Φωτ.: Ο κ. Eide (δεξιά) αποφεύγει να πει το βασικό: ποιος θα πληρώσει τα δισεκατομμύρια δολάρια που θα απαιτηθούν τόσο για τις αποζημιώσεις περιουσιών, όσο και για την αναβάθμιση των υποδομών στα Κατεχόμενα, τη συμβατότητα των υποδομών μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατιδίων και τη σύγκλιση των οικονομιών τους.
Στην παγίδα που έχει στήσει ο «σκοτεινός Νορβηγός», πρώην υπουργός εξωτερικών της χώρας του και τώρα ειδικός σύμβουλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, Espen Barth Eide, μπαίνει η Κύπρος, καθώς ο Νίκος Αναστασιάδης θεωρεί ότι μπορεί να αντέξει το πλαίσιο ασφυκτικών πιέσεων που ασκείται από κάθε πλευρά ώστε η παρούσα διαδικασία των συνομιλιών να καταλήξει σε συμφωνία η οποία θα εγκριθεί σε δημοψήφισμα.
Ο κ. Eide, ο οποίος τυγχάνει και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του World Economic Forum του Νταβός, γνωρίζοντας ότι στο ελβετικό θέρετρο θα είναι παρόντες όλοι σχεδόν οι εξωκυπριακοί πρωταγωνιστές του Κυπριακού, φρόντισε ώστε στον κατάλογο των προσκεκλημένων να βρεθεί όχι μόνο ο πρόεδρος της Κύπρου, αλλά και ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, Mustafa Ak?nc?.
Αφού λοιπόν επεχείρησε με επίσημο τρόπο να προωθήσει την πάγια τουρκική επιδίωξη για επίλυση του Κυπριακού μέσω Πενταμερούς Διάσκεψης (των τριών εγγυητριών δυνάμεων Ελλάδας - Τουρκίας - Βρετανίας και των δυο κοινοτήτων) η οποία υποβαθμίζει τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας σε εκπρόσωπο κοινότητας, συναντώντας την κατηγορηματική αντίδραση της Αθήνας και της Λευκωσίας επέβαλε την Τριμερή συνάντηση των δυο κοινοτήτων με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Ban Ki-moon, που θα βρίσκεται και ο ίδιος στο Νταβός.
Μόλις χθες έγινε γνωστό ότι ως δια θαύματος κλείστηκαν συναντήσεις στο περιθώριο του Φόρουμ, του κ. Ak?nc? με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Joe Biden και τον υπουργό εξωτερικών John Kerry, ενώ στο Νταβός θα έχουν συνάντηση και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, με τον Ahmet Davutoglu, αλλά παρών θα είναι και ο Βρετανός πρωθυπουργός, David Cameron.
Η Τριμερής συνάντηση γίνεται σε ένα πολύ πιεστικό περιβάλλον, όπου ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, έχοντας τη στήριξη Αμερικανών και Ευρωπαίων (μόλις το Σάββατο και η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, μίλησε για την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού) θα απαιτήσει συγκεκριμένο πλαίσιο και χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμφωνίας. Το ίδιο κλίμα έχει καλλιεργηθεί σε όλες τις ξένες πρωτεύουσες με ευθύνη και του ίδιου του κ. Αναστασιάδη, που όλο αυτό το διάστημα αντί να προβάλλει τις όλο και πιο ακραίες απαιτήσεις που εγείρονται από τουρκικής πλευράς, παρασύρεται σε επικοινωνιακά παιγνίδια του κ. Eide που στέλνουν λανθασμένα μηνύματα διεθνώς.
Σύμφωνα με κυπριακές πηγές, ο κ. Αναστασιάδης δέχθηκε αυτήν τη συνάντηση μόνο και μόνο για να εξηγήσει στον Ban Ki-moon ότι υπάρχουν ακόμη σοβαρές δυσκολίες στις συνομιλίες και η εικόνα που μεταδίδει ο κ. Άϊντα δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.
Αλλά ευρισκόμενος στον «λάκκο των λεόντων» του Νταβός θα είναι μεγάλη επιτυχία για τον κ. Αναστασιαδη αν δεν φύγει φορτωμένος με χρονοδιάγραμμα και με νέες υποχωρείς από το ελβετικό θέρετρο.
Και ο Τάσος Παπαδόπουλος το 2004 πήγε στην Νέα Υόρκη θεωρώντας ότι θα μπορούσε να αντέξει τις πιέσεις του διεθνούς παράγοντα, και επέστρεψε τελικά με μια συμφωνία για εντατικές διαπραγματεύσεις στο Μπουργκενστοκ, συμφωνία και δημοψηφίσματα.
Τότε ο Τάσος Παπαδόπουλος είχε στο μυαλό του την εναλλακτική της απόρριψης του Σχεδίου Ανάν στο δημοψήφισμα. Αλλά αυτά γίνονται μόνο μια φορά…
Η διαπραγμάτευση για το κυπριακό πάντως καθημερινά αντιμετωπίζει όλο και νέα προβλήματα. Μετά την απουσία οποιασδήποτε προόδου στο θέμα των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων για τις Εγγυήσεις , το ζήτημα παραπέμπεται για το τέλος της διαδικασίας, όπως επίσης και το εδαφικό, ενώ για τις περιουσίες ακόμη παραμένει χάσμα μεταξύ των δυο πλευρών που δεν μπορούν να συμφωνήσουν ποιος θα έχει την πρώτη επιλογή, ο νόμιμος ιδιόκτητης η ο νυν (καταπατητής).
