Photo by Chip Somodevilla/Getty Images/Ideal Image
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Ο Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας της μεταπολεμικής περιόδου χαρακτήρισε τον Διπολισμό της Διαίρεσης του πλανήτη. Η σταθερότητα εξασφαλίστηκε χάρη στον πυρηνικό τρόμο. Ειρήνη όμως δεν υπήρξε ποτέ! Και η κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης δημιούργησε τελικά περισσότερα προβλήματα από όσα έλυσε.
Η νέα προεδρία Trump έρχεται στο προσκήνιο με μια νέα θεώρηση των πραγμάτων. Θεωρούν πως πρέπει ο κόσμος να επιστρέψει σε ένα νέο Διπολισμό μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Αυτή τη φορά όμως θα είναι ένας Διπολισμός Συνεννόησης και Συνεργασίας μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, με το απρόβλεπτο μπαλαντέρ που ακούει στο όνομα Κίνα, να βρίσκεται στη μέση και την Ευρώπη να άγεται και να φέρεται σε αναζήτηση σταθερότητας και ρόλου.
Ο Rex Tillerson ιδανικός για το State Department...
Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας του προέδρου της Exxon Mobil, Ρέξ Τίλλερσον, για τη θέση του νέου Υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, από τον Ντόναλντ Τράμπ, μπορεί να έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις ακτιβιστών στο χώρο του περιβάλλοντος και τις κραυγές των Δημοκρατικών και του ύποπτα γραφικού πλέον «Ρεπουμπλικάνου» Γερουσιαστή, Τζόν Μακέιν, ωστόσο αποτελεί ιδανική υποψηφιότητα για το Foggy Bottom και την προώθηση του σχεδίου για μια Νέα Τάξη Πραγμάτων συνεννόησης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.
Η εταιρεία του είναι ο μεγαλύτερος ενεργειακός οργανισμός στον κόσμο και διατηρεί εδώ και χρόνια σχέσεις συνεργασίας με τον Ρωσικό κολοσσό των πετρελαίων Rosneft. Μάλιστα οι δύο εταιρείες έχουν ανταλλάξει σημαντικό ποσοστό των μετοχών τους επισφραγίζοντας έτσι τα κοινά επιχειρηματικά τους συμφέροντα.
Ο ίδιος ο κ. Tillerson διατηρεί άριστες και στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Putin.
Το στοίχημα Tillerson απέναντι στο σύστημα του State Department...
Είναι η πρώτη φορά στη πρόσφατη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών που χρίζεται υποψήφιος για τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών ένα πρόσωπο το οποίο δεν προέρχεται από το παραδοσιακό σύστημα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, κι μάλιστα μετά από πρόταση δυο πολύ γνωστών μελών του συστήματος αυτού. Της πρώην Υπουργού Εξωτερικών, Κοντολίζα Ράϊς, και του πρώην Υπουργού Άμυνας, Μπόμπ Γκέητς.
Με δεδομένο ότι όλα θα εξελιχθούν καλά και η τοποθέτηση του κ. Τίλλερσον, πάρει την έγκριση της Γερουσίας, θα βρεθούμε ενώπιον μιας διαδικασίας μετάλλαξης του Στέητ Ντιπάρτμεντ, η οποία δεν θα έχει προηγούμενο. Ειδικά μάλιστα εάν την επιλογή του κ. Τίλλερσον, ακολουθήσει η επιλογή του πρώην Πρέσβη των ΗΠΑ, στα Ηνωμένα Έθνη, Τζον Μπόλτον, ως Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, τότε τα πυροτεχνήματα θα είναι τέτοια που θα τινάξουν στον αέρα την ομίχλη που για χρόνια σκιάζει το Αμερικανικό Υπουργείο των Εξωτερικών.
Ήδη η γηρασμένη παραδοσιακή διπλωματία του Foggy Bottom (όπως είναι γνωστό το Στέητ Ντιπάρτμεντ στους ομιλούντες την εσωτερική γλώσσα της Ουάσιγκτον) και το παρασιτικό σύστημα πρώην αξιωματούχων που την περιβάλλει, έχοντας μετακινηθεί στις δεκάδες Think Tanks της Αμερικανικής πρωτεύουσας, έχει αρχίσει να τρίζει τα δόντια της και είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να κάνει καθόλου εύκολη τη ζωή του μέχρι σήμερα αφεντικού της Exxon Mobil. Παρόλα αυτά, ο κ. Τίλλερσον θα καθίσει στην καρέκλα του γραφείου με την πολύ όμορφη θέα στον έβδομο όροφο του Στέητ Ντιπάρτμεντ, έχοντας αρκετά όπλα στη φαρέτρα του.
Εκτός απροόπτου τον κ. Μπόλτον (εάν επιλεγεί για τη θέση του ΑΝΥΠΕΞ), ο οποίος θα έχει στο χαρτοφυλάκιο του την καθημερινή λειτουργία του Υπουργείου. Παρά το γεγονός ότι ο κ. Μπόλτον είναι για χρόνια μέλος του συστήματος, το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η καχυποψία του απέναντι σε αυτό το σύστημα και ο αντισυμβατικός τρόπος ανάλυσης που τον διακρίνει. Θα μπορούσε πολύ εύκολα να τον συγκρίνει κανείς με τον νέο Υπουργό Άμυνας, Στρατηγό Τζέημς Ματίς. Ο κ. Μπόλτον είναι ο “Mad Dog” της διπλωματίας.
