Του Δημήτρη Απόκη*
«Γεννήθηκα για καταιγίδα και η ηρεμία δεν μου ταιριάζει»
Άντριου Τζάκσον, Έβδομος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών...
Όσοι γνωρίζουμε και έχουμε ζήσει την πολιτική παράδοση στην Ουάσιγκτον, έχουμε αρχίσει να αναρωτιόμαστε και ταυτόχρονα να ανησυχούμε για την κατάσταση στην αμερικανική πρωτεύουσα και στο πολιτικό σκηνικό των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Απώλεια του Μήνα του Μέλιτος…
Το ερώτημα που βρίσκεται στα χείλια και στον νου όλων είναι, «τελικά τι έγινε με τον παραδοσιακό μήνα του μέλιτος;» Αναφερόμαστε στην παραδοσιακή και χρήσιμη για όλους και για όλα περίοδο χάριτος στον εκάστοτε νεοεκλεγέντα Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, και στην δυνατότητα που ανέκαθεν η αντιπολίτευση παραχωρούσε, έτσι ώστε ο Πρόεδρος να διαμορφώσει και να τοποθετήσει το συντομότερο δυνατό την κυβέρνησή του.
Στην περίπτωση του Ντόναλντ Τράμπ, ο μήνας του μέλιτος διήρκησε το πολύ δέκα ημέρες και μετά πήρε φωτιά το πολιτικό σκηνικό.
Οι ίδιες δυνάμεις που ήταν απέναντι στον Αμερικανό Πρόεδρο στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, αλλά και στις προεδρικές εκλογές, έχουν επιδοθεί, σε κάποιες περιπτώσεις με τη βοήθεια και του ιδίου, να γονατίσουν τη κυβέρνησή του πριν καν αρχίσει να λειτουργεί.
Ένας Αντάρτης Στο Λευκό Οίκο…
Στο Λευκό Οίκο βρίσκεται πλέον ένας «αντάρτης» ο οποίος έχει στο μυαλό του ότι απαντά μόνο στις κοινωνία και τους πολίτες, με τους οποίους στην διάρκεια της παρατεταμένης προεκλογικής εκστρατείας δημιούργησε έναν πολύ στενό και ιδιότυπο δεσμό που σπάει τις μέχρι σήμερα παραδόσεις.
Αυτό έχει προκαλέσει την ίδια ακριβώς κόντρα που ζήσαμε για αρκετούς μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ και στο κέντρο βρίσκεται η φιλοσοφία του έθνους κράτους με βασικό ακροατή την κοινωνία, έναντι των παραδοσιακών συντηρητικών και φιλελεύθερων (με δεδομένα ΗΠΑ) ιδεολογιών., οι οποίες για δεκαετίες κυριαρχούν στην Ουάσιγκτον., έχουν προκαλέσει ένα κλίμα αναταραχής στην αμερικανική πρωτεύουσα το οποίο έχει πλέον αρχίσει να γίνεται όχι απλά ανησυχητικό, αλλά επικίνδυνο.
Η ιδεολογία του Προέδρου Τράμπ, και ο απλοϊκός τρόπος την εκφράσει βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με την άποψη που έχουν οι συντηρητικοί για το εμπόριο, τη μετανάστευση, και τις υποδομές. Βρίσκονται επίσης σε ευθεία αντίθεση με τη φιλελεύθερη αντίληψη έναντι στην εθνική κυριαρχία, τον εθνικισμό, την πολιτική ταυτότητα, και αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε politically correct.