Είναι εντελώς προβληματικό ότι έχει υπάρξει θεωρητικά σύγκλιση σε θέματα για τα οποία ενδιαφέρονται οι Τουρκοκύπριοι, ενώ, αντιθέτως, σε κρίσιμα κεφάλαια που μόνο αυτά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια πλειοψηφία υπερψήφισης της λύσης από τους Ελληνοκύπριους, παραμένουν οι εκκρεμότητες και η συζήτηση παραπέμπεται σε... επόμενο στάδιο.
Ένα από τα μεγάλα κενά στο πακέτο της διαπραγμάτευσης είναι το ποιος θα καλύψει το κόστος της λύσης,για το οποίο επίσης δεν υπάρχει σαφής εικόνα, με τον Mustafa Ak?nc? να το ανεβάζει στο εξωφρενικό ποσό των 25 δισ. Δολαρίων, με την λογική ότι θα πρέπει να χρυσοπληρωθούν οι Τουρκοκύπριοι και οι έποικοι που θα υποχρεωθούν να επιστρέψουν τις καταπατημένες ελληνοκυπριακές περιουσίες.
Ο «σκοτεινός» Νορβηγός σε συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ την Παρασκευή αντιλαμβανόμενος ότι το θέμα του κόστους της λύσης μπορεί να αποβεί καθοριστικό, δηλώνει ότι ο στόχος είναι να μην επωμιστούν οι Κύπριοι αυτό το κόστος που θα ισοδυναμεί με νέο Μνημόνιο, δηλώνοντας συγχρόνως ότι ούτε ο ίδιος δεν έχει αυτήν τη στιγμή εικόνα για το κόστος της λύσης. Ο κ. Eide όμως αποφεύγει να πει το βασικό: ποιος θα πληρώσει τα δισεκατομμύρια δολάρια που θα απαιτηθούν τόσο για τις αποζημιώσεις περιουσιών, όσο και για την αναβάθμιση των υποδομών στα Κατεχόμενα, τη συμβατότητα των υποδομών μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατιδίων και τη σύγκλιση των οικονομιών τους.
Γιατί είναι προφανές ότι στην παρούσα συγκυρία ούτε οι ΗΠΑ, ούτε πολύ περισσότερο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε θέση να συνεισφέρουν πέραν ορισμένων συμβολικών ποσών.
Σοβαρό προβληματισμό όμως και εντονότατες αντιδράσεις έχει προικίσει στην Κύπρο η συνέντευξη του υπουργού εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη στους Financial Times, καθώς εμφανίζεται η Λευκωσία να αποδέχεται την πιο ακραία απαίτηση της τουρκοκυπριακής πλευράς για εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσιών στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος. Η θέση αυτή που ουσιαστικά ακυρώνει τις βασικές αρχές του ευρωπαϊκού κεκτημένου και τις αρχές για ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση, αποβλέπει στην εμπέδωση της διζωνικότητας και την αποφυγή όσμωσης των δυο κοινοτήτων, όπως θα ήταν φυσιολογικό να συμβαίνει σε μια ομοσπονδία.
Συγχρόνως όμως θέτει και σοβαρότατους περιορισμούς στο εύρος των περιουσιακών ρυθμίσεων, καθώς με δεδομένο ότι η τουρκική πλευρά απορρίπτει επιστροφές εδαφών μεγάλης κλίμακας, σημαίνει ότι δεν θα επιστραφούν και περιουσίες ώστε να μην ανατραπεί η εγγυημένη πλειοψηφία περιουσιών.
Ο Ιωάννης Κασουλίδης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «δεν έχουμε πρόθεση, ως ελληνοκυπριακή πλευρά, να μεταμορφώσουμε το βόρειο τμήμα του νησιού μέσω πληθυσμού ή ιδιοκτησίας περιουσιών», δήλωση που ερμηνεύθηκε ως πλήρης αποδοχή της τουρκοκυπριακής απαίτησης και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή της διαδικασίας των συνομιλιών. Τη δήλωση αυτή ο κ. Κασουλίδης ουδέποτε την ανασκεύασε, υποχρεώνοντας τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Νίκο Χριστοδουλίδη, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν να δηλώσει ότι
«δεν τίθεται θέμα εγγυημένων πλειοψηφιών, είτε στο θέμα των περιουσιών είτε στο θέμα του πληθυσμού». Ο κ. Χριστοδουλίδης θέλοντας να δικαιολογήσει τα λεγόμενα του υπουργού εξωτερικών είπε ότι η δήλωση του αφορούσε το δεδομένο ότι η πλειοψηφία των εδαφών με ελληνοκυπριακές περιουσίες θα επιστραφεί, οπότε δεν θα άρχει ενδεχόμενο για πλειοψηφία ελληνοκυπριακών περιουσιών στο τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο.
Βεβαίως κάθε άλλο παρά πειστικές είναι αυτές οι εξηγήσεις, καθώς όχι μόνο δεν έχει συζητηθεί ακόμη το εδαφικό, αλλά παραπέμπεται στο τέλος της διαδικασίας. Και φυσικά δεν καλύπτει το δικαίωμα ενός Ελληνοκυπρίου να αγοράσει περιουσία στο μελλοντικό συνιστών τουρκοκυπριακό κρατίδιο.
Μένει πλέον να αποδειχθεί ότι ο Ιανουάριος και το Νταβός δεν θα είναι για μια ακόμη φορά «στοιχειωμένα» για το Κυπριακό…
