Ήταν αναμενόμενο ότι αργά ή γρήγορα η Τουρκία, θα προέβαινε στην αποσαφήνιση του πώς εννοεί την επόμενη μέρα στα ελληνοτουρκικά, προκειμένου να μην θεωρηθεί ότι η διαλλακτική της στάση απέναντι στην Ελλάδα, συνιστά και αλλαγή στρατηγικής στόχευσης.
Η Άγκυρα, προκειμένου να έχουμε μια αντίληψη της ψυχοσύνθεσης της απέναντι πλευράς, όταν το προηγούμενο διάστημα προέβαινε σε παραβιάσεις, το έκανε και για να υποδηλώσει ότι οι απόψεις της για τα ζητήματα εναερίου χώρου, παραμένουν σε ισχύ. Εξάλλου, το καθεστώς της γείτονας είναι της αντίληψης ότι δεν πρέπει να δείχνεις τη παραμικρή αδυναμία απέναντι στον αντίπαλο, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και σε όποια κατάσταση και αν βρίσκεσαι, καθώς η αδυναμία σου μπορεί να αποτελέσει προϊόν εκμετάλλευσης.
Η στρατηγική επομένως την οποία ξεδίπλωσε προχθές ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε συνέχεια των δηλώσεων Καλίν, δεν εκπλήσσει. Μάλλον, καθυστέρησε να εκδηλωθεί. Ακόμη και αν η γείτονα δεν βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο, όπου υπό την πίεση των προεκλογικών αναγκών, κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής εντάσσονται στην δημόσια συζήτηση, όπως επισήμανε χθες και ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας, η Άγκυρα και πάλι θα αισθάνονταν την ανάγκη να δηλώσει σε όλους τόνους ότι δεν έχει απεμπολήσει τις πάγιες θέσεις της στα ελληνοτουρκικά. Καθώς επίσης ότι ο (όποιος) διάλογος δεν πρόκειται να γίνει με τους όρους που έχει κατά νου η Ελλάδα.
Τα επόμενα βήματα από εδώ και πέρα είναι απολύτως συγκεκριμένα. Καταρχήν, μέχρι τις εκλογές πρέπει να εδραιωθεί η αποκλιμάκωση, δηλαδή μηδενικές υπερπτήσεις, σποραδικές παραβιάσεις και αποφυγή δηλώσεων οι οποίες θα ρίχνουν λάδι στην φωτιά. Εφόσον εκπληρωθεί η παραπάνω συνθήκη (σσ: η μη τήρησή της δεν είναι προς το συμφέρον του Ερντογάν, τουλάχιστον στη παρούσα φάση), τότε μετά τις εκλογές θα έρθει η σειρά για το επόμενο βήμα, που μάλλον θα αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, το πρώτο εκ των οποίων, το Μορατόριουμ ασκήσεων (15 Ιουνίου-15 Σεπτεμβρίου), έχει ήδη ανακοινωθεί.
Οι διερευνητικές επαφές δεν βρίσκονται στις προτεραιότητες της Αθήνας. Όπως είπε και ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας, έχουν μέχρι τώρα γίνει 64 γύροι, με τους τελευταίους ειδικά να εκτυλίσσονται σε παράλληλους μονολόγους, χωρίς να καταλήγουν κάπου. Ένας ακόμη γύρος, ο 65ος, δεν θα ωφελούσε σε κάτι, απλώς θα επιβεβαίωνε τις χαώδεις διαφορές μας.
Επομένως, τα βήματα είναι η συνέχιση των ΜΟΕ, η οποία περιλαμβάνει και στρατιωτικές επιτροπές, η θετική ατζέντα και τέλος η σύγκληση μιας περιφερειακής διάσκεψης για την Αν.Μεσόγειο με ταυτόχρονη πρόσκληση υπό προϋποθέσεις για συμμετοχή της Τουρκίας στο East Med Gas Forum.
Τα παραπάνω πρέπει να ενταχθούν σε ένα δικό μας πλάνο, υπό μορφή Οδικού Χάρτη, ο οποίος θα δεσμεύει τόσο εμάς και την Τουρκία, όσο και τα άλλα μέρη (Βερολίνο, Ουάσιγκτον), τα οποία η Αθήνα θα φροντίζει να κρατά ενήμερα ως προς το αν η Άγκυρα ικανοποίησε ή όχι το πλαίσιο και τις προϋποθέσεις ενός διαλόγου, άρα και κατά πόσο αυτός έχει λόγο να πραγματοποιηθεί ή όχι.
Όσο για τις προϋποθέσεις, κάποιες εκ των οποίων πρέπει να προηγηθούν της διαπραγμάτευσης και κάποιες να αποτελέσουν επιδίωξη της Ελλάδας, είναι να δεχθεί η Τουρκία ότι η ατζέντα των συζητήσεων δεν μπορεί να είναι εφ' όλης της ύλης, να αρθεί το καθεστώς casus belli, να παγώσει το τουρκολυβικό σύμφωνο, καθώς και να συμφωνήσει ότι το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών που συνδέεται με την κυριαρχία τους δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να φθάσει στην Χάγη.
* Ο Κωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας, αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, παρουσιάζει την εκπομπή «Η Ελλάδα στον κόσμο (της)», η οποία προβάλλεται από την πλατφόρμα ΑΝΤ1+
