Του Νίκου Μελέτη
Μπροστά σε δύσκολες και καθόλου «αιφνιδιαστικές» αποφάσεις της αλβανικής κυβέρνησης βρίσκεται η Ελληνική μειονότητα και η Αθήνα, οι οποίες φυσικά κάθε άλλο παρά μπορεί να αποδοθούν και να θεωρηθούν ως …αντιπερισπασμός του Rama στην βαθιά πολιτική κρίση που έχει μπει η Αλβανία με αφορμή την αποκάλυψη ότι επικεφαλής ενός μεγάλου κυκλώματος εμπορίας ναρκωτικών ήταν ο στενός συνεργάτης του Rama και πρώην υπουργός εσωτερικών S. Tahiri.
Τα Τίρανα ναρκοθετούν συστηματικά τις ελληνοαλβανικές σχέσεις και η μεγάλη ευθύνη της Αθήνας είναι να αποφύγει το παιγνίδι της έντασης στην οποία επιχειρεί να την παρασύρει ο κ. Rama, να προστατεύσεις τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας και να εξηγήσει πειστικά στα Τίρανα ότι οι όροι προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο για την προσέγγιση της Αλβανίας με την ΕΕ στους οποίους περιλαμβάνεται και η σχέση καλής γειτονίας και η εγκατάλειψη αλυτρωτισμών, δεν επιλέγονται κατά βούληση από την κυβέρνηση Rama, αλλά τίθενται από τις Βρυξέλλες και φυσικά και από την Ελλάδα.
Οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Tahiri είναι ραγδαίες και χθες ο Αλβανός ειδικός εισαγγελέας ζήτησε την σύλληψη του πρώην υπουργού και πρωτοπαλίκαρου του Rama, με την αντιπολίτευση βεβαίως να δηλώνει ότι επιβεβαιώνονται έτσι οι καταγγελίες των τελευταίων δυο ετών για την ύπαρξη «υψηλής προστασίας» στα κυκλώματα που γεμίζουν με ναρκωτικά τις αγορές της Ευρώπης, κερδίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Μέσα σε αυτό το κλίμα η Αθήνα διαβάζει λάθος την κατάσταση στα Τίρανα και έτσι στις αρχές της εβδομάδας αντιδρά καθυστερημένα αφού ήδη είχε ψηφιστεί από την Αλβανική Βουλή ο νόμος περί μειονοτήτων, μεσοβδόμαδα διαρρέει ότι θα υπάρξει «πολυήμερη» διαπραγμάτευση των δυο υπουργών εξωτερικών προκειμένου να «βρουν λύση πακέτο σε όλα τα θέματα» και χθες χαρακτηρίζει «αιφνιδιαστική» την προγραμματισμένη και προαναγγελθείσα απόφαση για κατεδάφιση των 19 οικιών στο Κέντρο της Χιμάρας που ανήκουν σε μειονοτικούς.
Το ενδιαφέρον είναι μάλιστα ότι το ΥΠΕΞ συνδέει την εντολή κατεδάφισης με την εσωτερική κατάσταση στην Αλβανία και σε προσπάθεια αντιπερισπασμού του κ. Rama προκειμένου να δημιουργήσει ένταση με την Ελλάδα. Κάτι βεβαίως που δεν έχει καμία σχέση με την αλβανική πραγματικότητα ,όπου ουδείς δεν ασχολήθηκε με τις εντολές κατεδάφισης στην Χιμάρα.
Όμως εκ των πραγμάτων δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα τόσο για την ουσία της υπόθεσης των εντολών κατεδάφισης αλλά και για τα επόμενα βήματα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, ενόψει και αποφάσεων που θα ληφθούν στην Ε.Ε. για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων καθώς η ανθελληνική και αντιμειονοτική πολιτική του κ. Rama είναι δεδομένη και δεν έχει συγκυριακά χαρακτηριστικά.
