Του Ιωάννη Λεοντακιανάκου
Η εφημερίδα Καθημερινή σε άρθρο των Τάσου Τέλογλου, Ξένιας Κουναλάκη και Βασίλη Νέδου, στο σημερινό φύλλο της παρουσιάζει τις συνομιλίες των ηγετών της πΓΔΜ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα για την επίλυση του ελληνοσκοπιανού προβλήματος.
Σύμφωνα με τα πρακτικά των συσκέψεων που ήρθαν στο φως, ο Πρωθυπουργός της πΓΔΜ ΖόρανΖάεφ (αντίθετα με ότι συνέβη στην Αθήνα) συγκάλεσε δύο συσκέψεις με τους πολιτικούς αρχηγούς υπό τον Πρόεδρο Ιβανόφ, σε δύο κρίσιμες στιγμές, 27 Ιανουαρίου 2018 και 19 Μαΐου 2018, με αντικείμενο την ενημέρωση για τις διαπραγματεύσεις με την Ελληνική κυβέρνηση.
Αρκετά είναι τα ενδιαφέροντα σημεία που θα πρέπει να επισημανθούν από τα πρακτικά των δύο συσκέψεων που διέρρευσαν.
Σε ό,τι αφορά στη Συμφωνία των Πρεσπών καταγράφεται ότι:
1. Πολλά από τα στοιχεία της τελικής Συμφωνίας ήταν ήδη συμφωνημένα.
2. Η Ελλάδα, από τον πρώτο γύρο, είχε παραχωρήσει την ταυτότητα [Μακεδονική/πολίτες της Δημοκρατίας της (συμφωνηθέν όνομα)] και λίγο αργότερα (συνάντηση Κοτζιά – Ντιμιτρόφ - Νίμιτς στις 11-12 Μαΐου 2018 στο Σούνιο) παραχώρησε και τη γλώσσα (Μακεδονική) καθώς και το αμετάφραστο.
3. Η πΓΔΜ συμφώνησε στην συνταγματική αναθεώρηση και στο εύρος χρήσης “erga omnes – έναντι όλων” στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο συσκέψεις, ενώ παράλληλα (στο Σούνιο) τέθηκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το όνομα “Μακεδονία του Ίλιντεν”.
4. Το όνομα “Μακεδονία του Ίλιντεν”, μετά τις έντονες αντιδράσεις του συνόλου της αντιπολίτευσης και της “ήσσονος συμπολίτευσης” στην Ελλάδα (20 Μαΐου 2018),απορρίφθηκε και στη συνέχεια έγινε η αποδοχή/συμφωνία στο ονοματολογικό με το “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”.
Σε ότι αφορά στις σχέσεις ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς των κομμάτων και του Προέδρου στη πΓΔΜ αποκαλύπτεται ότι:
1. Η στάση του Προέδρου Ιβάνοφ είναι απόλυτα σκληροπυρηνική. Δεν αποδέχεται καμία αλλαγή στο ονοματολογικό, στο δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των Σκοπιανών ως “Μακεδόνες” και στη “Μακεδονική” γλώσσα, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται αγανακτισμένος για την μη έγκαιρη ενημέρωσή του επί όλης της διαδικασίας, και την απομάκρυνση από την διαπραγματευτική διαδικασία του εθνικιστή, ευνοούμενου του διαπραγματευτή, πρέσβη Βάσκο Ναουμόφσκι. Άρα,συνοπτικά, διαπιστώνεται η ύπαρξη χάσματος απόψεων ανάμεσα σε Πρόεδρο και Πρωθυπουργό.
2. Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE, ΧρίστιανΜίτσκοσκι, παρουσιάζεται ως απόλυτα προσκολλημένος στην έως σήμερα εθνικιστική γραμμή του κόμματός του, εμμένοντας σε ανάγκη για κοινές “κόκκινες γραμμές” στην μη αλλαγή του Συντάγματος που αφορά στο όνομα και στην προάσπιση των εθνικών συμφερόντων τους με προεξάρχουσα την «Μακεδονική» ταυτότητα.
3. Οι αρχηγοί των αλβανικών κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συμφωνούν στην προσέγγιση Ζάεφ/Ντιμιτρόφ.
Σε ότι αφορά στην αξιολόγηση από τη Σκοπιανή πλευρά του ελληνικού γίγνεσθαι διαπιστώνεται ότι:
1. Η διακυβέρνηση της Ελλάδας από ένα “αριστερό” κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα (αποφασισμένο να λύσει το ελληνοσκοπιανό), προσφέρει την βέλτιστη χρονική συγκυρία (η οποία δεν πρέπει να απωλεσθεί από τη Σκοπιανή πλευρά) για την ολοκλήρωση μιας διμερούς Συμφωνίας με τους ευνοϊκότερους για τη πΓΔΜ όρους.
2. Υπάρχει σφικτό χρονοδιάγραμμα ενεργειών που πρέπει να αναληφθούν/ολοκληρωθούν και το οποίο απαιτεί η ελληνική κυβέρνηση για να εξασφαλίσει την αναγκαία πλειοψηφία και να προλάβει την επικύρωση της Συμφωνίας στο ελληνικό κοινοβούλιο πριν την έναρξη της διαδικασίας εκλογών (ευρωπαϊκών, τοπικών, βουλευτικών).
3. Η μη επίτευξη Συμφωνίας στη παρούσα συγκυρία με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, και με δεδομένο ότι μετά τις εκλογές θα επικρατήσει και θα σχηματίσει κυβέρνηση η Ν.Δ., η οποία κυριαρχείται από σκληρές εθνικές θέσεις (πλησιέστερες στις του Σαμαρά και όχι της Μπακογιάννη), θα μειώσει δραματικά τις πιθανότητες για ένα συμβιβασμό ανάλογο της Συμφωνίας των Πρεσπών, γεγονός που απομακρύνει τις ενταξιακές διαδικασίες της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και Ε.Ε τουλάχιστον για μια δεκαετία.
Τελικά, ανεξάρτητα των όσων διαμείφθηκαν στις δύο συσκέψεις, απαιτείται να επισημανθεί ότι ο Πρωθυπουργός της γείτονος χώρας Ζόραν Ζάεφ μας έδωσε ένα μάθημα στο τρόπο που μια δημοκρατική κυβέρνηση θα πρέπει να διαχειρίζεται τη διαπραγμάτευση ενός εθνικού θέματος, βασικό στοιχείο της οποίας είναι η προσπάθεια χάραξης μιας κοινής γραμμής, μέσα από συσκέψεις ενημέρωσης επί των εξελίξεων της διαπραγμάτευσης των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων υπό των Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
