Του Νίκου Μελέτη
Σε λανθασμένα συμπεράσματα για τις τουρκικές προθέσεις και την τουρκική πολιτική έναντι της Ελλάδας, ενδέχεται να οδηγήσει η προσπάθεια ανακάλυψης... κερδών από την επίσκεψη Erdogan και του εξωραϊσμού δηλώσεων και κινήσεων της τουρκικής ηγεσίας, ώστε να μην διαταραχθεί η εικόνα...
Έτσι εκτός όλων των άλλων «χαιρετίσθηκε» από αρκετούς στην Αθήνα η δήλωση του κ. Erdogan ότι δεν εποφθαλμιά εδάφη γειτόνων, ορισμένες μάλιστα μάλλον γραφικές φωνές έκαναν σχεδόν λόγο για άρση της θεωρίας των γκρίζων ζωνών, αν και σε ότι αφορά το casus belli ήταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας που κατήγγειλε την διατήρησή του στην τούρκικη ατζέντα.
Όμως, η θεωρία των «γκρίζων ζωνών» προκύπτει ακριβώς από την (αυθαίρετη) ερμηνεία των Συνθηκών από την Τουρκία και αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την Αθήνα, ειδικά μετά τα όσα ακούστηκαν από τον κ. Erdogan περί Λωζάνης, έστω κι αν ρητά αναφέρθηκε μόνο στην ανάγκη αλλαγών σε ότι αφορά τη μειονότητα και σε κάποια «αδιευκρίνιστα θέματα».
Ο ίδιος ο Erdogan ήταν ακριβής σε αυτό που είπε και φυσικά δεν χρειάσθηκε να περάσει και πολύς χρόνος ώστε και επισήμως από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης ο πρωθυπουργός Yilidirim,να επαναφέρει την θεωρία των «γκρίζων ζωνών», κάνοντας λόγο για καθεστώς 132 νησιών που αμφισβητείται η κυριαρχία τους.
Ο τούρκος Πρόεδρος κάνει τον διαχωρισμό μεταξύ των εδαφών και κυρίως των νησιών που η ελληνική κυριαρχία είναι δεδομένη και εκείνα των οποίων την κυριαρχία αμφισβητεί η Τουρκία με την θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Τα νησιά και τις νησίδες δηλαδή που σύμφωνα με την Τουρκική θέση, δεν αναφέρονται ρητά στις Συνθήκες και συνεπώς δεν ανήκουν στην Ελλάδα και το καθεστώς τους είναι αμφισβητούμενο.
Η Τουρκία με την θεωρία των «γκρίζων ζωνών» (πάρα το ότι στη Συνθήκη της Λωζάνης γίνεται αναφορά σε παρακείμενες νησίδες) επιχειρεί να παρακάμψει την ρητή αναφορά της Λωζάνης ότι η Τουρκία παραιτείται κάθε δικαιώματος για όλα τα νησιά που κείνται πέραν των 3 ν.μ. από την ακτή της. Και παρά το γεγονός ότι αποδέχθηκε την ελληνική κυριαρχία σε σειρά νήσων και νησίδων επί δεκαετίες, αρχής γενομένης από τα Ίμια επιχειρεί να αμφισβητήσει το στάτους κβο στο Αιγαίο διεκδικώντας ακόμη και κατοικημένα νησιά..
Όμως δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη ούτε η αναφορά του κ. Erdogan στην Αθήνα και η οποία επιχειρήθηκε μάλιστα να εξωραϊστεί, ούτε φυσικά η χθεσινή δημόσια τοποθέτηση του B. Yildirim στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Στην ιστοσελίδα του τουρκικού ΥΠΕΞ αναφέρεται αναλυτικά όλο το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων έναντι της χώρας μας και περίοπτη θέση έχουν φυσικά και οι «γκρίζες ζώνες».
Και μάλιστα όπως επισημαίνει το τουρκικό ΥΠΕΞ η επίλυση αυτού του ζητήματος αποτελεί τον σκόπελο για την επίλυση της οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο, θέση η οποία προφανώς σε συνδυασμό με το casus belli για το ενδεχόμενο επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων ,αποτελούν τον λόγο που οι διερευνητικές επαφές τα τελευταία 17 χρόνια δεν έχουν οδηγήσει σε αποτέλεσμα…
Η αναφορά του τουρκικού ΥΠΕΞ γίνεται για «εκκρεμή ζητήματα του Αιγαίου, όπως το νομικό καθεστώς συγκεκριμένων γεωγραφικών σχηματισμών» στο Αιγαίο:
«Η διαφωνία σχετικά με το νομικό καθεστώς των γεωγραφικών σχηματισμών στο Αιγαίο είναι κατ'' ουσία μια διαφορά σχετικά με την ερμηνεία της Συνθήκης….
