Του Λάμπρου Τζούμη*
Η όποια αισιοδοξία που εκφράσθηκε από ορισμένους για ενδεχόμενη αποκλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία μετά το πρόσφατο τηλεφώνημα Γιλντιρίμ – Τσίπρα καθώς επίσης και από τον σαββατιάτικο «ειδικό κάδο ελαίας» Ερντογάν, εκτιμάται ότι σε λίγες μέρες θα τεθεί… επ' αμφιβόλω. Σ΄ αυτό θα συντελέσει η καταφανέστατη ένδειξη αναθεωρητισμού που καταδεικνύεται από την πραγματοποίηση αποβατικής άσκησης μεγάλης κλίμακας με την ονομασία «EFES» δηλ.ΕΦΕΣΣΟΣ, που ανακοίνωσε η Τουρκία και θα πραγματοποιηθεί από τις 30 Απριλίου μέχρι και 10 Μαΐου κοντά στις Οινούσσες.
Κάθε χρόνο η Τουρκία σχεδιάζει και εκτελεί ασκήσεις αυτού του τύπου, που συνήθως περιλαμβάνουν διακλαδικές αμφίβιες επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας με προσομοίωση κατάληψης κάποιου νησιού αρχιπελαγικής χώρας. Οι ασκήσεις αυτές εκτελούνται από τη Στρατιά Αιγαίου (με έδρα τη Σμύρνη), η οποία συγκροτεί τη «Διακλαδική Δύναμη Ειδικής Αποστολής», με Σχηματισμούς που αναλαμβάνει Υπό Διοίκηση ή Υπό Επιχειρησιακό Έλεγχο, ενώ προικοδοτείται με αεροπορικό και ναυτικό δυναμικό, ώστε να δύναται να διεξαγάγει αποβατικές, αεροκίνητες και αεραποβατικές επιχειρήσεις. Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κανείς άλλος πιθανός «αντίπαλος» στην περιοχή, η άνευ προηγουμένου συγκέντρωση στρατιωτικών μέσων και δυνάμεων υπό τη Στρατιά Αιγαίου, καθώς επίσης ο τρόπος εκπαίδευσης και η αποστολή αυτής που είναι καθαρά επιθετικού χαρακτήρα, καταδεικνύει ότι η απειλή στρέφεται εναντίον των ελληνικών νησιών.
Την τελική φάση που αποτελεί και την ημέρα επιδείξεως, ασκήσεων τύπου «EFES» συνήθως προσκαλούνται να παρακολουθήσουν στρατιωτικοί ακόλουθοι και εκπρόσωποι ξένων χωρών και το γεγονός αυτό μετατρέπει αυτές σε ένα είδος προβολής ισχύος και εργαλείο επικοινωνιακής εκμετάλλευσης. Παρά το γεγονός αυτό, παρέχεται η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων για τον τρόπο ενεργείας των τουρκικών Ε.Δ. και αντανακλούν το ισχύον δόγμα και τον υφιστάμενο επιχειρησιακό σχεδιασμό. Κάποια από τα συμπεράσματα που έχουν προκύψει από ασκήσεις του παρελθόντος τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν σε σχέση με τη γενικότερη σχεδίαση της Τουρκίας είναι ότι :
- Αρχικά εφαρμόσθηκε τακτική εξασφάλισης αεροπορικής και ναυτικής υπεροχής, καθώς επίσης απομόνωση και προσβολή των αμυνομένων δυνάμεων με πυρά αεροπορίας, ναυτικού και πυροβολικού για την εξάρθρωση του συστήματος διοίκησης- ελέγχου και της αμυντικής διάταξης των αμυνομένων.
- Εν συνεχεία διεξαγωγή αποβατικής και αεραποβατικής επιχείρησης, με σκοπό την κατάληψη του νησιού, κατά τη διάρκεια της οποίας διαπιστώθηκε η διεξαγωγή επιχειρήσεων νύχτα και ημέρα. Υπήρξε ευρεία χρήση ελαστικών λέμβων εφόδου, τμημάτων ειδικών δυνάμεων και ελικοπτέρων, με σκοπό τη δημιουργία και συνένωση προγεφυρώματος στην ακτή και αεροπρογεφυρωμάτων στο εσωτερικό της τοποθεσίας. Τα παραπάνω προϋποθέτουν τη διάθεση σημαντικών φίλιων δυνάμεων για την εξουδετέρωση τους ακόμα και αν δεν υπάρξει ενίσχυση αυτών.
- Η εγγύτητα των μικρασιατικών ακτών με τα ελληνικά νησιά-νησίδες-βραχονησίδες, που είναι κατανεμημένα σε όλο το μήκος και πλάτος του Αιγαίου, ενώ απέχουν αρκετές δεκάδες μίλια από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας, παρέχει τη δυνατότητα εχθρικών αποβατικών ενεργειών της μορφής από «ακτή σε ακτή» και την υποστήριξη τους με πυροβολικό ταγμένο στις Μικρασιατικές ακτές. Επιπλέον, διευκολύνει το ναυτικό αποκλεισμό των νησιών, τις καταδρομικές ενέργειες του εχθρού και αυξάνει σημαντικά τον τακτικό αιφνιδιασμό, ιδιαίτερα σε περίπτωση ενέργειας με αεροκίνητες δυνάμεις.
- Η δυνατότητα αιφνιδιαστικής εκδήλωσης των επιχειρήσεων ενδεχομένως θα συνδυαστεί με παραπλανητικές κινήσεις και δολιοφθορές, με στόχο την εξαπάτηση ως προς την περιοχή, στην οποία θα εκτελεστεί η αποβατική ενέργεια.
- Οι σύγχρονες εξελίξεις των οπλικών μέσων και συστημάτων, εκτιμάται ότι θα δημιουργήσουν ταχέως εξελισσόμενες καταστάσεις στο πεδίο της μάχης, που απαιτούν ανάπτυξη πνεύματος πρωτοβουλίας και ικανότητας άμεσης ανταπόκρισης στη διαχείριση θερμών επεισοδίων και κρίσεων κάθε μορφής και εντάσεως από όσους συμμετέχουν στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, αλλά και τους διοικητές όλων των κλιμακίων (από ομάδα και άνω).
- Είναι σημαντικό να επισημανθεί, ότι η ενέργεια εναντίον κάποιου νησιού δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και η επιχείρηση σε σημαντικό βαθμό μπορεί να κριθεί στα πρώτα στάδιά της. Βασική επιδίωξη πρέπει να είναι η καταστροφή του εχθρού εντός της θάλασσας πριν αποβιβασθεί στην ακτή, ή πριν προσγειωθεί στο έδαφος.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι για να επιτευχθεί μια αξιόπιστη αποτρεπτική στρατηγική από την πλευρά της χώρας μας, βασική προϋπόθεση αποτελεί η πειστική απειλή, που να εξασφαλίζει ότι σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας από πλευράς της Τουρκίας, αφενός μεν δεν θα της επιτρέψει να επιτύχει τους σκοπούς της, αφετέρου δε θα καταβάλει δυσανάλογα μεγάλο τίμημα γι' αυτό εκεί ή «οπουδήποτε αλλού»!
*Ο Λάμπρος Τζούμης είναι Αντιστράτηγος ε.α.
