Tου Βασίλη Κοψαχείλη*
Για να μην χαθούν και άλλες ευκαιρίες, Αθήνα και Μόσχα θα πρέπει να σκεφθούν σοβαρά τι λάθος κάνουν εδώ και δεκαετίες και καμία πρωτοβουλία συνεργασίας μεταξύ τους δεν πέρασε ποτέ σε φάση υλοποίησης.
Ενόψει της επίσκεψης του Ρώσου ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Ελλάδα στις 28 Μαΐου, ίσως μια ειλικρινής συζήτηση των δυο πλευρών πάνω στις πραγματικές τους δυνατότητες και τα περιθώρια που έχουν για να συνεργαστούν, να ήταν πολύ πιο χρήσιμη από οποιαδήποτε νέα φιλόδοξη εξαγγελία που στο τέλος θα μείνει πάλι στα χαρτιά!
Το μεγάλο λάθος της Ελλάδας και της Ρωσίας είναι ότι επικεντρώνονται σε στρατηγικής σημασίας συνεργασίες βασιζόμενοι σε κοινές επιθυμίες και όχι σε ρεαλιστικά δεδομένα. Στο γεωπολιτικό περιβάλλον τα πράγματα είναι πολύ συγκεκριμένα, οι διεθνοπολιτικές και νομικές δεσμεύσεις είναι συγκεκριμένες καθώς και οι πραγματικές χρηματοδοτικές δυνατότητες των δυο πλευρών είναι επίσης πολύ συγκεκριμένες.
Αφού οι δυο χώρες επιθυμούν πραγματικά να συνεργαστούν, θα πρέπει να χαμηλώσουν τις προσδοκίες τους από το μεγάλο φανταχτερό στρατηγικό και διακρατικό επίπεδο στο τακτικό επίπεδο των καθημερινών επιχειρηματικών, καταναλωτικών, εμπορικών, τεχνολογικών, αγροτικών, εκπαιδευτικών και άλλων δραστηριοτήτων. Θα πρέπει να δημιουργηθεί αρχικά μια ευρύτερη όσμωση ανθρώπων και συμφερόντων, πριν περάσει η συζήτηση σε στρατηγικού ενδιαφέροντος συνεργασίες. Παράλληλα και προϊόντος του χρόνου, μπορεί να αλλάξουν και οι διεθνείς συσχετισμοί, κάνοντας ευκολότερη τη συνεργασία στο στρατηγικό επίπεδο.
Πολλές φορές τακτικού επιπέδου επιχειρηματικές συνεργασίες διαφυλάσσονται, στα αρχικά τους στάδια, από τα φώτα της δημοσιότητας και τα αντίπαλα πυρά, ενώ ορισμένες εξελίσσονται ακόμη και σε στρατηγικής σημασίας συνεργασίες με ειδικό βάρος στη γεωστρατηγική εξίσωση των συνεργαζόμενων χωρών.
Θα ήταν καλό, λοιπόν, οι συζητήσεις να επικεντρωθούν στο τι μπορούν να κάνουν οι δυο χώρες σε τομείς χαμηλού προφίλ, τι επενδύσεις θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία για παράδειγμα στον Ελληνικό αγροτικό τομέα με τη δημιουργία ενδεχομένως κοινής Ελληνο-Ρωσικής επιχείρησης ή κεφαλαίου, με σκοπό την από κοινού προώθηση συναφών προϊόντων στις παγκόσμιες αγορές, και πολλά άλλα. Άλλωστε το σημαντικό δεν είναι τι παράγεις, αλλά πόσο ελέγχεις τις παγκόσμιες αγορές και τα δίκτυα διανομής, τομείς που Ελλάδα και Ρωσία έχουν χαμηλή επίδοση σήμερα. Και πως τέτοιες συνεργασίες θα ήταν ανοικτές για τη συμμετοχή και άλλων περιφερειακών παικτών (μια καλή περίπτωση είναι το Ισραήλ), ώστε η όσμωση ανθρώπων και συμφερόντων να έχει ευρύτερη έκταση, ωφέλειες και χαρακτήρα.
Η επικέντρωση σε συζητήσεις καθαρά διακρατικού στρατηγικού χαρακτήρα, μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας, είναι πιθανότατα λάθος προσέγγιση. Αντίθετα υπάρχει πεδίο λαμπρό ώστε να αναπτυχθεί η συνεργασία σε επιχειρηματικό μη κρατικό επίπεδο, με επενδύσεις χαμηλού αρχικά προφίλ αλλά στρατηγικής σημασίας για το μέλλον. Ακολουθώντας αυτό το επίπεδο συνεργασίας, ωφελείται πολλαπλά η χώρα μας, χωρίς να παραβιάζονται οι πολιτικές και οι ισορροπίες με τους στενούς συμμάχους και εταίρους μας.
* Ο κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος, σύμβουλος εκτίμησης γεωπολιτικών κινδύνων.