...Η διαφορά έχει ανακύψει σαν αποτέλεσμα αξιώσεων από τα συμβαλλόμενα μέρη που απορρέουν από τις διαφορετικές ερμηνείες….».
Και το τουρκικό ΥΠΕΞ επισημαίνει: «Η Τουρκία δεν έχει οποιαδήποτε αξίωση στα νησιά, νησίδες ή τέτοιους σχηματισμούς, που παραχωρήθηκαν σαφώς την Ελλάδα με διεθνώς έγκυρες συμφωνίες. Ωστόσο είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι υπάρχουν πολλές νησίδες και γεωγραφικοί σχηματισμοί στο Αιγαίο των οποίων η κυριαρχία δεν έχει αποδοθεί αδιαμφισβήτητα στην Ελλάδα. Μερικοί από αυτούς τους αμφισβητουμένους γεωγραφικούς σχηματισμούς βρίσκονται πολύ κοντά στην Τουρκική ακτή.
Πρακτικά, αυτό το θέμα είναι ένας από τους σκοπέλους, πριν φθάσουμε στην επίλυση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δυο χωρών...».
Σε άλλο σημείο της παρουσίασης του τουρκικού ΥΠΕΞ για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις περίοπτη θέση έχει και πάλι το κεφάλαιο: «Οι αντικρουόμενες αξιώσεις για τις μικρές νησίδες και βράχους στο Αιγαίο και η κρίση των Καρντάκ (σ.σ. η τουρκική ονομασία των Ιμίων)
«Υπάρχουν πολλές νησίδες και βράχοι στο Αιγαίο η ιδιοκτησία των οποίων δεν καθορίζεται από τις διεθνείς συνθήκες. Οι περισσότεροι από αυτούς τους σχηματισμούς δεν μπορούν να διατηρήσουν ανθρώπινη ζωή και δεν έχουν αυτοτελή οικονομική δραστηριότητα. Η Ελλάδα έχει προσπαθήσει να αλλάξει το καθεστώς τους με το άνοιγμα μερικών από αυτούς τους σχηματισμούς σε τεχνική διευθέτηση. Για το σκοπό αυτό η Ελλάδα έχει θεσπίσει νόμους και κανονισμούς που δεν έχουν καμία ισχύ από άποψη διεθνούς δικαίου,
Η Τουρκία θεωρεί αυτήν την ελληνική πολιτική σαν μια ακόμη προσπάθεια για επιβολή τετελεσμένου με σκοπό να μετατρέψει το Αιγαίο σε Ελληνική λίμνη.
Κάνοντας το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφορά στην κρίση των Ιμίων, αλλά και για προσπάθεια «εποικισμού» νησίδων, κάνει λόγο για μια ακόμη απόδειξη της «δίψας της Ελλάδας για εδαφική επέκταση πέρα από τις περιοχές που της παραχωρήθηκαν με τη Συνήθη της Λωζάνης (1923) και της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (1947).
Η Τουρκική πλευρά προβάλλει τον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα «επιχειρεί να βασίσει την κυριαρχία της επί των Ιμίων και άλλων παρομοίων νησίδων, στις ιταλοτουρκικές συμφωνίες της 4 Ιανουαρίου 1932 και 28 Δεκεμβρίου 1932 και στην διάδοχη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947). Βεβαίως η Τουρκία ενώ δηλώνει για να στηρίξει τις αξιώσεις της ότι η λέξη «Ίμια» δεν αναφέρεται σε καμία από αυτές τις Συνθήκες, υποχρεώνεται να παραδεχθεί ότι υπάρχει ονομαστική αναφορά στα Ίμια στην συμφωνία της 28 Δεκεμβρίου 1932, αλλά σπεύδει να προσθέσει ότι η Συμφωνία αυτή δεν ισχύει γιατί δεν ολοκληρώθηκε η πρωτοκόλληση της, στην Κοινωνία των Εθνών…