Η ρητορική του, τρόπος που μιλά και φέρεται, έχουν προκαλέσει αναστάτωση και ανασφάλεια στην κυβερνητική γραφειοκρατία Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, η οποία έχει γαλουχηθεί για δεκαετίες σε ένα συγκεκριμένο στυλ, το οποίο όσο και να ακούγεται παράξενο, έχει κώδικα ακόμα και στο ντύσιμο, στα παπούτσια και στον τρόπο ομιλίας. Το στυλ του Προέδρου Τράμπ και των στενών συμβούλων του έχει προκαλέσει νευρική κρίση και ψυχολογικό αποσυντονισμό στους κυβερνητικούς κύκλους, στα ινστιτούτα ανάλυσης, τα μέσα ενημέρωσης, και την κοινωνία της αμερικανικής πρωτεύουσας.
Το Μήνυμα του Συστήματος
Το μήνυμα που στέλνει αυτό το σύστημα – κατεστημένο στον Πρόεδρο Τράμπ, είναι απλό και ταυτόχρονα ανατριχιαστικό. Προσαρμόσου ή θα καταστραφείς. Οι αντιδράσεις και η (για όσους γνωρίζουν πως λειτουργεί το δικαστικό σύστημα στις ΗΠΑ) ενορχήστρωση απέναντι στο Προεδρικό Διάταγμα για την είσοδο ατόμων από επτά χώρες στις ΗΠΑ (επιλογή συγκεκριμένης Πολιτείας και συγκεκριμένου Δικαστή για να γίνει η προσβολή του διατάγματος, με αποτέλεσμα να παραπέμπεται και σε συγκεκριμένο Εφετείο) είναι ενδεικτική της στρατηγικής πολέμου που έχει επιλεγεί έναντι του νέου Προέδρου των ΗΠΑ στο εσωτερικό.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι επίσης τα άρθρα και το ρεπορτάζ που έχουν δει και συνεχίζουν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Διαβάσουμε και ακούμε για εργαζόμενους στις κυβερνητικές υπηρεσίες που εφαρμόζουν τεχνικές αποκρυπτογράφησης για να επικοινωνούν και να αντιμετωπίσουν το Λευκό Οίκο του Τράμπ. Για κίνημα αντίστασης που εξελίσσεται μέσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση εναντίον του Προέδρου. Για διαρκή επικοινωνία στελεχών της γραφειοκρατίας με στελέχη της κυβέρνησης Ομπάμα με στόχο τη διαμόρφωση τρόπων αντιμετώπισης και αποτροπής των πολιτικών του νέου Προέδρου. Σε πανεπιστήμια της Ουάσιγκτον καθηγητές κάνουν διαλέξεις με τίτλο, «Πως Μπορεί να Εκδιωχθεί ο Πρόεδρος Τράμπ, πριν το 2020»., με μια από τις επιλογές να είναι η διενέργεια πραξικοπήματος.
Το Κογκρέσο και η Απώλεια Πολιτικού Πολιτισμού…
Στο Κογκρέσο και ειδικά στη Γερουσία, η οποία εκ του Συντάγματος έχει ανατεθεί ο ρόλος του ελέγχου και της έγκρισης του Υπουργικού Συμβουλίου και των ανώτατων κυβερνητικών θέσεων, η αντιπολίτευση των Δημοκρατικών έχει επιλέξει την πολιτική της με κάθε μέσο καθυστέρησης διορισμού τους, ακόμα και στις περιπτώσεις υποψηφίων που στο παρελθόν έχουν εγκρίνει με μεγάλες πλειοψηφίες για κυβερνητικές θέσεις. Όλες οι διαδικασίες επικύρωσης χαρακτηρίζονται από εσκεμμένη καθυστέρηση και κατάληξη σε έγκριση με ψηφοφορία στη Γερουσία, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία, με καθαρά κομματική γραμμή. Ενδεικτικό είναι ότι στη περίπτωση της Υπουργού Παιδείας όπου το αποτέλεσμα ήταν 50 υπέρ και 50 κατά, χρειάστηκε η ψήφος του Αντιπροέδρου, Μάϊκ Πένς, για να εγκριθεί η τοποθέτησή της, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά με Υπουργό κυβέρνησης. Ακόμη πιο ενδεικτική είναι η περίπτωση επικύρωσης της Υπουργού Μεταφορών, η οποία τυγχάνει να είναι η σύζυγος του επικεφαλής της πλειοψηφίας, γερουσιαστή Μίτς Μακόνελ. Όλοι οι γερουσιαστές των Δημοκρατικών ψήφισαν εναντίον της, ενώ παραδοσιακά η Γερουσία είναι ένα σώμα το οποίο παραδοσιακά χαρακτηρίζει ο πολιτικός πολιτισμός. Και όταν μάλιστα κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Τζόρτζ Μπούς του νεότερου, είχε επικυρωθεί για το ίδιο ακριβώς πόστο, με άνετη πλειοψηφία. Για να μην μιλήσει κανείς για τη αντιμετώπιση που είχε στη διαδικασία επικύρωσης ο νέος Υπουργός Δικαιοσύνης και εν ενεργεία γερουσιαστής, δηλαδή συνάδελφος, Τζέφ Σέσσιονς.