Το Ελληνικό ΥΠΕΞ δια του εκπροσώπου του Αλέξανδρου Γεννηματά δήλωσε ότι «προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι η αλβανική κυβέρνηση συνεχίζει να προωθεί μέτρα καταστροφής περιουσιών των μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, στο πλαίσιο πολιτικής ξεριζωμού της ιστορικής παρουσίας του ελληνισμού στην περιοχή της Χιμάρας.
Η χθεσινή απόφαση των αλβανικών αρχών επιβεβαιώνει ότι ο πρόσφατα ψηφισθείς νόμος για τις μειονότητες αποτελεί ένα βήμα πίσω για την κύρια μειονότητα της Αλβανίας..».
Σε ότι αφορά τις κατεδαφίσεις: ήταν λανθασμένος χειρισμός και ο καθησυχασμός των μειονοτικών και της ελληνικής κοινής γνώμης με διαρροές ότι δήθεν μετά από παρεμβάσεις μπήκε «ασπίδα» από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ πάνω από την Χιμάρα. Κάτι που διαψεύδεται από τα ίδια τα γεγονότα.
Ο κ. Rama αδειάζοντας την Ομόνοια η οποία ανέδειξε το θέμα και την οποία ακολούθησε και η Αθήνα απειλώντας μάλιστα με μπλοκάρισμα των σχέσεων της Ε.Ε. με την Αλβανία για το περιουσιακό, έστειλε δυο υπουργούς του συνομίλησαν με τους θιγόμενους ιδιοκτήτες και ανακοίνωσε μάλιστα ένα σημαντικό ποσό αποζημίωσης (πληροφορίες έκαναν λόγο για 500 ευρώ το τετραγωνικό) για τις οικίες που θα κατεδαφισθούν στο πλαίσιο της ανάπλασης. Έτσι κατόρθωσε να μετατρέψει σε οικονομικό, ένα ζήτημα που η Αθήνα και η Ομόνοια είχαν αναδείξει ως πολιτικό και ζήτημα παραβίασης μειονοτικών δικαιωμάτων.
Και πλέον με μια τόσο... γενναιόδωρη αποζημίωση, αυτοί που θα μείνουν να αντιδρούν είναι όσοι ιδιοκτήτες από τις υπό κατεδάφιση κατοικίες δεν έχουν καθαρούς τίτλους ιδιοκτησίας.
Είναι λάθος να επικεντρώνεται η ελληνική αντίδραση μόνο στις υπό κατεδάφιση κατοικίες και θα πρέπει να τεθεί σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο όρος για ολοκλήρωση απόδοσης των τίτλων ιδιοκτησίας (που είχαν δημευθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς) και μάλιστα με επιτήρηση και επίβλεψη ευρωπαϊκών οργανισμών.
Γιατί ο αφελληνισμός της Χιμάρας δεν άρχισε τώρα και για την πώληση μεγάλων εκτάσεων που ανήκαν σε Έλληνες μειονοτικούς, σε αλβανικές εταιρίες, δεν ευθύνεται μόνο το αλβανικό κράτος, αλλά και μειονοτικοί που χειρίστηκαν τις τοπικές υποθέσεις τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Όμως μέσα σε αυτό το κλίμα είναι υψηλού ρίσκου και αμφίβολης αποτελεσματικότητας η υλοποίηση της ιδέας για «πολυήμερη» συζήτηση μεταξύ του Κ. Κοτζιά και Ditmir Bushati με αντικείμενο την «λύση πακέτο» όλων των θεμάτων που απασχολούν τις δυο χώρες.
Η Ελληνική πλευρά θεωρεί ίσος ότι έτσι θα αξιοποιηθεί η συγκυρία, μια και μέχρι την Άνοιξη θα κληθεί η Ε.Ε. να αποφασίσει για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία.
