα» της «Βαριοπούλας», του σχεδίου που προέβλεπε την πρόκληση επεισοδίου στο Αιγαίο για να υπάρξει αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης Ερντογάν στα πρώτα βήματα της με την αναβάθμιση του ρόλου του Στρατού ,στοιχειώνει ακόμη τις αρμόδιες διευθύνσεις των Υπουργείων Εξωτερικών και το Γενικό Επιτελείο στην Αθήνα…
Η ισχυροποίηση του Ερντογάν, θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί θετικά από την Αθήνα, τουλάχιστον από εκείνους τους κύκλους του Υπουργείου Εξωτερικών και της κυβέρνησης που θεωρούν ότι ο τούρκος ηγέτης επιθυμεί την βελτίωση των σχέσεων με την Άλαλα, αλλά υπονομεύονταν αυτή η προσέγγιση, από τον Στρατό ,που λόγω των ανοικτών μετώπων που έχει η Τουρκία επέβαλλε την πολιτική της έντασης στο Αιγαίο.
Σύντομα και εφόσον ο Ερντογάν αναδεικνύεται σε πανίσχυρο πολιτικά και στρατιωτικά πλέον ηγέτη της Τουρκίας, η ειλικρίνεια αυτών των προθέσεων θα κριθεί στην πράξη.
Όμως η άλλη σχολή σκέψης εκτιμά ότι η ισχυροποίηση του Ερντογάν, ενισχύει την αλαζονεία του τούρκου ηγέτη και καθιστά την Άγκυρα ακόμη πιο άκαμπτη έναντι «μικρών» γειτόνων της όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Εξάλλου ο Ερντογάν θα έχει κάθε λόγο να «ανταμείψει» τον Στρατό που στάθηκε στο πλευρό του, αφήνοντας του πεδίο ελεύθερο για δράση στο Αιγαίο και στην Κύπρο.