Η Ουάσιγκτον σε Βραχυκύκλωμα…
Αυτό το τοξικό κλίμα, έχει οδηγήσει το σύστημα διακυβέρνησης στην αμερικανική πρωτεύουσα σε ένα άνευ προηγουμένου Βραχυκύκλωμα. Το βραχυκύκλωμα αυτό είναι δεδομένο ότι έχει οδηγήσει σε παράλυση την λειτουργία της κυβέρνησης στο εσωτερικό.
Σε Κίνδυνο η Λειτουργία Εξωτερικής Πολιτικής…
Όμως οι επιπτώσεις αυτού του βραχυκυκλώματος, είναι εξαιρετικά πιο επικίνδυνες για την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών, και σαν αποτέλεσμα για την λειτουργία του διεθνούς συστήματος σε όλα τα επίπεδα.
Στέητ Ντιπάρτμεντ…
Ο νέος Υπουργός Εξωτερικών, Ρέξ Τίλλερσον, έχει μόλις μια εβδομάδα που επικυρώθηκε από τη Γερουσία. Με το βραχυκύκλωμα που επικρατεί στην Ουάσιγκτον, ένας Θεός μόνο γνωρίζει, πότε θα επικυρωθούν από τη Γερουσία, και θα τοποθετηθούν στις θέσεις τους ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, ο Υφυπουργός Πολιτικών Υποθέσεων, και οι Βοηθοί Υπουργοί Εξωτερικών, μεταξύ των οποίων και ο αρμόδιος Ευρωπαϊκών Σχέσεων, όλα πόστα βαρύνουσας σημασίας για να τρέχει καθημερινά η εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης. Ακόμη δεν έχουν καν ανακοινωθεί οι υποψήφιοι για τις κρίσιμες αυτές θέσεις.
Πεντάγωνο…
Στο Υπουργείο Άμυνας, ο Στρατηγός Τζέημς Μάτις, επικυρώθηκε και ανέλαβε καθήκοντα τα πρώτα εικοσιτετράωρα. Αλλά και στο Πεντάγωνο, όπως και στο Στέητ Ντιπάρτμεντ, τα κρίσιμα, κάτω από τον Υπουργό πόστα, παραμένουν κενά.
Ηνωμένα Έθνη…
Έχει βέβαια οριστεί ο νέα πρέσβης των ΗΠΑ, στα Ηνωμένα Έθνη, Νίκι Χάλει, γεγονός που είναι θετικό, αλλά λόγω της αδυναμίας του Οργανισμού, δεν λύνει το πρόβλημα που δημιουργεί το βραχυκύκλωμα.
Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας…
Το Σύνταγμα των ΗΠΑ, δεν προβλέπει την επικύρωση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας και των στελεχών του NSC, από τη Γερουσία, με αποτέλεσμα ο Στρατηγός Μάϊκλ Φλήν, να βρίσκεται από την πρώτη στιγμή στη θέση του, και η στελέχωση να προχωρά με γρήγορους ρυθμούς.