- Η ιδέα για διαμόρφωση ατζέντας υπό μορφή «πακέτου», είναι λανθασμένη και δίνει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στους Αλβανούς. Οποιοσδήποτε διάλογος με τα Τίρανα για νέα θέματα δεν μπορεί να ξεκινήσει εάν δεν κληθούν να υλοποιήσουν την από ετών δέσμευση τους με διμερή Συμφωνία για την ίδρυση και λειτουργία των δυο στρατιωτικών νεκροταφείων και την άμεση επίλυση των εκκρεμοτήτων με την Συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων συνόρων που μονομερώς φυσικά αρνούνται να εφαρμόσουν. Και επίσης να αποσύρουν άμεσα όλα τα αλυτρωτικά κείμενα και χάρτες από σχολικά βιβλία που εμφανίζουν ως αλβανικές περιοχές όλη την Ήπειρο μέχρι την Πρέβεζα και περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας.
Εάν δεν γίνει αυτό η Ελλάδα στο «πακέτο» θεμάτων που θα διαμορφωθεί θα βρεθεί να είναι υποχρεωμένη να προσφέρει νέα ανταλλάγματα και «δώρα» για ειλημμένες από ετών δεσμεύσεις και υποχρεώσεις των Τιράνων.
- Δεν είναι γνωστό και αυτό είχε προκαλέσει προβληματισμό και στις προηγούμενες επαφές των δυο υπουργών , με ποιο τρόπο θα διαμορφωθεί η ατζέντα. Ο κ. Bushati με αναμενόμενο τρόπο έχει δείξει τις διαθέσεις του: συνδέει τα νεκροταφεία με απόδοση «τιμής» στους «νεκρούς Τσάμηδες»(στο πλαίσιο του αιτήματος των Τσάμηδων για μνημείο στην ..Θεσπρωτία για την… «γενοκτονία» των Τσάμηδων), κάνει λόγο για επίλυση των εκκρεμοτήτων του Β'' Παγκοσμίου Πολέμου παραπέμποντας στην άρση του Εμπολέμου με τον θεσμικό τρόπο που επιθυμούν τα Τίρανα, συνδέει το περιουσιακό της Ελληνικής Μειονότητας με αλβανικές περιουσίες στην Ελλάδα (αφήνοντας Έτσι ανοικτό το θέμα επαναφοράς «περιουσιών Τσάμηδων», πέραν των αλβανικών περιουσιών που είναι υπό μεσεγγύηση ), με ασαφή τρόπο η αλβανική πλευρά θέτει ζήτημα «εκπαιδευτικών δικαιωμάτων» των Αλβανών στην Ελλάδα…
Στο ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα της Συμφωνίας οριοθέτησης Θαλασσίων Συνόρων η Αθήνα έχει εκφράσει ετοιμότητα να αποδεχθεί διορθώσεις στην οριοθέτηση σε ότι αφορά ένα συγκεκριμένο Οικόπεδο, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτό θα θεωρηθεί αρκετό από τα Τίρανα προκειμένου να αποδεχθούν την σύναψη νέας Συμφωνίας βάσει του Δικαίου της Θάλασσας. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα και με Αλβανούς πολιτικούς ο κ. Rama ως ηγέτης τότε της αντιπολίτευσης είχε προσφύγει και πέτυχε την ακύρωση της Συμφωνίας κατόπιν παρότρυνσης της Άγκυρας…
Με τέτοιες εκκρεμότητες και απολυτή έλλειψη αξιοπιστίας από τα Τίρανα ίσως η Ελληνική διπλωματία θα πρέπει να επιστρατεύσει τα «πειστικά» εργαλεία που διαθέτει στις διμερείς σχέσεις για να υποχρεωθούν τα Τίρανα να αποδεχθούν την υλοποίηση των ήδη ειλημμένων δεσμεύσεων ως προϋπόθεση για την έναρξη οποιουδήποτε άλλου διαλόγου για επίλυση άλλων διμερών ζητημάτων και να ανοίξει έτσι ο δρόμος για τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε..
Για τις οποίες πλέον το μεγαλύτερο εμπόδιο ίσως δεν θα είναι η Ελλάδα, αλλά η μετατροπή της χώρας στην διάρκεια της θητείας του κ. Rama ως πρωθυπουργού, σε Κολομβία της Ευρώπης…
