Του Λάμπρου Τζούμη*
Με συνέντευξη τύπου στους στρατιωτικούς συντάκτες και με σχετικό κείμενο που διανεμήθηκε, ο κ. Καμμένος αναφέρθηκε στον διετή απολογισμό της θητείας του στο ΥΠΕΘΑ. Όσον αφορά τις δεσμεύσεις του σχετικά με το θέμα της ονομασίας του κρατιδίου των Σκοπίων, δεν έχει νόημα να αναφερθούμε, καθόσον παρόμοιες δηλώσεις για διάφορα θέματα συνοδευόμενα από ανάλογες δεσμεύσεις και παραιτήσεις, έχουν φτάσει αισίως σε διψήφιο αριθμό (Τρίτο μνημόνιο, ΦΠΑ στα νησιά, δηλώσεις Μουζάλα περί Μακεδονίας, γενοκτονία Ποντίων, τηλεοπτικές άδειες, κ.λπ).
Οι δηλώσεις του σχετικά με θέματα οικονομικής ενίσχυσης των στελεχών, συνοδευόμενες από υποσχέσεις περί πρώτης υπογραφής με την ανάληψη των καθηκόντων του έχουν γίνει πλέον «κουρελόχαρτο» (π.χ. υλοποίηση της απόφασης του ΣΤΕ για την απόδοση του 50%, χορήγηση επιδόματος παραμεθορίου, εφαρμογή νέου μισθολογίου που υποσχόταν ότι δεν θα επέφερε μειώσεις ούτε ένα ευρώ, κ.λπ). Θα αποφύγουμε να σχολιάσουμε το θέμα της πώλησης των πυρομαχικών στη Σαουδική Αραβία που ερευνάται από τη δικαιοσύνη, αλλά και συγκεκριμένες δράσεις επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων για ευνόητους λόγους και θα αναφερθούμε περιληπτικά σε κάποια από τα θέματα του απολογισμού και όσα δήλωσε ο ΥΕΘΑ.
Προσφυγικό – Μεταναστευτικό
Αναφέρεται ότι η ανάπτυξη και διατήρηση της Νατοϊκής Δύναμης SNMG-2 στο Αιγαίο με τη συμμετοχή των Ελληνικών Ε.Δ., συνετέλεσε στη δραστική μείωση των προσφυγικών ροών και στην καταγραφή από τρίτους της παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας. Επισημαίνεται επίσης, η τεράστια συνεισφορά των Ε.Δ. στο προσφυγικό μεταναστευτικό, μέσω της παροχής σίτισης, της διάθεσης προσωπικού-μέσων, της κατασκευής υποδομών, κ.λπ. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στον κ. Καμμένο ότι:
- Η Άγκυρα το τελευταίο διάστημα έχει αναβαθμίσει τις προκλήσεις της στο χώρο του Αιγαίου σε λεκτικό και επιχειρησιακό επίπεδο και «αδιαφορεί» ότι καταγράφονται από τρίτους.
- Παρά τις κατ΄ επανάληψη γνωστές δεσμεύσεις και δηλώσεις του περί του αντιθέτου, η Τουρκία απαγορεύει τις πτήσεις ΝΑΤΟϊκών ελικοπτέρων και την κυκλοφορία των ΝΑΤΟϊκών πλοίων νότια της Χίου. Έχει επίσης αποκλείσει την ανάπτυξη και δράση της ΝΑΤΟϊκής δύναμης, στην περιοχή του νησιωτικού συμπλέγματος Μεγίστης, μιας περιοχής με τεράστια γεωπολιτική σημασία. Όπως είναι γνωστό η Τουρκία υποστηρίζει, ότι το σύμπλεγμα των νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου, διέπεται από ειδικό καθεστώς των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και συνεπώς η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται στη διαχείριση του υποθαλάσσιου πλούτου της περιοχής.
- Η Τουρκία δεν επιτρέπει τον έλεγχο εντός τουρκικών χωρικών υδάτων από τη ΝΑΤΟϊκή δύναμη ή την FΡΟΝΤΕΧ, με αποτέλεσμα να διεξάγεται επιχείρηση έρευνας-διάσωσης αντί για αποτροπή και οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές να έχουν αυξηθεί αντί να μειωθούν.