Ο Κίνδυνος Από Ένα Μονοπώλιο NSC…
Οι Υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, συμμετέχουν στους Principals του NSC. Στις άλλες επιτροπές του NSC, συμμετέχουν τα ανώτερα στελέχη του Στέητ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου, τα οποία όπως ήδη ανέφερα δεν υπάρχουν. Σαν αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια εποχή σχεδόν μονοπωλίου διαχείρισης της Εξωτερικής Πολιτικής από το Λευκό Οίκο, το NSC, και το Στρατηγό Φλήν, το οποίο αφαιρεί την ύπαρξη μια ισορροπίας και σφαιρικής αντιμετώπισης στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας.
Αυτό με δεδομένο ότι στο Οβάλ Γραφείο, έχουμε έναν insurgent (αντάρτη), έχει την πιθανότητα να εξελιχθεί σε πρόβλημα. Αν και πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή επιβεβλημένου ανακατέματος της τράπουλας και ριζικής μεταρρύθμισης των θεσμών και της λειτουργίας του διεθνούς συστήματος, ακριβώς για αυτό το λόγο, απαιτείται μια ισορροπία, στις προτάσεις προς τον Πρόεδρο. Εδώ να θυμίσω, ότι σε μια παρόμοια ταραγμένη και λεπτών ισορροπιών εποχή, ο δαιμόνιος Χένρι Κίσινγκερ, κατείχε τις θέσεις του Υπουργού Εξωτερικών και του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, ταυτόχρονα.
Για το καλό του Ελεύθερου Κόσμου…
Ανεξάρτητα λοιπόν της άποψης που έχει κανείς για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, σε μια εποχή αναβρασμού, που κληροδότησε η προεδρία Ομπάμα, σε όλο τον πλανήτη, το βραχυκύκλωμα που επικρατεί στην Ουάσιγκτον, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.
Το δύσπεπτο για το κατεστημένο της αμερικανικής πρωτεύουσας, αλλά και για το διεθνές πολιτικό (όχι οικονομικό) κατεστημένο, αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και η προεδρία Τράμπ, προκαλούν μια παραζάλη η οποία εάν εξελιχθεί σε παρατεταμένη μυρίζει μπαρούτι και ανάφλεξη. Υπάρχει τόσο μεγάλη αρνητική ενέργεια στην Ουάσιγκτον και σε πρωτεύουσες διεθνώς, που το βραχυκύκλωμα κινδυνεύει να κάψει όλες τις καλωδιώσεις.
Ακόμα και η, κατά την ταπεινή προσωπική μου άποψη και ανάλυση, απαιτούμενη ριζική μεταρρύθμιση σε επίπεδο γραφειοκρατίας και εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, για να πετύχει χρειάζεται καλωδιώσεις. Το ευρείας κλίμακας βραχυκύκλωμα, εάν, παραταθεί, οδηγεί σε μαζική καταστροφή των καλωδιώσεων, με αποτέλεσμα μαζική καταστροφή.
Άμεσα, Πρόεδρος, Κογκρέσο, και σύστημα, καταρχήν εσωτερικά, αλλά και διεθνώς , θα πρέπει να συμπεριφερθούν σαν ενήλικες. Ας χωνέψουν κάποιοι ότι ο Ντόναλντ Τράμπ είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και αυτό δεν αλλάζει, παρά μόνο με συνθήκες πολιτικής εκτροπής. Ο ίδιος ο Πρόεδρος, ας κατανοήσει ότι για να αλλάξει το σύστημα και η κατεύθυνση απαιτείται η χρήση των καλωδιώσεων ακόμα και εάν στην πορεία είναι αναγκαίο το κόψιμο και η αφαίρεση σημαντικού μέρους τους.
Διακυβεύεται το μέλλον του ελεύθερου κόσμου!
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Δημοσιογράφος