Ο Αντισυστημικός Τράμπ…
Ένα εξίσου σημαντικό όπλο του κ. Τίλλερσον είναι το γεγονός ότι είναι προσωπική και αντισυστημικη επιλογή, ενός έντονα αντισυστημικού Προέδρου, ο οποίος στο Λευκό Οίκο θα περιβάλλεται από μια ομάδα Εθνικής Ασφάλειας, που διακρίνεται από μια επίσης αντισυστημικη νοοτροπία (Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Στρατηγός Μάικ Φλήν και Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας η Κ.Τ, Μακ Φάρλαντ). Σαν αποτέλεσμα ο νέος Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, δεν θα συναντήσει προβλήματα και δεν θα δέχεται πισώπλατα μαχαιρώματα από το Λευκό Οίκο.
Η Προσωπικότητα Τίλλερσον…
Τέλος το μεγαλύτερο όπλο του κ. Τίλλερσον είναι η προσωπικότητά του και το επαγγελματικό του παρελθόν. Ο Τεξανός μάνατζερ στο χώρο της ενέργειας, είναι μια πολύ δυναμική προσωπικότητα που δεν μασάει και δεν κρύβεται από συγκρούσεις. Το μειλίχιο ύφος του, είναι λάθος να εκληφθεί για αδυναμία. Αν και δεν έχει πτυχία από το Χάρβαρντ, και δεν έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, στους διαδρόμους του Κογκρέσου και της Ουάσιγκτον, έχει ανέλθει τα σκαλιά της ιεραρχίας της μεγαλύτερης εταιρίας ενέργειας στον κόσμο, μέχρι που έφτασε στο τιμόνι της. Πολλοί από αυτούς στα Think Tanks της Ουάσιγκτον, στα επιτελεία του Κογκρέσου και στα πανεπιστήμια που γκρινιάζουν για την επιλογή του, είναι πολύ πιθανόν να έχουν ευεργετηθεί στη διάρκεια των χρόνων από τα κεφάλαια της εταιρίας της οποίας ήταν αφεντικό. Και όσο για το Κογκρέσο, είναι βέβαιο ότι πολλοί από αυτούς που θα τον ανακρίνουν στη Γερουσία, μπορεί να έχουν περάσει από το γραφείο για χρηματοδότηση της προεκλογικής τους εκστρατείας.
Πάνω από όλα, δεν έχει την ανάγκη να τον ενημερώσει κάποιος μεσαίος ή ανώτερος διπλωμάτης του Στέητ Ντιπάρτμεντ, για κάποιον ηγέτη μιας χώρας του πλανήτη, διότι είναι πολύ πιθανό να τον γνωρίζει προσωπικά και να έχει και το απευθείας τηλέφωνο του.
Τίλλερσον και Κυπριακό…
Ένας ακόμη λόγος που η επιλογή Τίλλερσον για το Στέητ Ντιπάρτμεντ μπορεί να εξελιχθεί σε θετικό γεγονός είναι και οι εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό. Η κυβέρνηση Ομπάμα και η γραφειοκρατία του Στέητ Ντιπάρτμεντ, πιέζουν ασφυκτικά για μια επίλυση του θέματος πριν τις 20 Γενάρη και την ορκωμοσία του νέου Προέδρου. Αυτό δεν συμφέρει καθόλου την Κυπριακή Δημοκρατία και την ελληνική πλευρά. Όλοι γνωρίζουν ότι η λύση που προωθείται είναι σαφώς προς το συμφέρον της Τουρκίας.
Ο κ. Τίλλερσον γνωρίζει άριστα τα ενεργειακά θέματα της Κύπρου και σύμφωνα με πληροφορίες γνωρίζει προσωπικά τον Πρόεδρο της Κύπρου, κ. Νίκο Αναστασιάδη. Το γεγονός αυτό μετά τις 20 Γενάρη θα μπορούσε να αποδειχτεί εξαιρετικά ωφέλιμο για τα συμφέροντα της Κύπρου και της Ελλάδας, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα υπάρξει σωστή στρατηγική και σχεδιασμός και δεν θα τρέχουμε πάλι πίσω από την Τουρκία.
Τίλλερσον, Προεδρία Τράμπ και Εξωτερική Πολιτική...
Η επιλογή Τίλλερσον, δείχνει ότι ο Ντόναλντ Τράμπ θα είναι ένας Πρόεδρος, που δεν πρόκειται να στηριχτεί στην παραδοσιακή γραφειοκρατία του Στέητ Ντιπάρτμεντ, η οποία για πρώτη φορά μετά από μεγάλο διάστημα δεν θα έχει την πρωτοκαθεδρία στην διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Εάν επιθυμεί να συνεχίζει να έχει ρόλο θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Τα θέματα ενέργειας θα είναι στην κορυφή της ατζέντας και η πολιτική θα περνάει μέσα από το πρίσμα της οικονομίας. Το μόνο σίγουρο είναι μπαίνουμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα τετραετία στον τομέα της διεθνούς πολιτικής για γερά μυαλά και ικανούς παίκτες.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Δημοσιογράφος