- Στο χρονικό διάστημα που η παρούσα κυβέρνηση χειρίστηκε το προσφυγικό-μεταναστευτικό είχαμε δυο παραιτήσεις γενικών γραμματέων του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, που συνοδεύτηκαν με δηλώσεις και οξύτατες καταγγελίες για κακοδιοίκηση, υπερ-κοστολογήσεις και φωτογραφικές διαδικασίες. «Το κόστος ενός πρόσφυγα στη Νορβηγία είναι 12.000 ευρώ, ενώ στην Ελλάδα είναι 15.000», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο κ. Οδ. Βουδούρης.
- Από το 2015 για την αντιμετώπιση του προσφυγικού - μεταναστευτικού μέχρι τις αρχές του 2017 διατέθηκαν στην Ελλάδα 1 δις ευρώ περίπου. Από αυτά τα 500 εκατ. ευρώ από τα τακτικά ταμεία, τα 350 εκατ. ως «έκτακτη χρηματοδότηση» και άλλα 200 εκ. μέσω της διεύθυνσης για την ανθρωπιστική βοήθεια. Η ελληνική κυβέρνηση έδειξε «απρόθυμη» να αξιοποιήσει τους πόρους από τα τακτικά ταμεία και προτίμησε τα 350 εκ. της έκτακτης χρηματοδότησης. Από αυτά διαχειρίστηκε τα 180 εκατ., από τα οποία 80 εκατ. περίπου διατέθηκαν στις Ε.Δ., ενώ τα υπόλοιπα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις. Η προτίμηση της κυβέρνησης για τα έκτακτα ταμεία έχει σχέση με την επιλογή της να υιοθετήσει τις απευθείας αναθέσεις στη σύναψη των συμβάσεων, με εντελώς αδιαφανή διαδικασία. Τα 80 εκατ. που πήραν οι Ε.Δ. από τον έκτακτο μηχανισμό δεν θα μπορούσαν να είχαν εκταμιευθεί από τα τακτικά ταμεία, καθόσον διέπονται από το καθεστώς διαδικασίας σύναψης συμβάσεων.
Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική και Εθνικοί Κανόνες Εμπλοκής
Αναφέρεται ότι το 2015 εκδόθηκε η Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική (ΕΘΣΣ) με σκοπό το σχεδιασμό και χρησιμοποίηση της ισχύος της χώρας, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί από το κείμενο της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας (ΠΕΑΑ). Σχετικά με την προκλητικότητα της Τουρκίας ο κ. Καμμένος με το γνωστό βερμπαλισμό που τον διακρίνει, ανέφερε ότι : «Οποιεσδήποτε κινήσεις, οι οποίες απειλούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας θα απαντηθούν με τους απελευθερωμένους κανόνες εμπλοκής από τις Ένοπλες μας Δυνάμεις». Είναι απορίας άξιον:
-Πως είναι δυνατή η εκπόνηση των θεσμικών κειμένων της ΠΕΑΑ και της ΕΘΣΣ, όταν απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει καταγεγραμμένη Εθνική Στρατηγική, η οποία εκπονείται από την κυβέρνηση, γεγονός που δεν υφίσταται;
- Ποιοι είναι οι απελευθερωμένοι κανόνες εμπλοκής στους οποίους αναφέρθηκε ο κ. Καμμένος; Όταν τουρκικό σκάφος πριν μερικούς μήνες εκτέλεσε πυρά εντός Ελληνικών Χωρικών Υδάτων ανατολικά του Φαρμακονησίου, ο κ. Καμμένος είχε προειδοποιήσει την Τουρκία, ότι την επόμενη φορά που θα ξεπεράσει τις «κόκκινες γραμμές», θα υπάρξει δυναμική αντίδραση. Τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι: Ποιες είναι αυτές «κόκκινες γραμμές» και ποιος τις καθορίζει; Οι Ε.Δ. ενεργούν με βάση τις πολιτικές εντολές και τους κανόνες που αποδεσμεύει - εξουσιοδοτεί το ΚΥΣΕΑ. Εφόσον έχουν αποδεσμευτεί κανόνες εμπλοκής γιατί δεν εφαρμόζονται και η προκλητικότητα της Τουρκίας έχει χτυπήσει «κόκκινο»;
Οικονομία πόρων και ορθολογική διαχείρισή τους, εκσυγχρονισμός και διαφάνεια
Αναφέρεται ότι συστάθηκε η Υπηρεσία Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας των Ε.Δ. (ΥΠΑΑΠΕΔ), με το Ν. 4407/16, με αποστολή την αξιοποίηση των ακινήτων των Ε.Δ., που δεν χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς, προς όφελος των Ε.Δ. και των στελεχών τους. Οι πλειοδοτικοί διαγωνισμοί διεξάγονται μέσω πρωτοποριακής ηλεκτρονικής πλατφόρμας και μέχρι σήμερα το συνολικό όφελος για τις Ε.Δ. ανέρχεται στα 14 εκατ. ευρώ περίπου. Κάτι δεν πάει καλά με τους αριθμούς, με δεδομένο, ότι:
- Στις 22 Αυγούστου 2017, η ΥΠΑΑΠΕΔ ανακοίνωσε ότι τα έσοδα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, μέχρι τότε ανέρχονται μόλις σε 650 χιλιάδες ευρώ.
- Ο κ. Καμμένος από το βήμα της Βουλής τον Δεκέμβριο του 2016, δήλωνε ότι τα έσοδα από την αξιοποίηση της περιουσίας των ΕΔ θα ανέλθουν στα 300 εκατ. ευρώ, για το 2017 και θα σταθεροποιηθούν στα 400 - 500 εκατ. ευρώ, τα επόμενα έτη. Σε συνέντευξή του τον Απρίλιο του 16, αναφέρθηκε σε φαραωνικά σχέδια για την αξιοποίηση της περιουσίας των ΕΔ που θα απέφερε πακτωλό εκατ. ευρώ και παράδειγμα έφερε το νησί του Σαρωνικού Φλέβες. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι υπάρχει πρόταση από την πλευρά του Άμπου Ντάμπι με ενοίκιο 100 εκατομμύρια ευρώ δημιουργίας ενός ξενοδοχειακού θερέτρου 22 χιλιάδων θέσεων με επένδυση 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα πηγαίνουν στον προϋπολογισμό του Πολεμικού Ναυτικού.
Μέριμνα για τα στελέχη των Ε.Δ.
Αναγράφεται ότι με πρωτοβουλία του ΥΠΕΘΑ και με στόχο την λήψη μέτρων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των στελεχών, πραγματοποιήθηκαν καινοτόμες αλλαγές. Μέσα στις επιτυχείς δράσεις είναι και η παραλαβή 83 διαμερισμάτων για διάθεση σε στελέχη των Ε.Δ. στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της παραχώρησης του Στρδου «ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ», στον ομώνυμο Δήμο. Ο κ. Καμμένος ξέχασε ότι:
- Σύμφωνα με την προϋπάρχουσα συμφωνία που είχε υπογραφεί το 2014, προβλεπόταν η παραχώρηση 52.000 τετραγωνικών μέτρων, αντικειμενικής αξίας 13 εκατ. ευρώ περίπου, να παραμείνει προς πολεοδόμηση επ' ωφελεία του Ταμείου Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ), ώστε να δημιουργηθεί πρότυπος οικισμός άνω των 200 διαμερισμάτων. Με τη νέα συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η αξία των παραχωρούμενων 83 διαμερισμάτων ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ περίπου και η αντικειμενική τους αξία σε καμιά περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στο 5% της παραχωρούμενης έκτασης, που προβλέπεται σύμφωνα με το Ν. 4407/2016.
- Το ποσό που απαιτείται για επισκευές των διαμερισμάτων που παραχωρούνται ανέρχεται στα 300-400 χιλ. ευρώ περίπου.
Τα διαμερίσματα βρίσκονται διάσπαρτα και μεμονωμένα σε υποβαθμισμένη περιοχή και σε καμιά περίπτωση δεν πληρούν τις στοιχειώδεις προδιαγραφές των απαιτήσεων που ισχύουν για τα στρατιωτικά οικήματα παγκοσμίως (ασφάλεια, λειτουργικότητα, οικείο περιβάλλον, αναγνωρισιμότητα, συγκέντρωση, κλπ).
- Προβλεπόταν επίσης σύμφωνα με τη σύμβαση του 2014, να αποδίδεται υπέρ του ΤΕΘΑ για την εκπλήρωση της αποστολής ενίσχυσης του Π/Υ του ΥΠΕΘΑ και του Μετοχικού Ταμείου Στρατού ποσοστό των κερδών που θα εισπράττει ο Δήμος, από κάθε εμπορική δραστηριότητα που θα αναπτύξει στην παραχωρούμενη έκταση (υπόγειος σταθμός αυτοκινήτων, συνεδριακό κέντρο, χώροι εστίασης κλπ), ενώ κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στη νέα συμφωνία παραχώρησης.
Κοινωνική προσφορά και Επικοινωνία
Αναφέρεται ότι με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των συνανθρώπων μας συστάθηκε η Μονάδα Μελετών και Κατασκευών (ΜΟΜΚΑ) με το Ν.4407/16. Αποστολή της υπηρεσίας είναι η δημιουργία μικρών έργων υποδομής σε δύσβατες και ακριτικές περιοχές αποδεικνύοντας ότι οι Ε.Δ. είναι δίπλα σε όλους τους πολίτες σε οποιαδήποτε περιοχή καθόσον κάθε σπιθαμή ελληνικής γης, αξίζει το ίδιο. Δεν αναφέρεται, ότι:
- Πρόκειται για πολιτική ψηφοθηρική ενέργεια του κ. Καμμένου για να πείσει ότι επανδρώνει τη παλαιά φημισμένη ΜΟΜΑ και αυτό γίνεται εις βάρος των Ε.Δ. Από αυτά που ο ίδιος είχε εξαγγείλει για τη ΜΟΜΚΑ. σχετικά με θέματα οργάνωσης, στελέχωσης, πρόσληψης προσωπικού, εξοπλισμού, τροποποίησης νομοθετικού πλαισίου, διαγωνισμοί, κ.λπ, δεν τηρήθηκε τίποτα. Αντ΄ αυτών η ΜΟΜΚΑ χρησιμοποιήθηκε για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους και τη διαφήμιση του έργου για προεκλογικούς σκοπούς του κόμματος των ΑΝΕΛ. Το πρώτο έργο που πραγματοποίησε ήταν η διάνοιξη δρόμου στην Ικαρία και ο ΥΕΘΑ δικαιολόγησε την επιλογή αυτή με το σκεπτικό ότι : «Η Ικαρία αποτελεί, έναν από τους στόχους των απέναντι».
- Το καλοκαίρι του 2012 είχε εξεταστεί η δυνατότητα συγκρότησης της ΜΟΜΑ αλλά η εισήγηση του ΓΕΣ ήταν αρνητική, διότι απαιτούντο εκατοντάδες εκατομμύρια για την αγορά μέσων, πρόσληψη προσωπικού και δημιουργία υποδομών.
- Αν ανατρέξει κάποιος στην ενημέρωση τύπου του ΓΕΕΘΑ που εκδίδεται κατ΄ έτος και αφορά την κοινωνική προσφορά των Ε.Δ., θα διαπιστώσει ότι εκατοντάδες μηχανήματα, μέσα και προσωπικό διατίθενται για διάνοιξη και διευθέτηση δρομολογίων, συντήρηση οδικού δικτύου, αντιπυρικών ζωνών, αποκατάστασης πλημμυρισμένων αγροτεμαχίων, κ.λπ σε όλη την επικράτεια. Το συνολικό κόστος της προσφοράς των Ε.Δ. μόνο σε έργα υποδομής, ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κατ΄ έτος. Ποια είναι λοιπόν η πολυδιαφημιζόμενη συνεισφορά ΜΟΜΚΑ σε σχέση με την ήδη παρεχόμενη προσφορά στον τομέα αυτό των Ε.Δ.;
2017, Έτος εφέδρων-εθνοφυλάκων
Αναφέρεται ότι με πρωτοβουλία του ΥΠΕΘΑ το έτος 2017 ανακηρύχθηκε ως «Έτος Εφέδρου – Εθνοφύλακα». Το 2017 αναλήφθηκαν πλήθος δράσεων, που είχαν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του θεσμού, την αναβάθμιση της εκπαίδευσής και την ανάδειξη της προσφοράς τους, σε όλη την ελληνική επικράτεια και όχι μόνο στις ακριτικές περιοχές. Δεν αναφέρεται ότι:
- Εκτός από εορτές και τελετές το έτος αυτό, τίποτε άλλο δεν έγινε (π.χ. αλλαγή θεσμικού πλαισίου, παροχή κινήτρων συμμετοχής, διάθεση πιστώσεων, επίλυση προβλημάτων ένδυσης, κ.λπ). Στην πραγματικότητα πολύς μικρός αριθμός εφέδρων καλείται για εκπαίδευση λόγω περιορισμού πιστώσεων. Για το σύνολο των εφέδρων αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών όλων των Όπλων και Σωμάτων του Στρατού Ξηράς, τα έτη 2016 και 2017, διατέθηκε συνολικά το ποσό 200.000€ .
- Η απώλεια της φυγής στο εξωτερικό 600.000 νέων περίπου ηλικίας 20-40 ετών λόγω της δημοσιονομικής κρίσης εκτός από τη μεγάλη ζημιά στην Εθνική Οικονομία, προκαλεί δυσεπίλυτο πρόβλημα για την επιστράτευση, βασικό πυλώνα της πολεμικής προπαρασκευής.
Ν. 4361/2016
Αναγράφεται ότι ψηφίστηκε ο υπόψη νόμος και ένα από τα θέματα που προβλέπεται σ΄ αυτόν είναι ο καθορισμός μοριοδότησης και αντικειμενικών κριτηρίων στις τοποθετήσεις - μεταθέσεις των οπλιτών, με στόχο την αξιοκρατία και τη διαφάνεια. Δεν αναφέρεται ότι:
- Εκτός από τον μεγάλο αριθμό οπλιτών που καταγράφεται αναλυτικά και εξαιρείται του συστήματος μοριοδότησης λόγω κοινωνικών κριτηρίων (οικονομικοί, υγείας, κ.λπ), προβλέπεται να εξαιρείται και ένα ποσοστό οπλιτών, έως το 2% του συνολικού αριθμού των καταταγέντων σε κάθε ΕΣΣΟ, ανά Κλάδο των Ε.Δ., για υπηρεσιακούς λόγους. Για το ποσοστό αυτό δεν καθορίζονται κριτήρια και δεν διευκρινίζονται ποιοι είναι οι υπηρεσιακοί λόγοι. Όπως είναι κατανοητό ο σκοπός της διάταξης αυτής είναι η εξυπηρέτηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.
- Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υπο-στελέχωσης στις Μονάδες Έβρου - Νήσων και υπερ-στελέχωσης σε Μονάδες του λεκανοπεδίου Αττικής.
Τελειώνοντας να αναφέρουμε ότι αίσθηση προκάλεσε πρόσφατα η δήλωση του Α/ΓΕΕΘΑ σύμφωνα με την οποία : «Οι ελληνικές Ε.Δ. έχουν ζητήσει αύξηση της θητείας των στρατεύσιμων γιατί αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα αλλά ποιος είναι αυτός που θα πάρει την απόφαση;». Είναι λοιπόν σημαντικό να αντιληφθεί ο εκάστοτε ΥΕΘΑ ότι εκτός από απολογισμούς του έργου του, με σκοπό την επικοινωνιακή εκμετάλλευση του θέματος, είναι απαραίτητο να λάβει αποφάσεις πολλές φορές με πολιτικό κόστος, με σκοπό την επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ε.Δ. που επιβάλλεται για την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής αποτρεπτικής πολιτικής από την πατρίδα μας.
*Ο κ. Λάμπρος Τζούμης είναι Αντιστράτηγος ε.α..
